Λίγο μετά τον «πυρετό του Σαββατόβραδου» που προκάλεσε ο έβδομος (και τελευταίος;) τόμος του Χάρι Πότερ και λίγο πριν ανοίξει η αυλαία του Φεστιβάλ στο Ζάλτσμπουργκ, μια είδηση στον γερμανικό Τύπο ήρθε για να ταράξει τη θερινή ραστώνη, μαζί με τις καλοκαιρινές μπόρες και τα βαρομετρικά χαμηλά της εποχής.
Ο γνωστός σκηνοθέτης Φόλκερ Σλέντορφ («Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ», «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο», «Η ησυχία μετά τον πυροβολισμό») βρέθηκε εν μια νυκτί «άνεργος», μετά την κοινοποίηση της απόλυσής του, μέσω e-mail, από την εταιρεία παραγωγής Constantin Film. Αφορμή γι’ αυτή την αιφνιδιαστική κίνηση της παραγωγής εις βάρος του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη, αλλά και ενδεικτική των τάσεων που διαμορφώνονται στη βιομηχανία του κινηματογράφου, υπήρξε η πρόσφατη δημοσίευση ενός άρθρου του Σλέντορφ στη Sddeutsche Zeitung, όπου ο σκηνοθέτης επισήμαινε τους κινδύνους των «αμφιβίων φιλμ», εκείνων των ταινιών που παράγονται με τη μεγαλύτερη δυνατή προσαρμοστικότητα της τηλεοπτικής διασκευής και εκμετάλλευσης. Η λύση της συνεργασίας ανέστειλε και τα σχέδια του Φόλκερ Σλέντορφ, σχετικά με τα γυρίσματα της νέας του ταινίας, «Η Πάπισσα».
Η χαμένη τιμή
Ολα ξεκίνησαν στις 12 Ιουλίου, με ένα άρθρο του Φόλκερ Σλέντορφ με τον τίτλο «Αυλαία», σχετικά με την κυρίαρχη πλέον τάση που επικρατεί στις κινηματογραφικές παραγωγές να γυρίζονται «υβριδιακές ταινίες» (αμφίβιες τις χαρακτηρίζει ο σκηνοθέτης), που προσαρμόζονται τάχιστα στις ανάγκες της τηλεοπτικής εμπορευματοποίησης, όπως συνέβη πρόσφατα στη Γερμανία, με τις ταινίες «Η πτώση», «Η οικογένεια Μανν» κ.ά.
Ο έμπειρος δημιουργός, με δεδομένες καλλιτεχνικές ευαισθησίες και πολιτικές ανησυχίες (για χρόνια μέλος της SPD, που όμως υποστήριξε κριτικά την Α. Μέρκελ), εντόπιζε σημαντικούς κινδύνους για τα όρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας, αλλά και για το ίδιο το μέλλον του κινηματογράφου, εν μέσω της τηλεοπτικοποίησης της καθημερινότητας και των ψευδαισθήσεων του Home Cinema. Στο επίμαχο (για την εταιρεία παραγωγής) άρθρο, ασκείται κριτική στην τάση, που επικρατεί ολοένα και περισσότερο, να «προσαρμόζεται» η κινηματογραφική παραγωγή στις εμπορικές και καταναλωτικές ανάγκες που αναπαράγει σωρηδόν η τηλεόραση, με αποτέλεσμα να προβάλλονται με μεγαλύτερη συχνότητα «αμφίβιες ταινίες», που ξεκινούν από την αρχική κινηματογραφική σύλληψη, περνούν στην τηλεοπτική προσαρμογή της «μίνι σειράς» και καταλήγουν λίγο μετά σαν DVD, ως «σκηνοθετική εκδοχή» (director’s cut).
Στο άρθρο γίνεται συγκεκριμένη αναφορά και στην «Πτώση», της οποίας την παραγωγή είχε η Constantin Film. Μία εβδομάδα αργότερα, στην ίδια θέση υπήρχε μια απάντηση, διά χειρός Γκίντερ Ρόρμπαχ (παραγωγού ταινιών μεταξύ άλλων του Φασμπίντερ και του Βέντερς), με τον τίτλο «Ο κινηματογράφος παραμένει ένα όνειρο», με νύξεις εις βάρος του Σλέντορφ ότι είναι αιθεροβάμων, αλλά και με τη διαπίστωση ότι «οι καιροί των μεγάλων ταινιών έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί».
Απόλυση
Ενώ ο Σλέντορφ συνέχιζε τις επαφές και τις προετοιμασίες για τα γυρίσματα της νέας του ταινίας (με την Constantin Film ως παραγωγό), την κινηματογραφική μεταφορά του μπεστ σέλερ της Ντόνα Κρος, «Η Πάπισσα» (στα ίχνη του Ροΐδη, προφανώς), ένα e-mail «φρόντιζε» να αποκαταστήσει την τάξη, καθώς κοινοποιούσε στον σκηνοθέτη ότι η εταιρεία παραγωγής διακόπτει τη συνεργασία μαζί του.
Λίγο μετά, ακολουθούσε και η τυπική επιστολή απόλυσης, όπως τον ενημέρωνε ήδη το mail, με την (χαρακτηριστική γερμανική) επιχειρηματολογία ότι με τη δημοσίευση του άρθρου διαταράχτηκαν οι σχέσεις εμπιστοσύνης, προκλήθηκαν βλάβες για την εταιρεία, με αποτέλεσμα να καθίσταται δυσχερής η περαιτέρω χρηματοδότηση της ταινίας.
Ο ίδιος ο Σλέντορφ, σε συνέντευξή του στη Sddeutsche (23/7), δηλώνει ότι χωρίς να είναι δογματικός «πρόκειται για μια διαμάχη που αφορά την αισθητική και την τέχνη, αλλά βέβαια και το χρήμα, και ότι εναπόκειται στη νέα γενιά των σκηνοθετών να επαναπροσδιορίσουν τις καλλιτεχνικές προϋποθέσεις στις προκλήσεις του «θαυμαστού, νέου κόσμου»», όπως εύστοχα επισημαίνει, σε μια προσπάθεια να υπερασπιστεί τη «χαμένη τιμή του κινηματογράφου». Προς το παρόν, παραμένει «εν πλήρη συγχύσει, αθώος» και αμήχανος.