John A. Lindgvist: «Ασε το κακό να μπει», μυθιστόρημα, μτφρ.: Βίκυ Μανωλοπούλου, επιμέλεια: Κυριάκος Εμμανουηλίδης, Εκδόσεις ΟΞΥ, Αθήνα 2010, σελ.: 572
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. Τα σύμβολα είναι (πιθανώς) «φανταστικές» επινοήσεις μιας αμφίβολης πραγματικότητας, οι εκδηλώσεις της οποίας ενίοτε αναιρούν τη ρασιοναλιστική επιφάνειά της. Μπορούν επίσης να θεωρηθούν και προσπάθειες αποκρυπτογράφησης του γήινου αλλά και του κοσμικού τοπίου, και, κυρίως, του ανθρώπινου αινίγματος.
Το μυθιστόρημα του πρωτοεμφανιζόμενου Σουηδού συγγραφέα Γιον Αϊβίντε Λίντγκβιστ (1968), επιβεβαιώνει τα ανωτέρω. Εξωτερικά δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται για μια ακόμη ιστορία τρόμου. Υπό το πρόσχημά της, όμως, επιχειρεί μια νέα ανάγνωση ενός από τα πλέον διάσημα σύμβολα της φανταστικής λογοτεχνίας, του βαμπίρ. Ανάγνωση που λειτουργεί ως σχολιασμός της σύγχρονης αμοραλιστικής κοινωνίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το εν λόγω σύμβολο εμφανίζεται ως «κακόηθες απόστημα» στο σώμα της ανθρωπότητας. Είναι μία ακόμη «μολυσματική ανίατη ασθένειά» της. Ο μύθος το υποδηλώνει σαφέστατα. Η Ελι, ένα αμφίφυλο κορίτσι διακοσίων ετών, πάσχει από βαμπιρισμό. Για να επιβιώσει πρέπει να τρέφεται με αίμα, και πρέπει ακόμη να αποδεχτεί τη μοναξιά του, εφόσον η «φύση» της ασθένειάς της την καθιστά απόβλητη από το σώμα της «υγιούς» κοινωνίας. Το ίδιο συμβαίνει και με το «φυσιολογικό» αγόρι Οσκαρ Ερικσον. Παιδί χωρισμένων γονέων υφίσταται την επίθεση ενός τερατώδους περιβάλλοντος, που το περιθωριοποιεί. Τα δύο απόβλητα πλάσματα θα συναντηθούν και θα προσπαθήσουν να ξαναβρούν τη χαμένη τους αθωότητα. Το «Κακό», με τη μορφή μιας αποκρουστικής κοινωνίας, δεν θα τους το επιτρέψει.
Ο Λίντγκβιστ σχεδιάζει τη σύγχρονη κόλαση με σκηνές φρίκης, αποτρόπαιες έως αποκρουστικές, όχι τόσο για να γράψει μια ακόμη ιστορία τρόμου, αλλά για να επισημάνει τη σήψη μιας κοινωνίας που τρέφεται και επιβιώνει καταβροχθίζοντας τις σάρκες της. Σ’ αυτή τη δύσοσμη αρένα δεν υπάρχουν καλοί και κακοί που να μάχονται μεταξύ τους προκειμένου να επικρατήσει ο ισχυρότερος. Υπάρχουν μόνο παραμορφωμένα ομοιώματα ανθρώπων που παρωδούν τον απολεσθέντα ανθρωπισμό τους. Ο Λίντγκβιστ «εικονογραφεί» αυτό το παρακμιακό τοπίο ως συμβολικό κάτοπτρο εντός του οποίου ο άνθρωπος αντικρίζει τον τερατοποιημένο εαυτό του. Η κραυγή βοήθειας που αναδύεται από τα σπλάχνα του χάνεται στο σκοτάδι, κανείς δεν υπάρχει πλέον για να την ακούσει. Κι ίσως αυτό το απελπισμένο «μήνυμα» να ώθησε και τον σκηνοθέτη Τόμας Αλφρεντσον να μεταφέρει με επιτυχία το εν λόγω μυθιστόρημα του συγγραφέα στο σινεμά, το 2008.