Το 1960 ο Γιώργος Παπαβασιλείου έτρεξε τα 3.000 μ. στιπλ σε 8.45.8 και το 1973 ο Σπύρος Κοντοσώρος σε 8.25.6, με παγκόσμιο ρεκόρ. Πέρυσι ο καλύτερος Ελληνας έκανε 8.44.68. Το 1967 ο Δημήτρης Βούρος πέτυχε 29.37.0 στα 10.000 μ., το 1974 ο Μιχάλης Κούσης 28.44.4, το 1985 ο Μανώλης Χάντζος 28.18.82 και το 1987 ο Σπύρος Ανδριόπουλος 28.07.17. Το 2006 ο ταχύτερος Ελληνας σημείωσε επίδοση 29.51.54. Το 1958 ο Βαγγέλης Δεπάστας κάλυψε τα 1.500 μ. σε 3.44.7, το 1972 ο Σπήλιος Ζαχαρόπουλος σε 3.40.2 και το 1980 ο Χρήστος Παπαχρήστος σε 3.38.3. Πέρυσι ο καλύτερος τα έτρεξε σε 3.44.28. Ανάλογη είναι η κατάσταση σε όλα τ’ αγωνίσματα των δρόμων αντοχής και ημιαντοχής. Κυρίως των ανδρών. Κι αν ξεπετιέται πότε πότε κάποιος δρομέας και σημειώνει καλή επίδοση (ας πούμε, πέρυσι ο Ευθύμιος Παπαδόπουλος πέτυχε στα 800 μ. 1.46.56), αυτό είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Προσέτι δε, οι αθλητές αυτοί δεν είναι σταθεροί, ο δεύτερος συνήθως απέχει πολύ (πέρυσι ο 2ος των 800 μ. έκανε 1.50.06), ενώ η επίδοση αυτή δεν μπορεί να συγκριθεί με το 1.49.1, που είχε πετύχει ο Δεπάστας το 1958, το 1.46.7 του Σταύρου Μερμίγκη το 1974, το 1.46.34 του Σωτήρη Μουτσανά το 1984 και το 1.45.00 του Παναγιώτη Στρουμπάκου το 1997. Τ’ αγωνίσματα αυτά αποτελούν, λοιπόν, τις «μαύρες τρύπες» του ελληνικού στίβου. Γιατί; Δεν έχουμε ταλέντα; Δεν εργάζονται (προπονούνται) σκληρά; Εχουμε μείνει πίσω στην προπονητική; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δίνουν ο προπονητής, πλέον, Μανώλης Χάντζος και ο προπονητής και παλαιός καλός δρομέας Νίκος Ψαρομιχαλάκης, που έχει αναδείξει πολλούς πρωταθλητές (π.χ. Φωτίου, Καρίμαλη, Καραχάλιο, Μάλλιαρη, Γεωργίτσα, Κομπογιάννη, Γελασάκη, Τσάφου, Θ. Κωστοπούλου κ.ά.).
