Αντιγράφω από την «Καθημερινή» της 28/4/2012 το ακόλουθο απόσπασμα: «Στις αρχές της άνοιξης η Ενωση Νέων Αγροτών Ημαθίας, που αριθμεί εκατόν σαράντα παραγωγούς με μερικές χιλιάδες στρέμματα ροδακινιές, απηύθυνε πανελλαδικό κάλεσμα ζητώντας Ελληνες εργάτες για τη φετινή συγκομιδή του ροδακίνου. Η ανταπόκριση υπήρξε απογοητευτική: μέχρι χθες μόνον οχτώ άτομα από την Κρήτη, την Κοζάνη και τη Βέροια είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον»!
«Δίνουμε μεροκάματο είκοσι τρία ευρώ για εξαήμερη εργασία, με εξασφαλισμένο φαγητό και διαμονή και ένσημα ΟΓΑ, εφόσον δεν υπάρχει ασφάλιση. Η δουλειά είναι για τέσσερις μήνες και συνολικά ο κάθε εργαζόμενος θα έφευγε από το χωράφι με τρεις έως τέσσερις χιλιάδες ευρώ στην τσέπη του. Δυστυχώς ο αριθμός των αιτήσεων είναι περίπου μηδενικός» λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της Ενωσης Νέων Αγροτών Ημαθίας, κ. Νίκος Αγγελόπουλος.
Και παρακάτω γράφει: «Ηδη υπάρχουν 4.855 αιτήσεις Αλβανών για δουλειά και θα πάρουμε από αυτούς, μολονότι οι ασφαλιστικές εισφορές για εκείνους είναι πολύ πιο υψηλές και το κόστος του προϊόντος αυξάνεται, ενώ τα χρήματα φεύγουν εκτός Ελλάδας. Τι να κάνουμε όταν οι δικοί μας αρνούνται;». Διαβάζοντας το παραπάνω κείμενο θυμήθηκα αυτό που ακολουθεί, το οποίο έγραψα τον Φεβρουάριο του 2008. Ακόμα και σήμερα είναι εξαιρετικά επίκαιρο.
Πριν από λίγα χρόνια, όταν ήμουν επικεφαλής της Δέλτα Πληροφορικής, δέχθηκα ένα τηλεφώνημα από φίλο βουλευτή. Μου ζητούσε να δούμε τα βιογραφικά «12 εξαιρετικών παιδιών» προκειμένου να εξετάσουμε την περίπτωση να τους προσλάβουμε. Φυσικά, δέχθηκα τα βιογραφικά, αλλά εξήγησα στον φίλο ότι δεν αναλαμβάνουμε καμία υποχρέωση για πρόσληψη. Η διεύθυνση προσωπικού είδε και τους δώδεκα. Οταν τους εξήγησαν τι κάνουμε και ότι η εργασία προϋποθέτει την απασχόληση σε βάρδιες, από τους 12 μόνον ένας ενδιαφέρθηκε να εργαστεί τον οποίο προσλάβαμε. Επρόκειτο να προσέλθει στη δουλειά κάποια Δευτέρα. Την Παρασκευή τηλεφώνησε και ειδοποίησε ότι τελικά δεν ενδιαφέρεται για την εργασία αυτή. Ενημέρωσα τον φίλο βουλευτή, ο οποίος με ευχαρίστησε γιατί αυτός μεν έκανε ό, τι μπορούσε, ωστόσο τα «εξαιρετικά παιδιά» φαίνεται ότι δεν ήθελαν οποιαδήποτε εργασία, αλλά αυτό που ονομάζουμε «διορισμό» σε κάποια κρατική τράπεζα ή στο Δημόσιο.
