Τα δέντρα της Αθήνας ζουν στη σκιά της

Τα δέντρα της Αθήνας ζουν στη σκιά της

4' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Κατεβαίνοντας τη Συγγρού παρατηρούσα μέσα από το θολό τζάμι του λεωφορείου τις κουκουναριές που είχαν φυτευθεί το 2004. Κοίτα που ξεπετάχτηκαν, έλεγα, και έφερα στον νου και τα πλατάνια που είναι τώρα στην εφηβεία τους στην οδό Πανεπιστημίου. Να, οι λίγες, πολύ λίγες, καλές κληρονομιές των Αγώνων στο πράσινο της πόλης. Είναι και οι πικροδάφνες, κοτζάμ δεντράκια πια, στη Βασ. Ολγας προς Ζάππειο, και σκόρπιες πράσινες τούφες εδώ κι εκεί, αλλά το μυαλό μου είχε κολλήσει στις ξεριζωμένες νεραντζιές της οδού Κανάρη…

Τις σκέφτομαι να αιωρούνται για λίγο με τις ρίζες τους πλοκάμια και το ροζιασμένο κορμό τους να πλαγιάζει καθώς τα συνεργεία που πλήρωσε ο δήμος έκαναν τη δουλειά τους. Θυμάμαι ιδιαίτερα τη νεραντζιά (καλή της ώρα) γωνία Κανάρη και Σόλωνος. Ηταν αυτή που είχε γεράσει πιο όμορφα, με τους ρόζους της, κρατήρες και λόφους, να ανεβαίνουν προς την πράσινη φουντωτή ομπρέλα. Είχαν σταθεί να τη φωτογραφίσουν οι Αμερικανοί τουρίστες που συνόδευα προ καιρού και που ρωτούσαν επίμονα την ταυτότητα αυτού του πανέμορφου δέντρου που τα φύλλα του, τσακισμένα στην παλάμη τους, ανέδιδαν μοσχοβολιά αθηναϊκή. Τι κι αν περνούσε το λεωφορείο σύρριζα, η νεραντζιά αυτή έφυγε σε προχωρημένη ωριμότητα αλλά δεν έφτασε το βαθύ γήρας που είχε διεκδικήσει. Ας μείνει σύμβολο της αγάπης του Δήμου Αθηναίων για το πράσινο της πόλης.

Μουριές, ακακίες και πιπεριές

Σε μία άλλη κοινωνία, στρατιές ολόκληρες από αθηναϊκά δέντρα, πεύκα, φοίνικες, ευκάλυπτοι, ακακίες, πιπεριές, δάφνες, κουτσουπιές, λιγούστρα, πικροδάφνες, νεραντζιές, γαζίες, χαρουπιές, μιμόζες, κυπαρίσσια, σοφόρες, μουριές, λεύκες και πλατάνια, θα είχαν κηρυχθεί διατηρητέα μνημεία. Οι πολίτες θα πλήρωναν υπηρεσίες που θα εντόπιζαν αυτά τα δέντρα, θα τα έβαζαν σε μία τράπεζα δεδομένων και θα φρόντιζαν την καλοζωία τους. Τώρα, ξοδεύεται αφειδώς χρήμα για αναίτια αντικατάσταση δέντρων (Κανάρη), για δεντροφύτευση χωρίς καμία πρόβλεψη έρμαιη στο επόμενο συνεργείο της ΔΕΗ ή του δήμου ή βεβαίως του καλοθελητή γείτονα – γιατί στην Ελλάδα ευδοκιμεί και το είδος εκείνο του πολίτη που θεωρεί το δέντρο εστία ρύπανσης.

Αυτές οι σκόρπιες σκέψεις βασανίζουν το μυαλό μου, καθώς αυτήν την περίοδο του χρόνου ανακαλύπτω στην Αθήνα τους μοβ καταρράκτες της γλυσίνας ή τα ροζ κλαριά της κουτσουπιάς. Γεμάτη κουτσουπιές η Αλεξάνδρας, γεμάτη και η Αμαλίας, η λεωφόρος που κάποτε φημιζόταν για τις πιπεριές της. «Πιπεράτους» έλεγαν όσους σουλατσάριζαν στο αθηναϊκό νυφοπάζαρο της μπελ επόκ κάτω από τις ακλάδευτες φουντωτές πιπεριές με τα ανθάκια τους να μπλέκονται στα μαλλιά ή συχνότερα στα καπέλα τους. Αυτές οι πιπεριές, που ο Κοσμάς Πολίτης τις λέει «ξεμαλλιασμένες» στη νουβέλα του «Η Κορομηλιά», έχουν δειλά επιστρέψει και τις βλέπει κανείς σε νέες δενδροφυτεύσεις. Για το 2004, είχαν φυτευθεί λίγες ακόμη και στην Αμαλίας (εκεί που «έπρεπε», δηλαδή) και τις συναντά κανείς πού και πού ως απομεινάρια παλιών δενδροφυτεύσεων.

