Παιδιά του Θεού
Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΜΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΠΟΥ
ΜΕΓΑΛΩΣΕ ΚΑΙ ΕΖΗΣΕ ΣΕ ΜΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΙΡΕΣΗ, ΣΤΟΥΣ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΗΣ
ΟΠΟΙΑΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΠΟΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ
Της Γωγώς Καρκάνη
Στο όνομα της αγάπης
Η εν λόγω θρησκευτική αίρεση δημιουργήθηκε στην Καλιφόρνια
στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Ο ιδρυτής της, ο Ντέιβιντ Μπεργκ,
που αυτοαποκαλείτο Μο, είχε βγάλει χρησμό ότι ο κόσμος θα έφτανε
στο τέλος του το 1993 και πως τα μέλη της σέκτας θα γίνονταν οι
ηγέτες μιας ολοκαίνουργιας χιλιετίας. Επιπλέον, μέσα από μια σειρά
επιστολών, είχε υπαγορεύσει τους κανόνες που έπρεπε να ακολουθούν
οι πιστοί. Ενας από αυτούς ήταν ο λεγόμενος νόμος της αγάπης. Οπως
αναφέρεται στο βιβλίο των αδελφών Τζόουνς: «Ο Θεός ήταν αγάπη και
αγάπη ίσον σεξ. Το να μοιραστείς το σώμα σου με κάποιον ήταν η
ύψιστη έκφραση αγάπης. Και η ηλικία δεν αποτελούσε περιορισμό. Η
μοιχεία, η αιμομιξία, το σεξ εκτός γάμου, το σεξ μεταξύ ενηλίκου
και παιδιού δεν ήταν πλέον αμαρτίες, εφόσον γίνονταν “με αγάπη”.
Πολλά παιδιά που γεννήθηκαν στα κοινόβια της αίρεσης απομακρύνθηκαν
από τους γονείς τους, κακοποιήθηκαν σεξουαλικά και έπεσαν θύματα
ψυχολογικής και σωματικής βίας».
Ανάμεσα σε αυτά τα παιδιά ήταν και η Σελέστε. Σε πολύ μικρή
ηλικία βίωσε τον χωρισμό των γονιών της και τον αποχωρισμό από τη
μητέρα της (Ρεβέκα Τζόουνς) και την αδελφή της (Κριστίνα). Μεγάλωσε
περιπλανώμενη με τον πατέρα της και με άλλα μέλη της αίρεσης σε
διάφορα μέρη του κόσμου, από την Ελλάδα ως τις Φιλιππίνες και από
την Ιαπωνία ως την Ταϊλάνδη. Ολοι στην ομάδα άλλαζαν διαρκώς
ονόματα ώστε να μην μπαίνουν στο στόχαστρο των τοπικών αρχών.
Η μεγάλη έξοδος
Οταν η Σελέστε ήταν στην εφηβεία, η μητέρα της, η οποία στο
μεταξύ είχε δραπετεύσει από την αίρεση, άρχισε να αναζητά τα ίχνη
της. Τα Παιδιά του Θεού, λόγω της πίεσης που δέχτηκαν από τα ΜΜΕ,
επέτρεψαν τελικά τη συνάντηση μητέρας και κόρης στο Λονδίνο, όταν η
Σελέστε ήταν 18 χρόνων. Επρεπε όμως να περάσει μία ακόμη δεκαετία
μέχρι η ίδια να τολμήσει να βγει στην κοινωνία.
Συναντηθήκαμε στην παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης του «Ποτέ
χωρίς την αδελφή μου» και τη ρώτησα τι την ώθησε στα 27 της χρόνια
να αποχωρήσει από την κοινότητα. «Το γεγονός ότι έγινα μητέρα»,
απάντησε. «Δεν είχα υπάρξει ποτέ ευτυχισμένη μέσα στην αίρεση, αλλά
μέχρι τότε δεν είχα κάνει καμία κίνηση για να φύγω, μου φαινόταν
εξαιρετικά δύσκολο. Οταν όμως γέννησα την κόρη μου, ένιωσα ότι
έπρεπε να της εξασφαλίσω μια καλύτερη παιδική ηλικία από τη δική
μου και βρήκα τη δύναμη να το τολμήσω».