Η Δέλτα Πληροφορική ήταν εισηγμένη εταιρεία, με εξαιρετική οικονομική κατάσταση, θυγατρική τράπεζας. Παρείχε σίγουρη απασχόληση με παράδοση στις καλές εργασιακές σχέσεις. Τα γραφεία μας ήταν στο κέντρο της πόλης με εύκολη πρόσβαση. Είχαμε καθιερώσει το ελαστικό ωράριο, ώστε η ώρα προσέλευσης να μην είναι αυστηρά ελεγχόμενη. Τι άλλο θα ήθελε ένας νέος για να εργαστεί; Μήπως όμως οι προσδοκίες των νέων που ζητούν εργασία είναι εξωπραγματικές και ενώ μεν υπάρχουν θέσεις εργασίας, αυτές τις αφήνουμε για τους αλλοδαπούς, αναζητώντας κάτι πολύ καλύτερο;
Η παραπάνω ιστορία δεν είναι μοναδικό παράδειγμα. Σε κάποια άλλη περίπτωση η καθαρίστρια (την οποία απασχολούσαμε για πολλά χρόνια) παρακάλεσε να προσλάβουμε τον γιο της γιατί ο οικοδόμος σύζυγός της ήταν άνεργος. Η πρόσληψη του νέου έγινε για απασχόληση σε εξωτερικές εργασίες. Ο νέος δεν διέθετε άλλα προσόντα. Σε λιγότερο από μία εβδομάδα ο νέος παραιτήθηκε, δηλώνοντας ότι προτιμά να «τη βγάζει στο καφενείο με το χαρτζιλίκι που έχει από το σπίτι του, πίνοντας τον φραπέ του, παρά να δουλεύει οκτώ ώρες την ημέρα». Μείναμε όλοι άναυδοι!
Το 1966 όταν σπούδαζα στην Αγγλία, παρακολουθούσα από τις εφημερίδες το ίδιο φαινόμενο. Δηλαδή, οι Αγγλοι «σνόμπαραν» τα επαγγέλματα τα οποία δεν θεωρούσαν αντάξιά τους (π. χ. οδηγός λεωφορείου), με αποτέλεσμα να προσλαμβάνονται μετανάστες (κυρίως Ινδοί και Πακιστανοί) για όλες αυτές τις «ευτελείς» εργασίες. Η ανεργία φυσικά ήταν στα ύψη και η οικονομία πήγαινε από το κακό στο χειρότερο γιατί το κράτος έπρεπε να καλύπτει όλα τα ελλείμματα. Η αγγλική λίρα ήταν ίση με ένα δολάριο. Στη μόδα τότε ήταν η μίνι φούστα και για ανέκδοτο κυκλοφορούσε η μίνι λίρα. Σήμερα ύστερα από 40 και πλέον χρόνια, η αγγλική λίρα αξίζει 2 δολάρια και οι μετανάστες είναι πλέον ένα σημαντικό μέρος της αγγλικής οικονομίας. Νομίζω ότι ακριβώς την ίδια κρίση περνάμε και στην Ελλάδα. Δεν είμαι όμως βέβαιος για τη μελλοντική έκβαση. Η βασική διαφορά βρίσκεται στο γεγονός ότι αμέσως μετά στην Αγγλία μεσολάβησε η περίοδος της «σιδηράς κυρίας» Θάτσερ, που με διάφορα μέτρα οδήγησε την αγγλική οικονομία στο να ορθοποδήσει, τα οποία την εποχή εκείνη θεωρήθηκαν αντιλαϊκά. Σήμερα όμως, ακόμα και οι εχθροί της Θάτσερ παραδέχονται ότι χωρίς τις τραυματικές παρεμβάσεις της εποχής εκείνης, η Μεγάλη Βρετανία μόνο μεγάλη δεν θα ήταν. Αν κάποιος στην Ελλάδα τού σήμερα τολμούσε να προτείνει τα μέτρα που πήρε πριν από σαράντα χρόνια η Θάτσερ, νομίζω ότι σύσσωμος ο Τύπος θα ζητούσε την παραίτησή του και την αιώνια καταδίκη του. Κρίμα για τον τόπο!
* Συμβούλου Επιχειρήσεων.