Εντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει στους κατοίκους του Ζωγράφου η απόφαση της δημοτικής αρχής να προχωρήσει τη συμφωνία με την οικογένεια Ζωγράφου, που προβλέπει την οικοδόμηση μεγάλου εμπορικού κέντρου στο Κτήμα Ζωγράφου. Για ύστατη προσπάθεια να σωθεί ο χώρος, μιλάει ο δήμαρχος, ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο χώρος του κτήματος θα μείνει ελεύθερος, αφού το εμπορικό κέντρο θα αναπτυχθεί στο μεγαλύτερο μέρος του υπόγεια. Για…ταρατσόκηπο μιλούν οι κάτοικοι που αντιδρούν. Οσο για το ΥΠΕΧΩΔΕ, σφυρίζει αδιάφορα… Καθώς η περιοχή της Βίλας Ζωγράφου αποτελεί το τελευταίο κομμάτι πρασίνου στον πιο πυκνοκατοικημένο δήμο της Ευρώπης, οι κάτοικοι ζητούν πολιτική παρέμβαση του ΥΠΕΧΩΔΕ και απαλλοτρίωση των δέκα στρεμμάτων, ώστε να πάρει η περιοχή μια ανάσα ζωής. Δεν θα κουραστούμε να το γράφουμε: Εάν το ΥΠΕΧΩΔΕ θέλει να αποδείξει ότι είναι υπουργείο Περιβάλλοντος, ας παρέμβει τώρα!
Τσιμέντο παντού
Βλέποντας τον Δήμο Ζωγράφου από ψηλά, με τη βοήθεια των δορυφορικών απεικονίσεων του Google, βλέπεις μια έρημο από μπετόν, με μόνη όαση ένα μικροσκοπικό τετράγωνο πρασίνου, στο κέντρο του οποίου βρίσκεται η βίλα Ζωγράφου. Πάνω από 150.000 κάτοικοι στοιβάζονται σε 3.500 στρέμματα, με μόλις 59 στρέμματα ελεύθερα (!), σύμφωνα με ευρωπαϊκά στοιχεία, που παρουσιάζει η Επιτροπή Αγώνα για το κτήμα Ζωγράφου. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στου Ζωγράφου αντιστοιχούν μόλις 0,4 τ.μ. (!) ελεύθερων χώρων ανά κάτοικο, όταν διεθνώς θεωρούνται αναγκαία τουλάχιστον 10 – 12 τ.μ. Εφιαλτική κατάσταση, σε μια συνοικία που τσιμεντοποιήθηκε βάρβαρα τα τελευταία χρόνια, με σήμα κατατεθέν τις πολυκατοικίες οκτώ και εννιά ορόφων.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το Κτήμα Ζωγράφου, αν και μικρό, είναι πολύτιμο, παρά την προκλητική αποψίλωση που έγινε στο εσωτερικό του. «Θέλουμε ένα πνεύμονα υψηλού και πυκνού πρασίνου, πάρκο αναψυχής με ελεύθερους χώρους, για τη διατήρηση της ιστορικής και συλλογικής μνήμης, χώρο ανάσας και δημιουργικής δράσης για τους νέους», λέει στην «Κ» η κ. Λιάνα Καλογρίδη, μέλος της Επιτροπής Αγώνα που έχει συσταθεί για το Κτήμα Ζωγράφου. «Είναι ένα αίτημα των κατοίκων για πάνω από 30 χρόνια, απέναντι στο οποίο οι δημοτικές αρχές είτε αδράνησαν είτε έδρασαν αρνητικά», συμπληρώνει.
Τα δέκα από τα είκοσι συνολικά στρέμματα είχαν παραχωρηθεί στο Δήμο από το 1976. Η Νομαρχία, ύστερα από πρόταση του δήμου, χαρακτήρισε το 2003 το συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο χώρο κοινόχρηστου πρασίνου, χωρίς όμως να προβλεφθούν (ή να διεκδικηθούν) τα αναγκαία κονδύλια. Η οικογένεια Ζωγράφου προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας εναντίον της απόφασης. Κι ενώ αναμενόταν η σύνοδος του ανωτάτου δικαστηρίου, το δημοτικό συμβούλιο προχώρησε πέντε μέρες πριν από τη συνεδρίαση (στις 12/4/2006) σε απόφαση αγοράς του 50% του Κτήματος, ανατρέποντας ουσιαστικά την προηγούμενη απόφασή του περί χώρου πρασίνου! Ισως δεν θα έπρεπε να προκαλεί εντύπωση ότι το Ε΄ Τμήμα ακύρωσε την απόφαση της Νομαρχίας, αναφερόμενο και στην απόφαση του Δήμου.
