«Μαγκάλη τρόικας» ήταν ο τίτλος της «Ελευθεροτυπίας» την επομένη
του θανάτου της 13χρονης Σάρας. Το μακάβριο λογοπαίγνιο για ένα
τόσο σοβαρό ζήτημα άρεσε και αναπαρήχθη μαζικά στο Διαδίκτυο,
επιβεβαιώνοντας την επιτυχία τέτοιων γλωσσικών ευκολιών. Από το
2009 μέχρι σήμερα αναπτύχθηκε σταδιακά ένα λαϊκίστικο «λεξικό της
κρίσης», στο οποίο μπορεί να ανατρέχει το αντιμνημονιακό μπλοκ και
να επιλέγει κατά περίσταση την κατάλληλη λέξη, φράση, σύνθημα. Η
παγκόσμια διακυβέρνηση (σύμφωνα με το κίνημα των Αγανακτισμένων), η
τρόικα γενικώς και αορίστως και τα «πειθήνια όργανά της» (Πάνος
Καμμένος), δηλαδή ο Αντώνης Σαμαράς και η κυβέρνησή του, τα
«κοράκια» (Αλέξης Τσίπρας) κατηγορούνται καθημερινά για
ανθρωποκτονίες, από αυτήν της Σάρας μέχρι τις αυτοκτονίες
συμπολιτών μας.
«Ο θάνατος του 50άρη» ήταν ένας από τους πρόσφατους τίτλους της
«Αυγής». «Η Ελλάδα αυτοκτονεί» ένας άλλος της «Ελευθεροτυπίας». Για
«Το ρέκβιεμ της μεσαίας τάξης» έγραφε πριν από λίγες μέρες η
«Εφημερίδα των Συντακτών». «Νεκροί από την πολιτική που στερεί στον
λαό θέρμανση και αντιπλημμυρικά», απεφάνθη ο «Ριζοσπάστης» για τον
θάνατο της 13χρονης Σάρας και τα θύματα των πλημμυρών στη Ρόδο και
το Αργος. «Τρόικα: λιώστε τους!», ήταν ο κυριακάτικος τίτλος της
εφημερίδας «Το Παρόν». «Παίζουν τη ζωή τους κορώνα γράμματα για να
σπουδάσουν Ελληνες φοιτητές-πειραματόζωα για λίγα ευρώ», κατά τη
«Newsbomb».
Η νεκροφιλική διάθεση με την οποία εκφράζεται η κοινωνική
ευαισθησία είναι απογοητευτική για το επίπεδο του αντιπολιτευτικού
λόγου. Οι κρεμάλες, τα ελικόπτερα, ο δωσιλογισμός, η χούντα, τα
τσεκούρια για τους προσκυνημένους, όλα τα κλισέ του αντιμνημονιακού
μπλοκ, αντανακλούν μία χώρα σε γλωσσολογική ένδεια, χειρότερη κι
από την οικονομική της ανέχεια. Πάνω απ’ όλα αυτό που ενοχλεί είναι
η βεβαιότητα, η αυτοπεποίθηση με την οποία εκτοξεύονται αυτές οι
κατηγορίες. Οι άνθρωποι που στήριξαν το Μνημόνιο μοιάζουν εσχάτως
να αναρωτιούνται, να συζητούν κατά πόσον η ζοφερή κατάσταση που
ζούμε ήταν τελικά μονόδρομος. Η αντιπολίτευση, αντίθετα, δεν έχει
υπαρξιακά διλήμματα. Είναι σίγουρη για τον εαυτό της, τις θέσεις
της και τον λόγο της.
Η αντιμνημονιακή αργκό τείνει να γίνει πιο ξύλινη κι από τη
φρασεολογία του αντίπαλου στρατοπέδου περί success story. Οι
γενικεύσεις, οι υπερβολές, η γλωσσική αμετροέπεια των επικριτών της
κυβερνητικής πολιτικής κινδυνεύουν να βουλιάξουν στην αναξιοπιστία.
Ο αντιπολιτευτικός λόγος με τον μελοδραματισμό και την
επιθετικότητά του ευτελίζει αληθινά προβλήματα. Διολισθαίνει στην
υποκρισία, την οποία η ίδια έχει στόχο να καταγγείλει. Η κοινωνική
ευαισθησία θα χρειαστεί να επανεφευρεθεί γλωσσικά και να
αναδιατυπωθεί με άλλα συστατικά.