Με ανυπομονησία αναμένει ο εκδοτικός κόσμος της Γαλλίας την κυκλοφορία των «Τετραδίων» του Ρολάν Μπαρτ από το ταξίδι του στην Κίνα του Μάο και της Μεγάλης Πολιτιστικής Επανάστασης το 1974. Χάρη στην προδημοσίευση των κειμένων στην ιστοσελίδα «Rue89.com», ο αναγνώστης μπορεί να απολαύσει τις δηκτικές περιγραφές του Κοινωνιολόγου για όσα είδε στην Κίνα.
Ο Μπαρτ, μαζί με τη συντακτική ομάδα της επιθεώρησης «Tel Quel» -που αποτελείτο από τον φιλόσοφο Φιλίπ Σολέρς, τη σύζυγό του, Τζουλιά Κριστεβά, τον ποιητή Μαρσελέν Πλενέ και το φιλόσοφο Φρανσουά Βαλς- χάνει αμέσως κάθε ψευδαίσθηση και εξεγείρεται κατά της πλήξης που του προκαλούν οι προσεκτικά χορογραφημένες δραστηριότητες.
Απόλυτος έλεγχος
«Αδιαμφισβήτητο γεγονός: απόλυτος έλεγχος της πληροφόρησης, κάθε πληροφορίας, από την πολιτική μέχρι και τον έρωτα», γράφει στα «Τετράδια». Λίγες ημέρες αργότερα, η ομάδα των Γάλλων διανοουμένων είναι προσκεκλημένη για να παρακολουθήσει την παρέλαση της Πρωτομαγιάς στο Πεκίνο. Ο Μπαρτ γράφει μετά το τέλος της τελετής: «Κούραση και κατάθλιψη. Αυτή η Πρωτομαγιά μου δημιούργησε την εφιαλτική φαντασίωση μιας ανθρωπότητας που παλεύει πολιτικά μέχρι θανάτου για να επιστρέψει στην παιδικότητα. Η παιδικότητα αποτελεί άραγε το μέλλον του ανθρώπου; 10.30 μ.μ. Βγαίνουμε από την ατελείωτη τελετή εξουθενωμένοι και μελαγχολικοί».
Μετά την επιστροφή του στη Γαλλία, ο Μπαρτ δημοσιεύει σχόλιο για την Κίνα και την Πολιτιστική Επανάσταση στη «Monde», που προκαλεί χάρη στην απόλυτη ουδετερότητά του. Σφοδρή επίθεση εξαπολύει κατά του Μπαρτ για το λόγο αυτό, ο Βέλγος ιστορικός και μελετητής της Κίνας, Σιμόν Λέις, που πρώτος αποκάλυψε και κατήγγειλε την παρανοϊκή και καιροσκοπική φύση της Πολιτιστικής Επανάστασης. «Ο Μπαρτ άνοιξε μία πολύ μικρή βρύση χλιαρού νερού. Με το άρθρο του για την Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα προσδίδει νέο κύρος στην παλαιότατη συνήθεια της ανούσιας συζήτησης. Εκ μέρους του πλήθους των γηραιών κυριών, που κάθε πέντε ή έξι ημέρες κουβεντιάζουν στα τεϊοποτεία, θέλω να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κ. Μπαρτ», έγραφε ο Λέις.