Η Κριστίνα έφυγε από την αίρεση σε ηλικία 12 ετών μαζί με τη
μητέρα τους. Η Τζουλιάνα πήρε τη μεγάλη απόφαση στα 23 της. Πώς
βίωσαν αυτή την εμπειρία; «Μας πέταξαν στον κόσμο των ενηλίκων
απροετοίμαστες για τη ζωή έξω από τα κοινόβια της αίρεσης. Δεν
είχαμε ταυτότητα, τραπεζικό λογαριασμό, κοινωνική ασφάλιση ή
ιατρικό ιστορικό. Μας πήρε χρόνο να βρούμε ποιες είμαστε και τι
πιστεύουμε. Δεν μας έμαθαν ποτέ να σκεφτόμαστε, να αναλύουμε ή να
έχουμε αυτοεκτίμηση. Επρεπε να θέσουμε μόνες μας τα προσωπικά μας
όρια και να ανακαλύψουμε τι αξίζουμε». Η Σελέστε, μόλις έφυγε από
τα Παιδιά του Θεού, αποφάσισε να σπουδάσει ψυχολογία: «Ηθελα να
κατανοήσω τη συμπεριφορά των ανθρώπων μέσα σε ομάδες, το πώς
εξωθούνται σε πράξεις που διαφορετικά δεν θα διέπρατταν. Η
ψυχολογία με βοήθησε πολύ να καταλάβω το παρελθόν μου, το γιατί οι
γονείς μου έκαναν ό,τι έκαναν».
Απέναντι στα παιδικά τραύματα
Σήμερα δεν θα μπορούσε κάποιος ούτε καν να φανταστεί το
παρελθόν αυτής της χαμογελαστής γυναίκας που εκπέμπει αισιοδοξία.
Με μια σκηνή η οποία εκτυλίσσεται στις αρχές της δεκαετίας του 1980
σε ένα κοινόβιο στη Ραφήνα, περιγράφεται στο βιβλίο ο αισθησιακός
χορός που ζητήθηκε από τη Σελέστε για λογαριασμό του Μο, όταν
εκείνη ήταν έξι ετών: «Ο Πολ [σ.σ.: ένας από τους επικεφαλής του
κοινοβίου] διάλεξε δύο τραγούδια για μένα και έδεσε ένα λευκό πέπλο
γύρω από τον λαιμό μου, που θα το έβγαζα κατά τη διάρκεια του
χορού. Μου έδινε οδηγίες πίσω από την κάμερα. “Κουνήσου!” είπε και
μου έδειξε πώς. “Κουνήσου όμορφα και χάιδεψε τον πισινό σου, γλυκιά
μου”. Εγώ απλώς αντέγραφα τις κινήσεις που είχα δει να κάνουν οι
μεγαλύτερες γυναίκες».
Αυτή η περιγραφή είναι μία από τις λιγότερο σοκαριστικές του
βιβλίου. Η Σελέστε και οι αδελφές της υπέστησαν πολλές φορές
σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική και εφηβική ηλικία τους. Μάλιστα
με την ανοχή του πατέρα τους, ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να θεωρεί τον
Μο αληθινό προφήτη. Ποια είναι σήμερα τα συναισθήματα της Σελέστε
απέναντί του; Ομολογεί ότι δεν έχει καταφέρει να τον συγχωρήσει: «Ο
πατέρας μου δεν θέλει να παραδεχτεί όλα τα γεγονότα, ίσως είναι
εξαιρετικά επώδυνο γι’ αυτόν. Ομως, εφόσον δεν τα αναγνωρίζει, δεν
μπορώ να έχω επαφή μαζί του». Με τη μητέρα της, αντιθέτως, έχει
καταφέρει να συμφιλιωθεί: «Το ξέρω πως έχει μετανιώσει για ό,τι μας
συνέβη. Δεν μπορείς να αλλάξεις το παρελθόν, αλλά είναι στο χέρι
σου να επανορθώσεις στο παρόν».
Η ζωή συνεχίζεται;
Το 2006 η Σελέστε αποφοίτησε από το τμήμα ψυχολογίας και
εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ Τρεντ. Σήμερα ζει μαζί
με την κόρη της στο Σόμερσετ της Αγγλίας, εργάζεται ως κοινωνική
λειτουργός και ελπίζει να γίνει κλινική ψυχολόγος. Η Κριστίνα ζει
ευτυχισμένη με τον σύζυγο και το παιδί της. Η Τζουλιάνα σπουδάζει
φιλοσοφία και ψυχολογία και κυνηγά το παιδικό της όνειρο να γίνει
συγγραφέας. Ομως δεν στάθηκαν όλα τα πρώην μέλη της αίρεσης εξίσου
τυχερά. Η πιο τραγική υπόθεση είναι εκείνη του 29χρονου Ρίκι
Ροντρίγκεζ, ενός γιου της γυναίκας του Μο, ο οποίος βιντεοσκόπησε
τον εαυτό του να εξηγεί τους λόγους για τους οποίους λίγο αργότερα
θα σκότωνε ένα άλλο μέλος της αίρεσης, την Αντζελα Σμιθ, και μετά
θα αυτοκτονούσε. Η πιο διάσημη ίσως υπόθεση αφορά τους ηθοποιούς
Χοακίν και Ρίβερ Φίνιξ, οι οποίοι πέρασαν τα πρώιμα παιδικά χρόνια
τους στους κόλπους της σέκτας: αν και ο πρώτος καταφέρνει να
επιβιώνει, ο δεύτερος αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα με τα
ναρκωτικά και πέθανε σε ηλικία 23 ετών. Παρόμοια τύχη είχαν και
πολλοί άλλοι άνθρωποι με ίδιες καταβολές, όπως τόνισε το 2006 ένα
άλλο πρώην μέλος της, ο Ρικ Ρος, σε συνέντευξή του στο BBC.
