Οι εθνικές/περιφερειακές στρατηγικές έρευνας και καινοτομίας την περίοδο 2014-2020 είναι ολοκληρωμένες δράσεις τοπικού οικονομικού μετασχηματισμού, οι οποίες θα πρέπει οπωσδήποτε να φροντίσουν να διοχετεύσουν τους πόρους (περίπου 15 δισ. ευρώ για τη χώρα), επικεντρώνοντας στις προκλήσεις και ανάγκες για ανάπτυξη βασισμένη στη γνώση.
Σε αυτή τη λογική: α) αξιοποιούν τα δυνατά σημεία κάθε χώρας/περιφέρειας, τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά της και τη δυναμική για αριστεία, β) υποστηρίζουν την τεχνολογική καθώς και τη βασισμένη στην πρακτική καινοτομία και στοχεύουν στην τόνωση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα, γ) επιτυγχάνουν την πλήρη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων παραγόντων και ενθαρρύνουν την καινοτομία και τον πειραματισμό.
Το location quotient ορίζεται ως ο λόγος της ποσοστιαίας κατανομής ενός μεγέθους σε μία περιφέρεια προς τον λόγο της ποσοστιαίας κατανομής του ίδιου μεγέθους στο σύνολο της χώρας. Επειδή το πηλίκο μπορεί να πάρει οποιαδήποτε τιμή στην περιοχή [0,221], συνήθως κανονικοποιείται μέσω μιας συνάρτησης στην περιοχή [-1,1]. Στην περίπτωσή μας χρησιμοποιήθηκε η συνάρτηση (x-1)/ (x+1). Πρακτικά, σε συνδυασμό με τη συνάρτηση που χρησιμοποιήθηκε, κανονικοποιημένες τιμές πάνω από 0,20 υποδηλώνουν ότι υπάρχει στην περιφέρεια 50% μεγαλύτερη συγκέντρωση ερευνητικής προσπάθειας σε κάποιον επιστημονικό τομέα απ’ ό,τι στο σύνολο της χώρας, διότι (1,5-1)/ (1,5+1) = 0,2.
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, η περιφερειακή εξειδίκευση του ερευνητικού δυναμικού της Θεσσαλίας είναι διαχρονικά υψηλή σε επιστημονικά πεδία που είναι άμεσα συσχετισμένα με τον πρωτογενή τομέα (Κτηνιατρική, Γεωπονία και Επιστήμη των Τροφίμων), ενώ εμφανίζεται ως ανερχόμενο πεδίο η Βιοχημεία και Μοριακή Βιολογία, που είναι οριζόντια υποστηρικτική τεχνολογία για τα παραπάνω. Ολοι οι υπόλοιποι πράσινοι κύκλοι είναι οι ιατρικοί κλάδοι στους οποίους η Θεσσαλία είναι διαχρονικά υψηλή στην παραγωγή γνώσης. Αντίθετα, η Θεσσαλία υστερεί διαχρονικά σε σχέση με τη χώρα στις τεχνολογικές επιστήμες και την επιστήμη υπολογιστών, αν και έχει μεγάλη παραγωγή που φαίνεται από το μέγεθος του κύκλου. Η ύπαρξη των σχετικών με τα δυνατά χαρτιά της περιφερειακής οικονομίας επιστημονικών εξειδικεύσεων δεν υποδηλώνει αυτόματα ότι η περιφερειακή οικονομία ωφελείται όσο θα έπρεπε ή όσο θα ήθελε και η επιχειρηματική αλλά και η ακαδημαϊκή κοινότητα. Το μεγάλο στοίχημα για την ακαδημαϊκή κοινότητα είναι το εγκατεστημένο δυναμικό να μετατραπεί σε χρήσιμο έργο που θα δημιουργήσει ισχυρή προστιθέμενη αξία και νέες θέσεις εργασίας. Κι αυτό το στοίχημα πρέπει να κερδηθεί με κοινό σχεδιασμό, προγραμματισμό, σωστή εκτέλεση και συνεργασία.
* Ο κ. Δ. Κουρέτας είναι καθηγητής, αναπληρωτής πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.