«Τα μεγάλα προτάγματα, πολιτικά και επιστημονικά, εκείνα που περιβάλαμε με πολλές προσδοκίες, είδαμε να καταλήγουν σε τραγωδίες. Δεν μπορούμε να τα εγκαταλείψουμε, αλλά ταυτόχρονα φοβόμαστε και τις συνέπειές τους. Αυτή είναι η νέα πραγματικότητα με την οποία πρέπει να αναμετρηθούμε. Αυτή η στάση διαμορφώνει ιστορική συνείδηση».
Ο ιστορικός Αντώνης Λιάκος κάθεται απέναντί μας, σε μια μονοκατοικία στα Εξάρχεια, έναν χώρο που σε κάνει να ξεχνάς ότι βρίσκεσαι στο πολύβουο αθηναϊκό κέντρο. Ηρεμη δύναμη εδώ και χρόνια στον χώρο της ιστοριογραφίας, με λόγο αναλυτικό, δραστικό, ο Αντ. Λιάκος, από τους Ελληνες ιστορικούς με επιρροή, μόλις εξέδωσε ένα ακόμα βιβλίο: «Αποκάλυψη, Ουτοπία και Ιστορία. Οι μεταμορφώσεις της ιστορικής συνείδησης» (εκδ. Πόλις), το οποίο βρίσκεται ήδη στη δεύτερη έκδοσή του Είναι το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας που ξεκίνησε με το «Πώς το παρελθόν γίνεται ιστορία;» και θα ολοκληρωθεί με ένα ακόμα, το οποίο θα αφορά «τον κανόνα της ευρωπαϊκής ιστοριογραφίας και τις αποκλίσεις του». «Και τα τρία (βιβλία) έχουν τον ίδιο στόχο», γράφει. «Την εξερεύνηση και την κατανόηση του τι σημαίνει σκέφτομαι ιστορικά, το πώς γράφουμε ιστορία, το ίδιο το φαινόμενο του ιστορείν».
Η ιστορία υποτίθεται ότι ασχολείται με το παρελθόν, όμως το «Αποκάλυψη, Ουτοπία και Ιστορία», έστω και διαθλαστικά, μιλάει για πράγματα που μας απασχολούν σήμερα. Ο ιστορικός θέτει στο μικροσκόπιό του το ζήτημα της ιστορικής συνείδησης, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται – ή χάνεται, για κάποιους. Για τον Αντ. Λιάκο, όμως, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. «Εχουν ιστορική συνείδηση οι νέοι άνθρωποι, απλώς είναι διαφορετική από εκείνη των προ-διαδικτυακών γενεών», λέει.
Ποιος είναι
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ανήκει στην εκδοτική ομάδα του περιοδικού Ιστορείν. Το ερευνητικό και συγγραφικό του έργο αφορά τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία, την κοινωνική ιστορία και την ιστορία και θεωρία της ευρωπαϊκής ιστοριογραφίας. Τα τελευταία του βιβλία: «Πώς στοχάστηκαν το έθνος αυτοί που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο;», «Πώς το παρελθόν γίνεται ιστορία;», «Αποκάλυψη, Ουτοπία και Ιστορία. Οι μεταμορφώσεις της ιστορικής συνείδησης».