«Πάμε να γλεντήσουμε», ρωτάει η Λίνα τον Φραντς Μπίμπερκοφ και εκείνος αναρωτιέται «γιατί». «Γιατί», απαντάει η φίλη του, «η χθεσινή μέρα πέρασε και η αυριανή δεν έχει έρθει ακόμη». Για το οικονομικά ταραγμένο Βερολίνο του ’20 με τους 673.582 ανέργους, η επόμενη μέρα κυοφορούσε φόβο, προσμονή, την ανατριχίλα και το δέος του άγνωστου. Η καθημερινότητα είχε διαρραγεί.
Καθώς τα πρώτα επεισόδια από το μνημειώδες «Μπερλίν Αλεξάντερπλατς» επαναπροβάλλονται, σε αποκατεστημένη και ψηφιοποιημένη κόπια, από την ΕΤ1 (25 χρόνια μετά την ιστορική πρώτη μετάδοση της σειράς), η σκηνοθετική ευφυΐα του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ προσγειώνεται ξένη, απόμακρη αλλά και αποκαλυπτικά προφητική, στο ελληνικό τηλεοπτικό τοπίο. «Ξένη και απόμακρη» γιατί το καλλιτεχνικό στοίχημα του Γερμανού δημιουργού αγνοούσε επιδεικτικά κάθε έννοια εμπορικότητας και ήταν απαλλαγμένο από οποιοδήποτε άγχος μετρήσεων θεαματικότητας. Μόνο φορτίο του σκηνοθέτη ήταν η αγωνία του να τιθασεύσει αυτό το ογκώδες, χειμαρρώδες και εξαιρετικά σύνθετο ομότιτλο μυθιστόρημα του Αλφρεντ Ντέμπλιν, στο οποίο και συμπυκνώνεται το φασμπιντερικό σύμπαν: παρακμή, πόνος, αδυναμία έκφρασης των συναισθημάτων, το άτομο άθυρμα της ιστορίας, η ακαταμάχητη γοητεία της τρέλας και της παρανομίας. Ομως το «Μπερλίνερ Αλεξάντερπλατς» εμφανίζεται και «αποκαλυπτικά προφητικό». Οι συγκρίσεις και οι συσχετισμοί ανάμεσα στη σαθρή κοινωνία του ’20 που κυοφορούσε την άνοδο του φασισμού και τις σημερινές συνθήκες διαβίωσης στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αφορούν τους ειδικούς μελετητές. Ο πιστός θεατής της σειράς αντιλαμβάνεται το πλαίσιο: μια εποχή μεγάλων ανακατατάξεων και μεγάλης αβεβαιότητας από τη μια πλευρά και έναν ήρωα, απλό, καθημερινό άνθρωπο, από την άλλη, που «λαχταρά μια αξιοπρεπρεπή ζωή αλλά οδηγείται σαν πρόβατο από δυνάμεις πέρα από τον έλεγχο του προς την εγκληματικότητα και την τρέλα».
Ο συνθλιμμένος από τη μοίρα, την Ιστορία και τα προσωπικά αδιέξοδα «ανθρωπάκος», μέσα από τις σελίδες του Ντέμπλιν και τις γωνίες λήψεις του Φασμπίντερ, εμφανίζεται κυρίαρχος, πολυπρισματικός, αχθοφόρος αλλά και συνδημιουργός των «γεγονότων». Ο Φραντς Μπίμπερκοφ, αυτός ο σωματώδης, με μικρά μάτια, βασανισμένο βλέμμα και βαρύ φορτίο ήρωας, είναι ένας άνθρωπος του καιρού μας. Περιδιαβαίνει στο Βερολίνο του ’20 αλλά με τους ίδιους πόθους, συναισθήματα, πόνους και απώλειες, θα μπορούσε να ζει στην Αθήνα ή σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Μετανάστης ή αυτοχθόνας που φιλοδοξεί να είναι ένας καθωσπρέπει μικροαστός αλλά γρήγορα διαπιστώνει ότι η απόσταση από το περιθώριο και την παρανομία είναι αδιόρατη, ένα βήμα, ένας πολύ μικρός δρασκελισμός. Είτε γιατί δεν «διάβασε» σωστά τις επιθυμίες του, επιλέγοντας τον ρόλο του θύματος που υποφέρει τον Γολγοθά του μέχρι τέλους, είτε γιατί αρνήθηκε να ανοίξει τα μάτια στις ιστορικές εξελίξεις που κάλπαζαν. Ο Μπίμπερκοφ έμεινε πίσω. Δεν μπόρεσε, δεν άντεξε, δεν κατάλαβε; Στο τέλος των 14 επεισοδίων ο τηλεθεατής θα έχει μιαν απάντηση. Τόσο για τον Μπίμπερκοφ όσο και για τον εαυτό του.