Αν η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, η Κύπρος έχει κάνει μια εντυπωσιακή εκκίνηση στην υλοποίηση του Μνημονίου που έχει συμφωνήσει με την τρόικα. Πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από τα δραματικά γεγονότα του περυσινού Μαρτίου, οι μακροοικονομικές προοπτικές βελτιώθηκαν. «Η Κύπρος είναι η πρώτη χώρα υπό πρόγραμμα που κατάφερε να ξεπεράσει τους δημοσιονομικούς στόχους της», δήλωσε ανώτερη κοινοτική πηγή λίγη ώρα μετά τη θετική ολοκλήρωση, την περασμένη εβδομάδα, της τρίτης αξιολόγησης της εφαρμογής του κυπριακού προγράμματος προσαρμογής.
Η τρόικα αναθεώρησε προς τα κάτω την αρχική εκτίμηση για σωρευτική ύφεση 12% τη διετία 2013 – 14. Η νέα εκτίμηση αναφέρει ύφεση κοντά στο 11% (6% το 2013 και 4,9% το 2014), μετά την καλύτερη από το αναμενόμενο πορεία της πραγματικής οικονομίας το 2013. Η αρχική εκτίμηση για το 2013 προέβλεπε ύφεση – σοκ 8,7%.
Η καλύτερη επίδοση αποδίδεται σε τέσσερις παράγοντες:
Στην ψυχολογία. Τον Απρίλιο η ψυχολογία της αγοράς και των καταναλωτών, όπως καταγράφεται στους δείκτες οικονομικής συγκυρίας, βρισκόταν στο ναδίρ. Εκτοτε η κατάσταση, μήνα με τον μήνα, γινόταν καλύτερη και ο δείκτης εκινείτο ανοδικά. Η άνοδος τροφοδοτείτο από τις καλύτερες εκτιμήσεις των νοικοκυριών για την ατομική τους οικονομική κατάσταση. Το «κούρεμα» έπληξε τους μεγάλους καταθέτες της Τράπεζας Κύπρου και της πρώην Λαϊκής Τράπεζας, αλλά δεν επηρεάστηκαν οι καταθέτες με ποσά κάτω των 100.000 ευρώ και το σύνολο των πελατών στις υπόλοιπες τράπεζες. Ακόμη και οι περιορισμοί (που εξακολουθούν να ισχύουν) έγιναν μέρος της καθημερινότητας επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Η καλύτερη ψυχολογία είχε αντανάκλαση στην εσωτερική κατανάλωση, η οποία μειώθηκε λιγότερο από το αναμενόμενο, ενώ οι τομείς του τουρισμού και των υπηρεσιών αποδείχθηκαν ανθεκτικοί. Η τρόικα εκτιμά ότι η κυπριακή οικονομία προσαρμόστηκε τάχιστα, καθώς οι τιμές και οι μισθοί σημειώνουν υποχώρηση, συμβάλλοντας, κατά την αξιολόγηση της τρόικας, στην άμβλυνση του ισχυρού αντικτύπου της ύφεσης στις θέσεις εργασίας. Ωστόσο, η ανεργία παραμένει πολύ υψηλή.
Ο τραπεζικός τομέας δέχθηκε μεγάλο πλήγμα, αλλά άντεξε και κατάφερε να προσελκύσει ξένες επενδύσεις. Στην ανακεφαλαιοποίηση της Ελληνικής Τράπεζας μετείχε και το γνωστό στην Ελλάδα επενδυτικό fund Third Point, το οποίο φέρεται έτοιμο να επενδύσει και νέα ποσά για την περαιτέρω κεφαλαιακή στήριξη της τράπεζας.
Στελέχη της τρόικας –που εργάστηκαν και στην Ελλάδα– επισημαίνουν και δύο άλλα στοιχεία που δρουν καταλυτικά: την πολιτική σταθερότητα (η πολιτική αντιπαράθεση είναι αισθητά πιο ήπια σε σύγκριση με την Ελλάδα) και την τεχνοκρατική δομή λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Η αλλαγή της κυβέρνησης, τον περασμένο Μάρτιο, δεν έφερε μαζικές αλλαγές στη δημόσια διοίκηση. Η τρόικα είχε ξεκινήσει διαπραγματεύσεις επί κυβέρνησης Χριστόφια, οι οποίες ολοκληρώθηκαν επί κυβέρνησης Αναστασιάδη, αλλά ο βασικός κορμός των στελεχών των κυπριακών αρχών ήταν ίδιος. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια των δύο εβδομάδων που διήρκεσε η τελευταία αξιολόγηση, η τρόικα είδε τον υπουργό Οικονομικών την τελευταία ημέρα της αποστολής για να καταλήξει στο επικαιροποιημένο κείμενο του Μνημονίου.