Το Prozac -που στην Ελλάδα κυκλοφορεί με την εμπορική ονομασία Ladose- και χορηγείται σε τουλάχιστον 40 εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο είναι αναποτελεσματικό, όπως εξάλλου και τα υπόλοιπα σκευάσματα της ίδιας κατηγορίας (SSRI), αναφέρει σημαντική μελέτη που δόθηκε στη δημοσιότητα χθες.
Η έρευνα επαναξιολόγησε στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των συγκεκριμένων φαρμάκων, μεταξύ των οποίων δεδομένα από τις έρευνες που πραγματοποίησαν οι παρασκευάστριες φαρμακοβιομηχανίες, που, όμως, είχαν αποφασίσει να μη γνωστοποιήσουν. Οι κλινικές μελέτες, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα, είχαν υποδείξει ότι τα αποτελέσματα που είχε η χρήση των χαπιών στους ασθενείς ήταν ανάλογα με αυτά που είχαν τα placebo (ψευδοφάρμακα.) Οταν αξιολογήθηκαν συνδυαστικά όλα τα αποτελέσματα, διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς κατέγραφαν μεν βελτίωση, ανάλογη όμως με αυτή που καταγραφόταν σε όσους λάμβαναν ψευδοφάρμακα. Η μοναδική εξαίρεση αφορά τους ασθενείς που έπασχαν από βαριάς μορφής κατάθλιψη, αναφέρει ο καθηγητής Ιρβινγκ Χιρς του τμήματος ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Χαλ, καθώς και συνάδελφοί του σε ΗΠΑ και Καναδά.
«Με δεδομένα τα αποτελέσματα που διαθέτουμε σήμερα, πιστεύουμε ότι δεν υφίσταται λόγος συνταγογράφησης αντικαταθλιπτικών σε οποιονδήποτε ασθενή με την εξαίρεση των πασχόντων από βαριά κλινική κατάθλιψη και μόνον εφόσον αποτύχουν όλες οι άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις» υποστηρίζει ο καθηγητής Κιρς. «Η μελέτη μας φέρνει στο προσκήνιο σοβαρά ζητήματα, τα οποία θα πρέπει να απαντηθούν τόσο σχετικά με την έγκριση κυκλοφορίας κάποιων φαρμάκων όσο και με τα συστήματα αναφοράς των αποτελεσμάτων κλινικών μελετών».
Η εργασία, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση PloS Medicine, αναμένεται να συμβάλει στη μεταβολή του τρόπου συνταγογράφησης των αντικαταθλιπτικών. Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Βρετανίας (Νational Institute of Health and Clinical Excellence) ήδη συνιστά πριν από τη χορήγηση φαρμάκων να δοκιμάζονται άλλες μέθοδοι όπως η συμβουλευτική. Σύμφωνα με τον καθηγητή Κιρς, η επαναξιολόγηση των δεδομένων για τα αντικαταθλιπτικά υποδεικνύει ότι είναι δυνατός ο περαιτέρω περιορισμός της χορήγησής τους.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι η αξία της νέας έρευνας έγκειται στο ότι περιέχει και τα στοιχεία κλινικών μελετών που πραγματοποιήθηκαν από τις φαρμακοβιομηχανίες για τέσσερα σκευάσματα. Οι επιστήμονες ζητήσαν από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να τους δοθούν τα στοιχεία, κάνοντας χρήση του νόμου περί ελευθερίας της πληροφόρησης. Ο FDA διαθέτει όλα τα στοιχεία των κλινικών μελετών για τα διάφορα φάρμακα, προκειμένου να τους δώσει άδεια κυκλοφορίας.
Τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών των δραστικών ουσιών fluoxetine, paroxetine, venlafaxine και nefazodone παρέμεναν σταθερά σε κάθε περίπτωση. «Κάνοντας χρήση όλων των στοιχείων, ακόμα και από μη δημοσιευμένες μελέτες, διαπιστώσαμε ότι τα αντικαταθλιπτικά νέας γενιάς δεν πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια ώστε να θεωρηθούν «κλινικώς σημαντικά»» αναφέρει η έρευνα.
Εχουν βοηθήσει
Ωστόσο, η φαρμακοβιομηχανία Eli Lilly που παρασκευάζει το Ladose (Prozac) υποστήριξε ότι η δράση του προϊόντος της είναι «εξαιρετική» και έχει βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους, ενώ η GlaxoSmithKline, παρασκευάστρια του Seroxat, αναφέρει ότι η έρευνα βασίζεται σε μέρος, μόνον των στοιχείων που έχουν συλλεχθεί για την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου, ενώ αγνοεί τη θετική κλινική εμπειρία χιλιάδων ειδικών. Πάντως, οι ασθενείς δεν πρέπει να διακόψουν την αγωγή τους προτού συνεννοηθούν με τον ιατρό που τους παρακολουθεί.