Το χρηματοδοτικό κενό του ελληνικού προγράμματος δημιουργήθηκε εξαιτίας των αποφάσεων της Ευρωζώνης και όχι με υπαιτιότητα της Ελλάδας, υποστηρίζουν υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, με αφορμή δημοσιεύματα στον γερμανικό Τύπο που θέλουν τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε, να προετοιμάζει νέο δάνειο της τάξης των 10-20 δισ. ευρώ για να καλυφθούν οι τρύπες του ελληνικού προγράμματος χρηματοδότησης.
«Είμαστε θετικοί σε κάθε συζήτηση για πακέτο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρχουν δημοσιονομικά μέτρα αλλά μόνο μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα», ανέφερε υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος χθες. Και σε κάθε περίπτωση, στην κυβέρνηση υποστηρίζουν πως δεν θα πρόκειται για ένα νέο Μνημόνιο, αλλά για συνέχεια του υφιστάμενου.
Επαναγορά ομολόγων
Ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο δημιουργήθηκε το χρηματοδοτικό κενό είναι το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων. Τον Δεκέμβριο του 2012 η Ελλάδα προχώρησε στην υλοποίηση της επαναγοράς ομολόγων, χρησιμοποιώντας περίπου 11 δισ. ευρώ από το δεύτερο πακέτο δανείων. Ποσό, όμως, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στον σχεδιασμό του δεύτερου πακέτου δανείων και κατ’ επέκταση δημιούργησε αντίστοιχου μεγέθους τρύπα. Μάλιστα, τότε η Ευρωζώνη είχε δεσμευθεί να καλύψει με κάποιο τρόπο το συγκεκριμένο κενό, όταν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Οικονομικό επιτελείο και κυβέρνηση επιμένουν ότι πριν από την οποιαδήποτε απόφαση για νέο δάνειο, θα πρέπει η Ευρωζώνη να εφαρμόσει τα υπεσχημένα. Οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να καλυφθεί -ή και να υπερκαλυφθεί- το χρηματοδοτικό κενό του ελληνικού προγράμματος χωρίς νέο δάνειο, που προτείνει η ελληνική πλευρά, είναι οι εξής:
1. Χρονική μετάθεση της λήξης των ελληνικών ομολόγων που αγόρασε το Ευρωσύστημα προ κρίσης (ANFAs). Το μέτρο είχε συμφωνηθεί σε επίπεδο Eurogroup, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ λόγω της αντίρρησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Για την περίοδο 2013-2015 το ποσό των ANFAs ανέρχεται στα 5,6 δισ. ευρώ.
2. Αναχρηματοδότηση, αντί αποπληρωμής, των ομολόγων Αλογοσκούφη, που είχαν δοθεί στις ελληνικές τράπεζες το 2009 στο πλαίσιο της στήριξής τους. Και αυτό το μέτρο «σκοντάφτει» στην ΕΚΤ που δεν δέχεται να προχωρήσει. Τα εν λόγω ομόλογα είναι συνολικής αξίας 4,4 δισ. ευρώ.
3. Η επάνοδος της χώρας στις αγορές, για την άντληση μικρών ποσών. Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα μπορεί να δανείζεται από τις αγορές (ακόμα και πριν από τις Ευρωεκλογές) ποσά της τάξης του 1,5-2 δισ. ευρώ ετησίως για να καλύπτει τις ανάγκες της.
Είναι ξεκάθαρο ότι εάν η ΕΚΤ δεν υποχωρήσει, τότε ο μόνος τρόπος για να καλυφθούν τα 10 δισ. ευρώ που προκύπτουν από τα ANFAs και τα ομόλογα Αλογοσκούφη είναι ένα νέο δάνειο.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι επισήμως το κενό υπολογίζεται σε σχεδόν 11 δισ. ευρώ για το διάστημα 2014 – 2015, ενώ ανεπισήμως εκτιμάται ότι θα ανέλθει πέριξ των 14 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, προκύπτει το ερώτημα γιατί τα δημοσιεύματα στον γερμανικό Τύπο κάνουν λόγο για ανάγκες έως και 20 δισ. ευρώ.