«Οχι, δεν είναι τεμπέληδες οι δρομείς. Και ταλέντα έχουμε, τα οποία, όμως, πρέπει να προσεχθούν, για να μη χαθούν όπως άλλα. Ο ΣΕΓΑΣ απαιτεί υψηλές επιδόσεις για να μπει κάποιος στον σχεδιασμό. Για εμένα το πρόβλημα ξεκίνησε από την εποχή που ο ΣΕΓΑΣ, εδώ και χρόνια, σταμάτησε να παρέχει φαγητό και έδινε χρήματα για τη διατροφή των αθλητών. Τα χρήματα και δεν επαρκούν και δεν δίνονται σταθερά κάθε μήνα. Ο αθλητής των αποστάσεων πρέπει να τρώει πολύ και καλά, γιατί καταναλώνει πολλή ενέργεια. Τρώει περισσότερο κι από τους ρίπτες. Ετσι, οι αθλητές αναγκάζονται και να εργάζονται. Πώς θα κάνουν σκληρή προπόνηση; Οταν τρέχαμε εμείς, είχαμε λυμένα όλα τα προβλήματα. Ξενώνες, φαγητό, πλυντήριο για τα ρούχα μας. Στην εποχή μου βγήκαν σπουδαίοι δρομείς γιατί ήμασταν «παιδιά των ξενώνων του Καραϊσκάκη». Εχουμε μείνει και πίσω προπονητικά. Νομίζω ότι δεν υπάρχει και ενδιαφέρον για τις αποστάσεις, αφού παίρνουμε μετάλλια από άλλα αγωνίσματα. Πρέπει ο ΣΕΓΑΣ στους έξι πρώτους των πρωταθλημάτων ανώμαλου δρόμου όλων των κατηγοριών ηλικίας να παρέχει ύπνο και διατροφή. Ετσι, σε λίγα χρόνια θα έχουμε καλές αποστάσεις», λέει ο Χάντζος.
Ο κ. Ψαρομιχαλάκης δίνει μιαν άλλη διάσταση στο ζήτημα:
«Εδώ και χρόνια δεν πάνε πολλά παιδιά στον στίβο και κυρίως στις αποστάσεις. Προτιμούν τις ταχύτητες και τ’ άλματα, γιατί νομίζουν ότι έχουν λιγότερη κούραση. Πιστεύουν ότι στις αποστάσεις θα κανουν πενταπλάσια προπόνηση. Δεν ισχύει αυτό, αλλά δεν το ξέρουν. Επί πλέον, σε πολλές ομάδες κάθε γρήγορο και «στεγνό» παιδί, που είναι κατάλληλο για τους μεγάλους δρόμους, το στέλνουν στις ταχύτητες ή στ’ άλματα και στις αποστάσεις δεν έρχονται ταλέντα.
Ο ΣΕΓΑΣ βοηθάει. Πιστεύω, δε, ότι ο σχεδιασμός των τελευταίων ετών θα δώσει καρπούς γιατί περιέχει θετικά στοιχεία και κίνητρα. Χρειάζεται, όμως, πιο σκληρή δουλειά από όλους μας. Αθλητές και προπονητές».
Τον ρωτάμε αν οι σημερινοί δρομείς είναι τεμπέληδες, συγκρινόμενοι με τους παλαιούς. Μ’ ένα χαμόγελο αποφεύγει ν’ απαντήσει ευθέως.
«Μεγάλους δρομείς βγάλαμε επί της εποχής του Ιγκλοϊ (σ.σ.: του σπουδαίου Ούγγρου προπονητή, κυρίως της δεκαετίας του ’70). Εκανε πολύ σκληρή προπόνηση. Εχουν πέσει, πάντως, γενικά οι αποστάσεις στην Ευρώπη. Ισως να φταίνε και οι κλιματολογικές συνθήκες. Οι αποστάσεις χρειάζονται σκυλίσια προπόνηση. Αλλά οι σημερινές συνθήκες ζωής δεν βοηθούν. Αν το παιδί εργάζεται, δεν μπορεί να κάνει τέλειο πρωταθλητισμό».
Οι αθλητές που προπονεί τώρα, δεν σημειώνουν τις επιδόσεις των παλαιότερων δρομέων του. Τι μπορεί να συμβαίνει;
«Τι να πω. Ο ίδιος προπονητής είμαι. Και πιο επιμορφωμένος. Ισως φταίει ο τρόπος ζωής».
Και οι δύο τονίζουν πως είναι αναγκαίο να επαναλειτουργήσει το προπονητικό κέντρο της Πάρνηθας, που βρίσκεται σε υψόμετρο. Είναι, άλλωστε, κρίμα να υπάρχει στάδιο σε βουνό και οι αθλητές να πηγαίνουν αλλού και να ξοδεύει χρήματα ο ΣΕΓΑΣ.