Πόσες χιλιάδες δέντρα μάς είχαν υποσχεθεί και πόσα φυτεύθηκαν; Αλλά ακόμη κι αν είχαν φυτευθεί όλα όσα είχαν εξαγγείλει, ποιος θα φρόντιζε αυτούς τους νέους «Αθηναίους», αφού στην Ελλάδα δεν προβλέπεται σε κανένα προϋπολογισμό το κόστος της συντήρησης και ανάπτυξης ενός έργου;

Διατηρητέα δέντρα

Αναρωτιέται κανείς πόσα παλιά δέντρα να έχουν μείνει στην Αθήνα εκτός δημοσίων κήπων… Ελάχιστα. Θυμάμαι ακόμη τα πεύκα γύρω από το νέο υπουργείο Εξωτερικών, γωνία Ακαδημίας και Βασ. Σοφίας, ομπρελωτά και λυγερόκορμα από τα πιο παλιά της Αθήνας, ανύπαρκτα πλέον. Της ίδιας «γενιάς» είναι όσα απέμειναν βορειότερα απέναντι από το Μέγαρο Μουσικής, κοντά στην πρεσβεία της Σερβίας. Είναι από τα ευγενέστερα όλης της πόλης.

Αν περπατήσει κανείς στην Αθήνα έχοντας κατά νουν να εντοπίσει σημεία όπου θα μπορούσαν να φυτευθούν δέντρα, θα δει ότι η πόλη θα μπορούσε να είναι καταπράσινη και πολλοί δρόμοι της να σχηματίζουν σκιερές αλέες τους καλοκαιρινούς μήνες ρίχνοντας τη θερμοκρασία κατά 3 – 4 βαθμούς. Ειλικρινά, δεν καταλαβαίνω γιατί ένα σπίτι να κηρύσσεται διατηρητέο και όχι ένα δέντρο, που είναι και ζωντανός οργανισμός. Ο Δήμος της Αθήνας σε συνεργασία με το υπουργείο Γεωργίας και το Γεωπονικό του Πανεπιστημίου θα έπρεπε να χαρτογραφήσουν όλη την πόλη και να καταστήσουν πραγματικά αξιοθέατα τα δέντρα της.

Σκέφτομαι τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας με 200 ακόμη κουτσουπιές, την Αμαλίας με περισσότερες πιπεριές, τη Βασιλίσσης Σοφίας με διπλές δεντροστοιχίες, τις ξερές πλατείες να γίνονται πράσινες. Αφήστε την Ομόνοια και το Μοναστηράκι, ξεγραμμένες προς το παρόν ιστορίες. Εκείνη η Κοτζιά, γιατί; Η Πλατεία Δικαιοσύνης (που μετονομάστηκε σε Αντώνη Τρίτση) απέναντι από το «Ρεξ», γιατί να είναι όλο πλάκες και κακογουστιά; Είμαι βέβαιος ότι ο κάθε αναγνώστης θα μπορεί να υποδείξει δημιουργικές ιδέες για τα δέντρα της Αθήνας. Αν ο δήμος μπορούσε να αφουγκραστεί το κοινό αίσθημα, εκείνων που πονούν αυτήν την πόλη…

Προς το παρόν, όμως, το τραύμα από τις ξεριζωμένες νεραντζιές είναι νωπό. Αυτή η μελανή σελίδα στην ιστορία του δήμου (που έφερε στο φως το «Σημειωματάριο» της «Κ») δεν παραγράφεται. Μετά τη γενική κατακραυγή σώθηκαν όσες από τις νεραντζιές απέμειναν και αγναντεύουν τους φρεσκοφυτεμένους βραχυχίτωνες στο απέναντι πεζοδρόμιο. Αν η Κανάρη ήταν άδενδρη, θα τους καλοδεχόμασταν τους βραχυχίτωνες (τους βλέπει κανείς στη Σταδίου, με τους κορμούς τους σαν πόδια ελέφαντα) αλλά για όλους τους Αθηναίους η μυρωδιά από τις νεραντζιές είναι αυτή που ταιριάζει στην πόλη. Και η μυρωδιά ανακαλεί τη μνήμη με τον πιο ισχυρό τρόπο…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή