«Ο Μιχαήλ Δεκλερής σπούδασε Νομικά, Κοινωνικές και Πολιτικές Επιστήμες στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Λονδίνου και Yale των ΗΠΑ», αναφέρει το βιογραφικό του, που έφτασε στα δημοσιογραφικά γραφεία, με την ευκαιρία της ανακήρυξής του χθες σε Επίτιμο Διδάκτορα της Γεωπονικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Πραγματικά εντυπωσιακές σπουδές και ακόμα εντυπωσιακότερες δραστηριότητες, αποτελούν ωστόσο μόνο το περίγραμμα μιας καριέρας ή καλύτερα μιας ζωής που έχει συνδεθεί με τον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος σε μια εποχή μάλιστα που οποιαδήποτε ανάλογη αναφορά χαρακτηριζόταν γραφική.
Το Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου Επικρατείας, του δικαστικού σώματος που βρέθηκε να υπερασπίζεται το περιβάλλον όσο κανένας, και του οποίου υπήρξε πρόεδρος ο κ. Δεκλερής για πολλά χρόνια, αποτελεί μια ελληνική αλλά και παγκόσμια πρωτοπορία.
Το ξεκίνημα
Οταν για πρώτη φορά είδα από κοντά τον πρόεδρο του Τμήματος αισθάνθηκα μεγάλη έκπληξη. Ο κ. Δεκλερής έχει όλα τα στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα ενός αυστηρού δικαστικού λειτουργού, σε συνδυασμό όμως με μια εξαιρετική ικανότητα να επικοινωνεί με το ακροατήριό του και να… πείθει
Πώς όμως ξεκίνησαν όλα αυτά; «Πάντα αγαπούσα το περιβάλλον και στην οικογένειά μου έμαθα πως για να γίνεις «μεγάλος» πρέπει να κάνεις «μεγάλα πράγματα». Και «μεγάλα πράγματα» δεν σημαίνει συσσώρευση χρήματος». Με γονείς επίσης δικαστικούς – «ήταν και η μητέρα μου δικαστικός κάτι σπάνιο για γυναίκα εκείνη την εποχή», τονίζει- ο κ. Δεκλερής μεγάλωσε στην Ανδρο και στη συνέχεια στη Σύρο, ενώ κατάγεται από την ορεινή Κορινθία και συγκεκριμένα το χωριό Μάνα. Μπαίνοντας στο δικαστικό σώμα ακολούθησε ένα σχεδόν προδιαγεγραμμένο δρόμο θα μπορούσε να πει κάποιος. Σχεδόν. Γιατί όταν το 1958 μπήκε στο Συμβούλιο Επικρατείας θα μπορούσε απλώς να συνεχίσει με μια συμβατική καριέρα στην τακτική δικαιοσύνη. Εκανε όμως πολύ περισσότερα. Υπηρέτησε στο ΣτΕ 45 ολόκληρα χρόνια, το 1980 έγινε πρόεδρος του Δ΄ τμήματος, και από το 1990-1999 διετέλεσε αντιπρόεδρος και πρόεδρος του Ε΄ τμήματος. Σε αυτό το χρονικό διάστημα το τμήμα διαμόρφωσε τη διεθνούς φήμης Νομολογία του για την Προστασία του Περιβάλλοντος και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, προσφέροντας επιστημονική βάση σε όσα για καιρό αποτελούσαν απλώς αιτήματα μιας ομάδας ονειροπόλων έως και γραφικών. Το συγκεκριμένο τμήμα έδωσε το μέτρο στη φράση «περιβαλλοντική παρανομία» λειτούργησε και λειτουργεί ως ανάχωμα σε όσα πολλές φορές το κράτος απεργάζεται εις βάρος του περιβάλλοντος. «Το 1960 ξεκίνησε αυτή η ιδέα της ανάπτυξης. Ομως η ανάπτυξη είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο δεν είναι απλώς συσσώρευση πλούτου. Η φύση δεν είναι αποθήκη πρώτων υλών, ούτε τόπος απόρριψης σκουπιδιών» εξηγεί ο κ. Δεκλερής τη σχέση του με την Οικολογία που όπως τονίζει πηγάζει από την μελέτη των Συστημάτων Μεγάλης Κλίμακας.
Χαρακτηριστικά για τη νομολογία του ΣτΕ, ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζακ Σαντέρ προλογίζοντας το βιβλίο του κ. Δεκλερή «The law of sustainable development – General principles» αναγνωρίζει την αξία της ελληνικής εμπειρίας στον τομέα της περιβαλλοντικής νομολογίας και συνιστά το έργο αυτό να γίνει ευρύτερα γνωστό. Το έργο του ΣτΕ, όμως έχει δημιουργήσει και πολλές αντιδράσεις ίσως και εχθρούς Ο ίδιος ο κ. Δεκλερής περιγράφει τη θητεία του ως πρόεδρος του ως «διαρκή εμπόλεμη κατάσταση γιατί το περιβάλλον δεν προστατευόταν από τους πολιτικούς». Σήμερα προστατεύεται; «Ας πούμε ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά. Η Ελλάδα είναι όμηρος ενός πανίσχυρου πελατειακού συστήματος» τονίζει.
Συνέχεια με το Επιμελητήριο
Τα τελευταία εννέα χρόνια ο κ. Δεκλερής έχει ιδρύσει το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας με στόχο την παραγωγή και διάδοση επιστημονικής γνώσεως και πολιτικής για το Περιβάλλον και την Βιωσιμότητα. «Ενας τρόπος για να συνεχίσω το έργο μου», λέει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Δεκλερής έχει διδάξει σε πολλά ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια, έχει γράψει βιβλία και έχει συμμετάσχει σε ακόμα περισσότερα διεθνή συνέδρια. Η αναγόρευσή του σε Επίτιμο Διδάκτορα της Γεωπονικής Σχολής Θεσσαλονίκης που πραγματοποιήθηκε χθες είναι για τον ίδιο εξαιρετικά σημαντική γιατί όπως λέει ήρθε απρόσμενα εφόσον δεν έχει φίλους στην Ακαδημαϊκή Κοινότητα. Με την ομιλία του «Από την Οικολογική Συνείδηση στο ήθος βιωσιμότητας» κατά τη διάρκεια της τελετής ο κ. Δεκλερής παρουσίασε σε αδρές γραμμές, τη φιλοσοφία που τον οδηγεί στην υπεράσπιση του περιβάλλοντος, για περισσότερο από μισό αιώνα.