Ζοφερές διαγράφονται οι προοπτικές μιας υποθετικής εξόδου της χώρας μας από το ευρώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των περισσότερων διεθνών τραπεζών και οίκων αξιολόγησης. Παρά ταύτα, δεν λείπουν και ελάχιστες φωνές, οι οποίες θεωρούν ότι μια επιστροφή στη δραχμή μπορεί και να ωφελήσει την Ελλάδα σε όρους ανταγωνιστικότητας και αναθέρμανσης της οικονομίας της.
Κατά τους πρώτους, οι συνέπειες μιας εξόδου θα απέβαιναν καταστροφικές όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρωζώνη και τη διεθνή οικονομία γενικότερα. Σύμφωνα με τη UBS, εάν μια αδύναμη χώρα -όπως, λόγου χάριν, η Ελλάδα- αποχωρήσει από το ευρώ, θα σημειωθούν πτωχεύσεις επιχειρήσεων, στάση πληρωμών, κατάρρευση τραπεζών και διεθνών εμπορικών συναλλαγών, ενώ μια υποτίμηση του νέου νομίσματος δεν θα διευκόλυνε την κατάσταση. Το κατά κεφαλήν κόστος υπολογίζεται στις 9.500 – 11.500 ευρώ τον πρώτο χρόνο και στις 3.000 – 4.000 ευρώ τα επόμενα χρόνια. Δηλαδή, το κόστος θα φθάσει το 40% – 50% του ΑΕΠ τον πρώτο χρόνο, όταν το νέο νόμισμα θα υποτιμηθεί σε αρχική φάση 60%. Στην περίπτωση εξόδου από το ευρώ μιας ισχυρής χώρας της Ευρωζώνης, θα χρεοκοπήσουν επιχειρήσεις, θα απαιτηθεί κεφαλαιοποίηση τραπεζών, ενώ θα διαλυθεί το σύστημα των διεθνών εμπορικών συναλλαγών της. Το κατά κεφαλήν κόστος θα φθάσει τον πρώτο χρόνο τις 6.000 – 8.000 ευρώ (το 20% – 25% του ΑΕΠ) και τις 3.500 – 4.500 ευρώ τα επόμενα χρόνια.
Εντούτοις, σύμφωνα με τη UBS, για μια καθολική διάσωση της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, η Γερμανία, λόγου χάριν, θα κατέβαλε κατά κεφαλήν 1.000 ευρώ μόνο, πράγμα το οποίο σημαίνει πως η διάσωση είναι περισσότερο συμφέρουσα από τη διάσπαση. Σε ανάλογο συμπέρασμα καταλήγει και η Credit Suisse, φέροντας το κόστος διάλυσης της Ευρωζώνης στα 430 δισ. ευρώ έναντι 260 δισ. ευρώ για τη σωτηρία της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Ωστόσο, οι πιθανότητες διάλυσης της Ευρωζώνης είναι ελάχιστες εξαιτίας μιας σειράς νομικών, οικονομικών και πολιτικών λόγων.
Αναφορικά με τη χώρα μας, η Credit Suisse θεωρεί την έξοδό της από το ευρώ απίθανη, ενώ ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Fitch τη χαρακτηρίζει «οικονομικά παράλογη». Εάν, όμως, η Ελλάδα αποχωρούσε από την Ευρωζώνη με την παρότρυνση και την αποδοχή άλλων χωρών, θα δημιουργείτο δυσάρεστο προηγούμενο, τονίζει ο Fitch.
Κατά τη Societe Generale, θα ήταν σφάλμα να συνδυαστεί η ελληνική χρεοκοπία με έξοδο από το ευρώ. Εάν, όμως, προέκυπτε επιστροφή στη δραχμή, θα αυξάνονταν οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων και θα κατέρρεε ο χρηματοπιστωτικός τομέας και με μαζική εκροή καταθέσεων.
Προσθέτοντας στην εικόνα ακόμα πιο μελανά χρώματα, η Citigroup χαρακτηρίζει μία έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ μεγάλη οικονομική και χρηματοοικονομική καταστροφή όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για την Ευρωζώνη, την Ευρωπαϊκή Ενωση και τη διεθνή οικονομία γενικότερα. Μια επαναφορά στη δραχμή, εκτός του ότι θα οδηγούσε αρχικά σε τεράστια υποτίμησή της, θα απαιτούσε από την Ελλάδα υψηλό κόστος προσαρμογής τουλάχιστον στο μεταβατικό στάδιο. Πιθανώς, τότε η χώρα να μη δεχόταν να πληρώσει έως και το 90% – 100% των δανειακών υποχρεώσεών της.
Αντίλογος
Αντιθέτως, η JPMorgan, αν και αναγνωρίζει τις οξείες και ευρύτατες επιπτώσεις μιας εξόδου της χώρας μας από το ευρώ, εξετάζει και την άλλη -τη, θεωρούμενη από την ίδια, θετική- όψη των πραγμάτων. Σε μια υποθετική επιστροφή στη δραχμή, η οποία θα είναι επίπονη, όπως επισημαίνει η αμερικανική τράπεζα, θα υπάρξει τόνωση της οικονομίας και μείωση της ανεργίας. Κατά συνέπεια, η λύση αυτή είναι καλύτερη σε σχέση με την πολύχρονη λιτότητα, που επιβάλλεται από το εξωτερικό, και το πολιτικό χάος.
Απηχώντας ανάλογες απόψεις, ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος προτείνει η Ελλάδα και η Πορτογαλία να αποχωρήσουν από το ευρώ, εκτός εάν δύνανται να υποστούν τις αναγκαίες θυσίες. Ο γνωστός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, τέλος, θεωρεί πως η Ελλάδα εκτός ευρώ θα ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της. «Η χώρα πρέπει να αρχίσει ομαλή αναδιάρθρωση χρέους, να βγει από την Ευρωζώνη και να επανέλθει στη δραχμή», υπογραμμίζει στους Financial Times. «Μέχρι τώρα έχει ακινητοποιηθεί σε έναν φαύλο κύκλο αναξιόχρεου, χαμηλής ανταγωνιστικότητας και συνεχιζόμενης βαθύτερης ύφεσης, ενώ το χρέος της επιδεινώνεται από τη δρακόντεια λιτότητα».