Πριν από λίγες ημέρες, μερίδα γονέων στο 17ο Δημοτικό Σχολείο πόλεως Ρόδου εξέφρασε αντιρρήσεις, επειδή από την κλήρωση που έγινε μεταξύ μαθητών που ισοβάθμησαν, σημαιοφόρος αναδείχθηκε μια 12χρονη Ελληνίδα, μουσουλμάνα στο θρήσκευμα.
Δύο φορές τον χρόνο, ο φακός των ΜΜΕ «αναμοχλεύει» τις ανά την Ελλάδα παρελάσεις με αφορμή τις εθνικές επετείους της 28ης Οκτωβρίου και της 25ης Μαρτίου, επιδεικνύοντας ιδιαίτερο ζήλο στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο (ή η) σημαιοφόρος δεν αντανακλά την ταυτότητα «Ελληνας, χριστιανός ορθόδοξος». Από το σύνολο των περιπτώσεων, στη συλλογική μνήμη έχει χαραχθεί εκείνη του αλβανικής καταγωγής Οδυσσέα Τσενάι στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης. Αριστούχος στην τρίτη γυμνασίου και στην τρίτη λυκείου, πριν από οκτώ και πέντε χρόνια αντίστοιχα, παραιτήθηκε του δικαιώματός του να παρελάσει κρατώντας την ελληνική σημαία, υπό το βάρος των αντιδράσεων της έντονα φορτισμένης τοπικής κοινωνίας, που ζήτησε την απόσυρση υπουργικής απόφασης, σύμφωνα με την οποία σημαιοφόρος γίνεται ο καλύτερος μαθητής ανεξαρτήτως χρώματος, καταγωγής ή θρησκεύματος.
Παρά τις δυσκολίες με τις οποίες στην πλειονότητά τους έρχονται αντιμέτωποι, αλλοδαποί μαθητές σημειώνουν ιδιαίτερα καλές επιδόσεις στο σχολείο. Μετρήσιμα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για μικρό ποσοστό, όμως οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, τουλάχιστον στα σχολεία εκείνα όπου η αναλογία αλλοδαπών – Ελλήνων «γέρνει» προς τους πρώτους, έχουν να λένε ότι είναι αρκετά πιο συχνό το φαινόμενο να αριστεύουν.
Οι πρώτοι
Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ) που έγινε σε αλλοδαπούς μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (γυμνάσιο, λύκειο, ΤΕΕ) για τη χρονιά 2005-2006, επίδοση που βαθμολογήθηκε με «άριστα» είχε σημειώσει το 8,3% των μαθητών της Β΄ και το 8,5% εκείνων της Γ΄ γυμνασίου. Το ποσοστό έφθανε το 4,3% για τη Β΄ και το 6,6% για τη Γ΄ λυκείου. Λίγο περισσότεροι, 12,6% στη Β΄ και 12,5% στη Γ΄ γυμνασίου έφθασαν το «λίαν καλώς». Με την επίδοση αυτή διακρίθηκε αντίστοιχα το 15,3% των αλλοδαπών μαθητών στη Β΄ και 14,1% στη Γ΄ λυκείου. Την απόδοση των αλλοδαπών μαθητών στο σχολείο επηρεάζει η διάρκεια παραμονής στην Ελλάδα. Μόνον οι μισοί μαθητές γυμνασίου από αυτούς που συμμετείχαν στην έρευνα (50,9% ή 1.345) είχαν συμπληρώσει από 6 έως 10 χρόνια, ενώ από τους μαθητές λυκείου, το 38,9% (ή 319) έμενε ήδη από 10 έως 14 έτη στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι αλλοδαποί μαθητές στον νομό Θεσσαλονίκης αποτελούσαν το 6,7% του συνόλου (4.378 σε σύνολο 65.503).
Τα στοιχεία του Ινστιτούτου Παιδείας Ομογενών και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης (ΙΠΟΔΕ) έδειχναν ότι το 2006 οι αλλοδαποί και παλιννοστούντες μαθητές έφθαναν τις 138.193, αριθμός που αντιστοιχεί στο 9,5% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού, με τη συντριπτική πλειονότητα να προέρχεται από την Αλβανία (80,6%).