«Είχαμε πληροφορηθεί την αρνητική εισήγηση στο ΣτΕ και τρέξαμε να προλάβουμε τα χειρότερα», μας είπε ο δήμαρχος Ζωγράφου κ. Γιάννης Καζάκος, όταν τον ρωτήσαμε γιατί δεν περίμενε την απόφαση του ΣτΕ. Κι όμως, ο Δήμος είχε και άλλα μέσα για να αποτρέψει την επέλαση του τσιμέντου…
Υπογείως
Το τσιμέντο μπορεί να μην υψώθηκε στον ουρανό, αλλά έρχεται… έρποντας, απειλώντας να υποθηκεύσει για πάντα το όνειρο του πάρκου, επιβαρύνοντας δραματικά την εύθραυστη περιβαλλοντική ισορροπία στην περιοχή και τα οικονομικά του Δήμου.
Η συμφωνία του δήμου με την οικογένεια Ζωγράφου προβλέπει την οικοδόμηση εμπορικού και ψυχαγωγικού κέντρου δύο ορόφων και εμβαδού 14.325 τ.μ. και μεγάλου υπόγειου γκαράζ τεσσάρων ορόφων περίπου 23.000 τ.μ. Λόγω της κλίσης του εδάφους, το εμπορικό κέντρο θα είναι υπόγειο σε μεγάλο βαθμό, αλλά όχι στην πρόσοψή του. «Πετύχαμε το συνολικό ύψος της κατασκευής να φτάσει δύο μέτρα κάτω από το ισόγειο της βίλας, έτσι ώστε η έκταση να στρωθεί από χώμα για να φυτευθεί και να διαμορφωθεί ένας χώρος πρασίνου», είπε στην «Κ» ο κ. Καζάκος.
«Δώσαμε το κτήμα και πήραμε μια ταράτσα», αντιλέγει ο κ. Σταμάτης Βακιρτζής, μέλος της Επιτροπής Αγώνα. «Πώς θα γίνει πάρκο υψηλού πρασίνου, όπως ζητάμε, με δύο μέτρα χώμα;». Οι κάτοικοι που διαμαρτύρονται υπογραμμίζουν ότι ο επιφανειακός χώρος της «ταράτσας» δεν θα είναι πλήρως ελεύθερος, καθώς «δεν θα πρέπει να παρεμποδίζεται η λειτουργία των χώρων φωτισμού και αερισμού (στεγασμένα αίθρια, απόληξη κλιμακοστασίων και ανελκυστήρων)» του εμπορικού κέντρου, όπως αναφέρει και η σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας. Επικριτικά αναφέρουν και την παραχώρηση 300 περίπου τ.μ. του δήμου για έξοδο του εμπορικού κέντρου, με αντάλλαγμα μόλις 313.000 ευρώ…
Το σίγουρο είναι ότι ένα τόσο μεγάλο εμπορικό κέντρο θα επιφέρει μια μεγάλη συγκοινωνιακή συμφόρηση, σε μια περιοχή με στενούς δρόμους. Η περίοδος της κατασκευής, με τις εκτεταμένες ανασκαφές, θα είναι μια πραγματική κόλαση. Οι εκπομπές καυσαερίων από τα βαριά φορτηγά καταρχάς και τα Ι.Χ. στη συνέχεια (μαζί με τα οχήματα τροφοδοσίας) θα είναι μεγάλες, ενώ πρέπει να συνυπολογιστούν και οι εκπομπές του ίδιου του κτιρίου.
Δάνειο
Ο Δήμος υποχρεώθηκε να καταβάλλει 19,4 εκατομμύρια ευρώ και γι’ αυτό έλαβε δάνειο 25 εκατομμυρίων ευρώ από τράπεζα κυπριακών συμφερόντων. Ο δήμος όχι μόνο χρεώνεται, αλλά δεν θα μπορεί να προβεί σε μια σειρά ενεργειών χωρίς συναίνεση της τράπεζας. Βρίσκεται ουσιαστικά υπό επιτήρηση…
«Είναι η βέλτιστη λύση», επιμένει ο κ. Καζάκος, ο οποίος τονίζει ότι όταν πάρθηκε η απόφαση είχε συναινέσει και η μεγαλύτερη παράταξη της αντιπολίτευσης. Σήμερα, όμως εκτός της παράταξης του δημάρχου κ. Καζάκου, όλες οι άλλες παρατάξεις είναι αντίθετες.