Σε σχέση με το ασφαλιστικό ακούω συχνά τον ακόλουθο συλλογισμό: «Αν τις ασφαλιστικές μου κρατήσεις τις τοποθετούσα στην τράπεζα, θα εξασφάλιζα πολύ καλύτερη σύνταξη απ’ ό, τι θα μου δώσει το ΙΚΑ».
Στον εργολάβο οικοδομών το κόστος απασχόλησης ενός εργάτη είναι περίπου 2,5 φορές μεγαλύτερο από το ποσό που εισπράττει ο εργαζόμενος. Ο εργαζόμενος εισπράττει καθαρά 40 ευρώ, στον εργοδότη του όμως κοστίζει 100 ευρώ λόγω κυρίως των κρατήσεων του ΙΚΑ. (Οσο άγιοι και να είναι οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι, είναι νομίζω προφανές ότι και οι δύο έχουν σοβαρό κίνητρο εισφοροδιαφυγής.)
Οι περισσότεροι συνταξιούχοι στην Ελλάδα υπάγονται σε έναν από τους ακόλουθους τρεις οργανισμούς: το ΙΚΑ, τον ΟΑΕΕ και τον ΟΓΑ.
Η μέση ετήσια σύνταξη και των τριών οργανισμών δεν υπερβαίνει τα 7.700 ευρώ!
Με την κοινή λογική κάτι δεν εξηγείται. Πώς μπορεί να συνεισφέρουν τόσοι πολλοί, τόσα πολλά, να απολαμβάνουν σύνταξη το πολύ 7.700 ευρώ τον χρόνο και να είναι τα ασφαλιστικά ταμεία τους χρεοκοπημένα; Κάποιο λάκκο έχει η φάβα!
Θυμίζω ότι κατά το άρθρο 21 § 3 του Συντάγματος, το κράτος μεριμνά για την προστασία του γήρατος. Κατά το άρθρο 22 § 5, το κράτος μεριμνά επίσης για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων.
Κατάργηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων.
Ακολουθήστε με, παρακαλώ, στην ακόλουθη σκέψη: Καταργούνται όλα τα ασφαλιστικά ταμεία όπως τα ξέρουμε. Καταργούνται όλες οι ασφαλιστικές εισφορές και κρατήσεις για σύνταξη. Ολοι όσοι συμπληρώνουν το 65ο έτος της ηλικίας δικαιούνται αυτομάτως σύνταξης 10.395 ευρώ ετησίως, δηλαδή κατά 35% υψηλότερης από τη σύνταξη που λαμβάνουν κατά μέσον όρο οι περισσότεροι συνταξιούχοι.
Η συνολική δαπάνη βαρύνει τον προϋπολογισμό και φθάνει το ποσό των 10.395 ευρώ επί τον αριθμό όσων έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας που σήμερα είναι 2.100.000. Η συνολική επιβάρυνση είναι συνεπώς 21,83 δισ. ευρώ (μόλις το 70% του φετινού ελλείμματος του προϋπολογισμού).
Με τη ρύθμιση αυτή θεωρώ ότι εξαντλείται η συνταγματική υποχρέωση του κράτους. Οποιος θέλει μεγαλύτερη σύνταξη, εφ’ άπαξ κ. λπ. θα πρέπει να βρει άλλα συνταξιοδοτικά σχήματα που όμως δεν θα είναι υποχρεωτικά. Η μεγάλη πλειοψηφία των συνταξιούχων θα έχει πάντως σημαντικά καλύτερη σύνταξη από ό, τι μέχρι σήμερα.
Ποιες θα είναι οι συνέπειες μιας τέτοιας αντιμετώπισης του ασφαλιστικού; Πάμε πίσω στο παράδειγμα του εργολάβου οικοδομών (της ατμομηχανής της ελληνικής οικονομίας, έτσι δεν λέμε;): Ο εργαζόμενος θα του κοστίζει 40 ευρώ αντί για 100. Γιατί να μην του αυξήσει το μεροκάματο; Γιατί να μην προσλάβει περισσότερους; Το ίδιο και ο βιοτέχνης που σήμερα δεν προσλαμβάνει για να μην μπλέξει με το ΙΚΑ. Το κόστος της παραγωγής θα περιοριστεί κάθετα και θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα. Θα αυξηθούν τα κέρδη και οι φόροι στα κέρδη. Θα αυξηθεί απότομα η απασχόληση. Αν καταργηθούν οι ασφαλιστικές κρατήσεις και εισφορές θα γίνει έκρηξη ανάπτυξης και κατανάλωσης. Μαζί θα έλθουν οι επενδύσεις και πάνω από όλα η αισιοδοξία και η ελπίδα. Η μεγάλη πλειοψηφία των συνταξιούχων θα ζει καλύτερα.
