Την περασμένη Πέμπτη προβλήθηκε στην ΕΤ1 η αιγυπτιακή ταινία «Μέγαρο Γιακουμπιάν», η κινηματογραφική μεταφορά ενός σύγχρονου μυθιστορήματος του Αλάα Αλ-Ασουάνι. Το timing της προβολής ήταν ιδανικό, αφού την ίδια μέρα όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα στην Αίγυπτο, με όλο τον κόσμο να αναμένει το προεδρικό διάγγελμα της παραίτησης, η οποία όμως ανακοινώθηκε την επόμενη μέρα. Ωστόσο, η ταινία, διάρκειας 172 λεπτών, είχε προγραμματιστεί να αρχίσει στις δώδεκα τα μεσάνυχτα και, επομένως, έληξε γύρω στις τρεις τα χαράματα, δηλαδή η ΕΤ1 έδωσε μόνη της ένα λάκτισμα κι έχυσε την καρδάρα με το γάλα.
Η ταινία αυτή, που γυρίστηκε το 2006, είναι ενδιαφέρουσα, χορταστική, με πολύ όμορφα κι εκφραστικά πρόσωπα, όμως το ομότιτλο βιβλίο στο οποίο στηρίζεται, και το οποίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2007 από τις εκδόσεις Πόλις, είναι πολύ πιο ενδιαφέρον και ας μην ανήκει στα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το «Μέγαρο Γιακουμπιάν», που έγινε μπεστ σέλερ όχι μόνο στον αραβικό αλλά και στον δυτικό κόσμο, είναι μια πληθωρική και αποκαλυπτική τοιχογραφία της κοινωνίας του Καΐρου στη μετά Νάσερ και μετά Σαντάτ εποχή. Συνδετικός κρίκος των πολλών ιστοριών, που εκτυλίσσονται παράλληλα, είναι ένα υπαρκτό κτίριο, το Μέγαρο Γιακουμπιάν, μια αρχοντική δεκαώροφη πολυκατοικία του Μεσοπολέμου με ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ύφος. Αλλαζαν οι εποχές, άλλαζε και η σύνθεση των ενοίκων του κτιρίου μέχρι που στη δεκαετία του ’90 στο Μέγαρο Γιακουμπιάν συνυπήρχαν κατακορύφως δύο κόσμοι: οι ένοικοι των πολυτελών διαμερισμάτων και οι φτωχοί εργαζόμενοι της πόλης που κατοικούσαν σε μικροσκοπικές κάμαρες στο δώμα, οι οποίες κάποτε ήταν αποθήκες για τους αρχικούς ιδιοκτήτες.
Αξίζει κανείς να δει την ταινία και, πολύ περισσότερο, να διαβάσει το βιβλίο για τις περιγραφές αυτής της αυλής ή μάλλον της ταράτσας των θαυμάτων, ενός ιδιότυπου slum πάνω από την «κανονική» πόλη, εκεί όπου δεν φτάνει εύκολα το βλέμμα του τουρίστα. Και η ταινία και το βιβλίο μάς επιτρέπουν να γνωρίσουμε κάποιες πτυχές της ζωής στην Αίγυπτο, που δεν είναι και τόσο κολακευτικές για την ελίτ και το πολιτικό σύστημα αυτής της χώρας. Μια γνωριμία εύκολη, είναι αλήθεια, όμως γοητευτική και χρήσιμη.
Ζουμ στο εξώφυλλο του «Μεγάρου Γιακουμπιάν» έκανε την Κυριακή η κάμερα του «Mega Σαββατοκύριακου», στον επίλογο μιας συζήτησης με τον Βαγγέλη Πισσία για τα γεγονότα στην Αίγυπτο. Και οι δύο παρουσιαστές, οι κ. Χασαπόπουλος και Αναγνωστάκης, είχαν διαβάσει το βιβλίο και μίλησαν θερμά γι’ αυτό. Από ό,τι εμπειρικά γνωρίζω, το «Μέγαρο Γιακουμπιάν» διαβάστηκε, διαδόθηκε και αγαπήθηκε χάρη στη στόμα με στόμα προτροπή και όχι απλώς λόγω των θετικών κριτικών.
Να λοιπόν που το βιβλίο, σχεδόν εξαφανισμένο από την τηλεόραση (με εξαίρεση το «Αξιον εστί» της ΕΤ3 και κάποιες περιπτωσιακές αναφορές εδώ κι εκεί) επιστρέφει από το παράθυρο! Κάτι είναι κι αυτό.