Στην Οξφόρδη οι Κλασικές Σπουδές περνούν σε μία νέα περίοδο ευημερίας. Τα εγκαίνια (στις 24 Απριλίου) της Ερευνητικής Σχολής Κλασικών και Βυζαντινών Σπουδών «Στέλιος Ιωάννου» στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σηματοδοτούν ένα νέο κύκλο καθώς η λειτουργία του Κέντρου, με μοντέρνα αρχιτεκτονική πίσω από μία «οξφορδιανή» πρόσοψη, αντανακλά την αύξηση του ενδιαφέροντος για τον κλασικό κόσμο. Μοιάζει να σπάει το στερεότυπο, που θέλει την ατροφία των ανθρωπιστικών σπουδών, το μήνυμα που στέλνει η Οξφόρδη: η αύξηση των φοιτητών είναι εντυπωσιακή. Οι αιτήσεις από προπτυχιακούς φοιτητές σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα των Κλασικών Σπουδών έχουν υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια, από 200 το 1975 σε περίπου 500 σήμερα. Χρόνο με τον χρόνο υπάρχει αύξηση. «Πλέον δεχόμαστε αιτήσεις από 20% περισσότερους φοιτητές απ’ ό,τι στα τέλη της δεκαετίας του 1990», είπε ο πρόεδρος της Σχολής Κλασικών σπουδών, καθηγητής Chris Spelling.
Ηταν επόμενο, τα εγκαίνια να προκαλέσουν συγκίνηση όσο και αδημονία για το τι μέλλει γενέσθαι. Ολοι οι καθηγητές ήταν εκεί, Βρετανοί και Ελληνες, διπλωμάτες, μία ελληνο-βρετανική – κυπριακή συμμαχία. Αυτό που δημιουργεί υψηλές προσδοκίες και που κάνει τη μεγάλη δωρεά της οικογένειας Δάκη Ιωάννου – που παραβρέθηκε σε πλήρη σύνθεση με ευγενή παρουσία την κυρία Ελλη Ιωάννου – να έχει μία μακροπρόθεσμη υπεραξία είναι η ανάπτυξη ενός τριγώνου Κλασικών σπουδών στην καρδιά της Οξφόρδης. Το βλέπει κανείς να γεννιέται αν ανεβεί τα σκαλιά στο φωτεινό, διαυγές, μοντέρνο εσωτερικό του Stelios Ioannou School for Research in Classical & Byzantine Studies. Από τα παράθυρα φαίνεται το εργοτάξιο του περίφημου Ashmolean Museum, που επεκτείνεται εντατικά, και δεξιά διαγράφεται ανάγλυφη η κλασική ροτόντα της Sackler Library, με τις μεγαλύτερες συλλογές ελληνικών χειρογράφων παγκοσμίως.
Αυτός ο νέος πυρήνας, που φέρνει τέτοια ικανοποίηση στους καθηγητές – ξεναγός μας ήταν ο βυζαντινολόγος Αlan Bowman, που ενισχύθηκε καθ’οδόν από τον κλασικιστή Chris Spelling και τον ερευνητή θεατρικών παραστάσεων αρχαίου δράματος Oliver Taplin, ενώ μαζί μας ήταν οι Ελληνίδες καθηγήτριες Irene Lemos και Μαρία Σταματοπούλου – φέρνει το καινούργιο στην καρδιά της παράδοσης. Σημαντικά ερευνητικά προγράμματα, ορισμένα από το ονομαστό Αρχείο Beazly ή εκείνο που καταγράφει όλα τα ελληνικά κύρια ονόματα, μαζί με συλλογές φωτογραφιών και αρχαίων τεκμηρίων, συνθέτουν το κλίμα και δίνουν το έναυσμα για συνδυασμό κλασικών σπουδών ανάμεσα στους φοιτητές. Τους βλέπαμε σκυμμένους στους υπολογιστές, αφοσιωμένους σε ένα κόσμο στραμμένο στο αύριο.
Από τις κατ’ ιδίαν συζητήσεις αλλά και από το περιρρέον κλίμα, που σφράγισε με την ωραία ομιλία του ο πρύτανης της Οξφόρδης Lord Patten of Barnes, είναι η συστέγαση των κλασικών και βυζαντινών ερευνητικών κέντρων. Αλλάζουν έτσι οι γεωπολιτικοί, διεπιστημονικοί συσχετισμοί με ενίσχυση ενός ελληνικού ενδιαφέροντος κέντρου μελέτης του κλασικού κόσμου με την ευρύτερη δυνατή ερμηνεία: από την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα ώς τον ύστερο βυζαντινό κόσμο. Η ύστερη αρχαιότητα, που αναδύθηκε τόσο πολύ μετά το 1990, είναι πλέον ένας θεσμός στις κλασικές σπουδές. «Η σύνδεση αρχαιότητας, κλασικής και ύστερης και Βυζαντίου κατοχυρώνεται πλέον και θεσμικά», ελέχθη τονίζοντας τη διαφορά από το παρελθόν, όταν οι «βυζαντινοί» ήταν αποκομμένοι από τους Κλασικούς στο Τμήμα Ιστορίας. Επίσης, αφέθηκε να εννοηθεί, ότι το ισχυρό αυτό ερευνητικό κέντρο, που προκάλεσε τον θαυμασμό των Βρετανών, αφήνει εν δυνάμει προοπτικές για διασύνδεση με τις Νεοελληνικές Σπουδές που είναι στο Τμήμα Σύγχρονων Γλωσσών. «Το ενιαίο ενδιαφέρει πάντα», ελέχθη.
Συγκινητική η παρουσία της κυρίας Ελλης Ιωάννου, συζύγου του Στέλιου Ιωάννου, του Ελληνοκύπριου επιχειρηματία και ευεργέτη, στη μνήμη του οποίου έγινε η δωρεά. Την ομιλία εκ μέρους της οικογένειας Ιωάννου την εκφώνησε σε προσωπικό τόνο η κυρία Ελλη Ιωάννου, που η βρετανική ακαδημαϊκή κοινότητα περιέβαλλε με μεγάλο σεβασμό και συγκίνηση. Η φωτογραφία του ζεύγους Ιωάννου σφραγίζει την είσοδο του Κέντρου, αναγνώριση σε μία πράξη επένδυσης στο αύριο.