Ελευσίνα – Ασπρόπυργος
«Πέρυσι, μια μαθήτρια του 19,5 από την Αλβανία πέτυχε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ο πατέρας της είναι οικοδόμος και η μητέρα της προσέχει ηλικιωμένους», λέει στην «Κ» ο 43χρονος κ. Κώστας Βαμβακάς, γυμναστής στο λύκειο της Ελευσίνας. «Είναι ευτύχημα ότι στην Ελευσίνα δεν παρατηρούνται ρατσιστικά φαινόμενα, και αυτό ίσως οφείλεται στο ότι οι αλλοδαποί είναι διαχυμένοι στον κοινωνικό ιστό. Ποτέ δεν τέθηκε δίλημμα για το ποιος θα κρατήσει τη σημαία», εξηγεί. Στον όμορο Ασπρόπυργο, αντίθετα, «οι Ελληνες μεταφέρουν τα παιδιά τους από τα σχολεία όπου φοιτούν αλλοδαποί, οι οποίοι είναι γκετοποιημένοι», υπογραμμίζει. Στη Νέα Σμύρνη «δεν παρατηρούνται έντονα ρατσιστικά φαινόμενα», λέει στην «Κ» η κ. Μαρί Δανιήλ, φιλόλογος στο 2ο γυμνάσιο της περιοχής. «Ο αριθμός των αλλοδαπών μαθητών είναι μικρότερος σε σύγκριση με άλλες περιοχές. Στο παρελθόν έχει υπάρξει παραστάτρια από την Αλβανία, η οποία τα κατάφερε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, οι υπόλοιποι το παραδέχονται. Και συνήθως, όταν ένα παιδί αλλοδαπών έχει ώθηση από το σπίτι συναγωνίζεται αντάξια τους Ελληνες συμμαθητές του», καταλήγει.
«Αναγνωρίζεται ο κόπος μου»
Επειτα από κλήρωση ανάμεσα σε έξι παιδιά που ισοβάθμησαν στο 49ο Δημοτικό Αθηνών στην πλατεία Ασωμάτων, η 12χρονη Κατερίνα Τ. δεν θα γίνει σημαιοφόρος την 28η Οκτωβρίου, αλλά την 25η Μαρτίου. Ομως, η μητέρα της, η 37χρονη κ. Ενκελέντα Τ. θα προτιμούσε η κόρη της να μη σήκωνε τη σημαία. «Χαίρομαι που η κόρη μου είναι καλή μαθήτρια, αλλά λόγω της ιστορίας με τον Οδυσσέα Τσενάι και επειδή κάθε χρόνο ακούω τα ίδια και τα ίδια, θα προτιμούσα να μην την κρατούσε ώστε να μην ταλαιπωρηθεί. Καλύτερα να την κρατήσουν οι Ελληνες», λέει στην «Κ».
«Δεν θα στενοχωριόμουν αν δεν κρατήσω τη σημαία, γιατί θα στεκόμουν παραστάτρια», λέει η Κατερίνα Τ. «Ομως, είμαι ενθουσιασμένη που αναγνωρίζεται ο κόπος μου. Παραστάτρια είναι και η καλύτερή μου φίλη», προσθέτει.
«Η Κατερίνα μου λέει ότι αισθάνεται Ελληνίδα, αλλά δεν ξέρω τι να της πω», συνεχίζει η μητέρα της. Αν τελικά η Κατερίνα κρατήσει τη σημαία την 25η Μαρτίου, «θα σταθώ όσο πιο μακριά γίνεται, για να μην ακούω τυχόν σχόλια», λέει στην «Κ» η κ. Ενκελέντα Τ.
«Με ενδιαφέρει να βγάλω καλό βαθμό»
Η Αρτεμις – Χρυσάνθη Μάνο είναι μαθήτρια της Γ΄ Γυμνασίου στην Γκράβα. Θέλει να γίνει πολιτικός μηχανικός και είναι πολύ καλή σε Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία. Οι γονείς της ήρθαν στην Ελλάδα το 1992. Η μητέρα της, κ. Μιμόζα Μάνο, έχει σπουδάσει μηχανολόγος μηχανικός στην Αλβανία και στην Ελλάδα εργάζεται ως υπάλληλος σε κατάστημα με τέντες. Ο σύζυγός της είχε σπουδάσει μηχανικός πετρελαίων. Στην Ελλάδα δούλευε σε εταιρεία εγκατάστασης κατασκευών αλουμινίου. Παράλληλα, έκανε παραδόσεις με τη μηχανή. Πριν από τέσσερα χρόνια, η κ. Μάνο χήρεψε λίγο πριν από την έναρξη του σχολικού έτους. Εκείνη τη χρονιά, η Αρτεμις έγινε σημαιοφόρος στο 112ο Δημοτικό της Γκράβας. Φέτος είναι πρώτη παραστάτρια στη μεθαυριανή παρέλαση, ενώ και στις δύο πρώτες τάξεις του γυμνασίου ήταν απουσιολόγος. Στο σπίτι δεν έχουν ακόμη Ιντερνετ. «Εχουμε τη «Δομή» για πληροφορίες», συμπληρώνει η μητέρα τους, στην οποία έλεγε «απέξω» τη Βιολογία ο γιος της, Εκτορας. Δηλώνει ενθουσιασμένος με την Οδύσσεια που διδάσκεται στην Α΄ Γυμνασίου. «Μου αρέσουν περισσότερο τα φιλολογικά και τα Κείμενα (νεοελληνικής λογοτεχνίας)». Τελείωσε το δημοτικό με άριστα και ήταν παραστάτης, ωστόσο στην τωρινή κλήρωση δεν αναδείχθηκε σημαιοφόρος. «Θα μου άρεσε να είμαι σημαιοφόρος, όμως δεν στενοχωρήθηκα. Με ενδιαφέρει να βγάλω καλό βαθμό και να είμαι εντάξει με τον εαυτό μου», καταλήγει με νόημα.
