Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων στην παράκτια ζώνη της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου έχουν μια θλιβερή πρωτιά στην παρανομία. Οχι μόνο έχουν χτίσει χωρίς άδεια, αλλά έχουν καταπατήσει δημόσια γη και μάλιστα στην καρδιά προστατευόμενης περιοχής! Η γενναία απόφαση της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας να κατεδαφίσει 33 από αυτά χαιρετίζεται από τους περιβαλλοντικούς συλλόγους της περιοχής, προκαλεί όμως τις έντονες αντιδράσεις των παρανομούντων, αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που τάσσεται στο πλευρό τους.
Στην παράκτια ζώνη της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου οι αλιείς παραδοσιακά κατασκεύαζαν ξύλινα σπίτια επάνω σε πασσάλους, τα οποία χρησιμοποιούσαν ως βάση για τη δραστηριότητά τους. Οι κατοικίες αυτές ονομάζονται πελάδες. «Ωστόσο, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, με αιχμή τα τελευταία χρόνια άρχισαν να χτίζονται βίλες ή κατοικίες στην περιοχή, οι οποίες χρησιμοποιούσαν την αρχιτεκτονική των πελάδων, προκειμένου να τύχουν ευνοϊκότερης αντιμετώπισης», εξηγεί στην «Κ» ο Ναπολέων Παπαδάτος, επικεφαλής του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Νεοχωρίου Οινιάδων. «Οι νέες κατασκευές συνήθως είναι από μπετόν ή έχουν θεμέλια από μπετόν και ουδεμία σχέση έχουν με τις παραδοσιακές πελάδες, όπως θέλουν να παρουσιάζονται».
Μάλιστα, σχεδόν το σύνολο των αυθαιρέτων έχουν χτιστεί επάνω σε δημόσιες εκτάσεις, καθώς ο αιγιαλός ανήκει στο κράτος. Το τοπικό τμήμα της Κτηματικής Εταιρείας Δημοσίου, έχει ήδη εκδώσει περί τα 150 πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής για παράνομες καταπατήσεις στις περιοχές Τουρλίδας, νήσου Τουρλίδας, Λούρου και Διονίου. Από αυτά, περίπου 55 έχουν αποσταλεί στην Πολεοδομία Μεσολογγίου (που υπάγεται στη νομαρχία Αιτωλοακαρνανίας), προκειμένου να εκδοθούν πρωτόκολλα κατεδάφισης. Υπενθυμίζεται ότι ο προηγούμενος επικεφαλής της τοπικής ΚΕΔ, ο οποίος κυνήγησε με ιδιαίτερο ζήλο τους καταπατητές, απομακρύνθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, προκαλώντας σάλο στην περιοχή. Τη μετάθεση αποδοκίμασε ακόμα και ο ίδιος ο επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρος Ρακιτζής, ο οποίος πρόσφατα παρέπεμψε τον νέο προϊστάμενο της ΚΕΔ για πειθαρχικό παράπτωμα.
Η απόφαση του γ.γ. της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας κ. Σπύρου Σπυρίδων να κατεδαφίσει 35 αυθαίρετα στην Τουρλίδα, μετά την ολοκλήρωση των κατεδαφίσεων στη Ζαχάρω προκάλεσε την αισιοδοξία όσων εκτιμούσαν ότι η υπόθεση είχε κλείσει υπέρ των αυθαιρετούντων με την απομάκρυνση του προηγούμενου προϊσταμένου της τοπικής ΚΕΔ. Ταυτόχρονα όμως προκάλεσε την οργή και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία σύσσωμη τάσσεται στο πλευρό των αυθαιρετούχων.
Σύμφωνα με τον νομάρχη Αιτωλοακαρνανίας κ. Θύμιο Σώκο, η κατεδάφιση των κατοικιών θα βάλει τέλος στην εκατόχρονη παράδοση των πελάδων. «Χρειάζεται μια άλλου είδους προσέγγιση. Κατά τη γνώμη μας, η περιοχή πρέπει να χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός», υποστηρίζει στην «Κ». «Αν γίνει αυτό θα μπουν κανόνες, ενώ η τοπική αρχιτεκτονική θα αναδειχθεί ως κάτι μοναδικό στον ελλαδικό χώρο. Δεν είναι δυνατόν το κράτος να επιθυμεί να κατεδαφίσει 350 πελάδες. Η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου δεν ήταν ποτέ μια υδάτινη έρημος, είναι πηγή ζωής για τους ψαράδες, για τους περιηγητές, για τους κατοίκους της». Ο κ. Σώκος αρνείται κατηγορηματικά οποιαδήποτε ολιγωρία της νομαρχίας στην έκδοση πρωτοκόλλων κατεδάφισης. Καμία από τις υποθέσεις που έφθασαν στη νομαρχία δεν έχει τελεσιδικήσει», λέει. «Επιπλέον το 95% των υποθέσεων δεν είναι δική μας αρμοδιότητας, αλλά της Περιφέρειας».
Η περιοχή της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου, η παράκτια ζώνη της και οι νήσοι Εχινάδες ανακηρύχθηκαν το 2006 Εθνικό Πάρκο και απέκτησαν φορέα διαχείρισης. Επίσης, προστατεύεται από τη συνθήκη Ramsar και ανήκει στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Με τη διαμάχη μεταξύ αυθαιρετούχων και Πολιτείας να βρίσκεται πολλά χρόνια σε εξέλιξη, ο επικεφαλής του φορέα διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου, κ. Γιάννης Καλαβρουζιώτης, δείχνει να βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση. «Οντως υπάρχει μεγάλο ζήτημα με την αυθαίρετη δόμηση, η οποία δεν έχει σχέση με τις ελάχιστες παραδοσιακές πελάδες που έχουν απομείνει στη λιμνοθάλασσα», λέει στην «Κ». «Αυτό έχει δημιουργήσει πλείστα όσα προβλήματα. Την επόμενη Δευτέρα θα καλέσω τους τρεις δημάρχους της περιοχής (Μεσολογγίου, Οινιαδών και Αιτωλικού) με σκοπό να βρεθεί μια λύση. Εμείς δεν μπορούμε να εμπλακούμε στα ζητήματα των κατεδαφίσεων. Μια ιδέα είναι να προτείνουμε τη δημιουργία στην Τουρλίδα οικοτουριστικού πάρκου, με σαφώς καθορισμένες προδιαγραφές για τις πελάδες. Σε κάθε περίπτωση χρειάζονται παρεμβάσεις. Αν η περιοχή μείνει έτσι, δεν πρόκειται να αναπτυχθεί».