Σήμερα τα Παιδιά του Θεού έχουν μετονομαστεί σε Διεθνής
Οικογένεια. Ο Ντέιβιντ Μπεργκ πέθανε στις αρχές της δεκαετίας του
1990 και οι προφητείες του φυσικά δεν εκπληρώθηκαν ποτέ. Ωστόσο η
Διεθνής Οικογένεια, η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως φιλανθρωπική
οργάνωση, έχει -σύμφωνα με το BBC- χιλιάδες μέλη σε ολόκληρο τον
κόσμο.
Οπως είναι αναμενόμενο, αρκετά προτού πεθάνει, ο Μο
αποδοκίμασε επισήμως τη σεξουαλική επαφή ανάμεσα σε παιδιά και
ενηλίκους. Αυτό δεν εμπόδισε βέβαια πολλούς ανθρώπους να κινηθούν
δικαστικά εναντίον της αίρεσης και τώρα εκκρεμούν πολλές υποθέσεις
επειδή είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστούν και να καταδικαστούν
οι υπαίτιοι. Στο μεταξύ εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να πέφτουν
θύματα κακοποίησης, εντός ή εκτός θρησκευτικών ομάδων – μόνο το
Χαμόγελο του Παιδιού δέχτηκε το 2009 συνολικά 583 καταγγελίες
σοβαρών περιστατικών. Τι θα συμβούλευε λοιπόν η Σελέστε Τζόουνς
τους ανθρώπους που βιώνουν ή έχουν βιώσει εμπειρίες ανάλογες με τις
δικές της; «Να μη φοβάστε. Ο φόβος είναι ο χειρότερος εχθρός, σε
κρατάει εγκλωβισμένο σε μια καταστροφική σχέση. Να μην κλείνεστε
στον εαυτό σας. Και να μορφωθείτε. Η μόρφωση είναι το πιο ισχυρό
εργαλείο για να χτίσεις μια καλύτερη ζωή για εσένα και τα παιδιά
σου».
Το βιβλίο «Ποτέ χωρίς την αδελφή μου» των Σελέστε Τζόουνς,
Κριστίνα Τζόουνς και Τζουλιάνα Μπάρινγκ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις
Δρεπανιά.
ΔΕΙΤΕ
«Κακή εκπαίδευση» του Πέδρο Αλμοδοβάρ. Δύο φίλοι πέφτουν
θύματα σεξουαλικής κακοποίησης σε θρησκευτικό σχολείο στην Ισπανία
του Φράνκο.
«Ladybird Ladybird» του Κεν Λόουτς. Η Μάγκι, μια γυναίκα που
έχει περάσει από πολλές σχέσεις κακοποίησης, αγωνίζεται να
διατηρήσει την επιμέλεια των τεσσάρων παιδιών της.
«Μονάκριβη» του Λι Ντάνιελς. Η 16χρονη Πρέσιους είναι έγκυος
για δεύτερη φορά από τον πατέρα της, αλλά βρίσκει τον φύλακα-άγγελό
της στο πρόσωπο μιας καθηγήτριας. Το φιλμ είναι βασισμένο στο
ομώνυμο μυθιστόρημα της Σάφαϊρ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις
Καστανιώτη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
«Αιμομιξία: Θεωρητικές προσεγγίσεις και ερευνητικά δεδομένα»,
Βάσω Αρτινοπούλου, εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη.
«Οδηγός για την αναγνώριση και αντιμετώπιση της κακοποίησης
και παραμέλησης του παιδιού», Επιμέλεια: Ελένη
Αγάθωνος-Γεωργοπούλου, Ιδιωτική Εκδοση.