Και πού θα βρεθούν τα λεφτά για να πληρώνονται τα 21,83 δισ. ευρώ; Η συνολική δαπάνη είναι πράγματι 21,83 δισ. ευρώ και θα ήταν απαγορευτική αν επρόκειτο ολόκληρη να προστεθεί στις κρατικές δαπάνες. Το κράτος όμως ήδη πληρώνει συντάξεις στους δημόσιους υπαλλήλους (6,49 δισ.), επιχορηγεί τα «χρεοκοπημένα ταμεία» (11,68 δισ.) και το ταμείο της ΔΕΗ (0,77 δισ.). Αρα συνολικά ο προϋπολογισμός πληρώνει ήδη περί τα 18,94 δισ. ευρώ (γράφω «περί» γιατί ποτέ δεν είμαι βέβαιος για τα πραγματικά μεγέθη) για συντάξεις.
Συνεπώς πρέπει να βρεθούν μόνο 2,89 δισ. ευρώ (21,83 – 18,94) επιπλέον. Πώς μπορούν να βρεθούν; Ο κ. Παπανδρέου μίλησε για τη Δανία του Νότου. Στην πραγματική Δανία, τα καύσιμα κίνησης κοστίζουν 30 λεπτά παραπάνω από ό, τι εδώ. Με 30 λεπτά παραπάνω στα καύσιμα κίνησης ο προϋπολογισμός θα εισπράττει 1,5 δισ. ευρώ παραπάνω. Στην πραγματική Δανία ο ΦΠΑ είναι 25% και δεν υπάρχει μειωμένος συντελεστής. Στη Δανία του Νότου ο ΦΠΑ είναι 19% και ο μειωμένος 9%. Κάθε επιπλέον μονάδα ΦΠΑ θα αποφέρει περί τα 900 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό.
Να σκεφτούμε τα πράγματα από την αρχή.
Φθάσαμε στο τέλος. Πρέπει να διαλέξουμε: Θα συνεχίσουμε στην πεπατημένη ή θα σκεφτούμε τα πράγματα από την αρχή; Η κατάργηση των συνταξιοδοτικών κρατήσεων και εισφορών θα κάνει τη ζωή μας απίστευτα απλούστερη, θα συμβάλει στην ανάπτυξη και την απασχόληση, θα διευκολύνει τη ζωή όσων ξεπέρασαν το 65ο έτος της ηλικίας. Η αλλαγή δουλειάς (ευελιξία) δεν θα επηρεάζει καθόλου τις συνταξιοδοτικές προσδοκίες. Παράλληλα όμως το κράτος θα πρέπει να αυξήσει τον φόρο στα καύσιμα κατά 30 λεπτά ανά λίτρο και τον ΦΠΑ στο 21%. Θα βρίσκουμε πιο εύκολα δουλειά, θα πληρώνουμε κάτι παραπάνω για τις αγορές μας, θα γλιτώσουμε όλες τις κρατήσεις για σύνταξη και όλοι ανεξαιρέτως θα έχουμε εξασφαλίσει ετήσια σύνταξη 10.395 ευρώ. Τι προτιμάμε;
Μια τελευταία παρατήρηση: Η ενημέρωση των πολιτών ελέγχεται από εκείνους που δεν εξαρτώνται από τις μέσες συντάξεις των ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ. Να το θυμάστε.
Υ. Γ. Το ασφαλιστικό -έπειτα από χιλιάδες αλλοπρόσαλλες επεμβάσεις- έχει γίνει ένας άλυτος κόμπος. Κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει. Κάθε προσπάθεια λύσης περιπλέκει τον κόμπο. Κανείς δεν γνωρίζει πόσο κοστίζει η διαχείριση του σημερινού συστήματος. Κανείς δεν γνωρίζει την έκταση της κλεψιάς και της λεηλασίας. Γεγονός πάντως είναι ότι, παρά τις υψηλές κρατήσεις, το σύστημα είναι χρεοκοπημένο. Δεν πιστεύω ότι μπορεί να λυθεί ο κόμπος. Πρέπει να κοπεί. Είμαι της γνώμης πως ό, τι συμβαίνει με το ασφαλιστικό, συμβαίνει κατ’ αναλογία με το φορολογικό. Και στο φορολογικό χρειάζεται σε βάθος απλούστευση. Και εκεί πρέπει να σκεφτούμε τα πράγματα από την αρχή. Και εκεί πρέπει να κοπεί ο κόμπος.
* Ο κ. Στέφανος Μάνος είναι μέλος της Δ. Ε. της Δράσης.