Ενώ οι ηγέτες των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης προσέρχονταν στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών με αντικείμενο την ευρωπαϊκή απάντηση στη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία, το τοπικό Κοινοβούλιο της Κριμαίας αποφάσιζε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, στις 16 Μαρτίου, με το ερώτημα της προσχώρησης της αυτόνομης περιοχής στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Την απόφαση του τοπικού Κοινοβουλίου, η οποία ελήφθη με 78 θετικές ψήφους σε σύνολο 86 βουλευτών, ανακοίνωσε ο αντιπρόεδρος της Κριμαίας, προσθέτοντας ότι η στρατηγικής σημασίας χερσόνησος προτίθεται να υιοθετήσει το ρωσικό ρούβλι ως νόμισμά της και ότι όλα τα περιουσιακά στοιχεία του ουκρανικού κράτους στην περιοχή θα «εθνικοποιηθούν».
Τόσο η πραγματοποίηση του δημοψηφίσματος όσο και η ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία προϋποθέτουν την έγκριση του Κρεμλίνου. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Βλαντιμίρ Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος έχει ενημερωθεί για το αίτημα των Αρχών της Κριμαίας και ότι συνεκάλεσε το κρατικό συμβούλιο ασφαλείας. Μέχρι χθες το βράδυ, όμως, δεν υπήρχε επίσημη τοποθέτηση.
Πολιτικοί αναλυτές στη ρωσική πρωτεύουσα εκτιμούσαν ότι ο Πούτιν δεν είχε αποφασίσει την προσάρτηση της Κριμαίας και ότι, για την ώρα τουλάχιστον, χρησιμοποιεί το ενδεχόμενο αυτό ως διαπραγματευτικό χαρτί έναντι της Δύσης. Η απόφαση για δημοψήφισμα συνδέεται από τους ίδιους αναλυτές με τη Σύνοδο Κορυφής της E.E., στο πλαίσιο της διπλής τακτικής του μαστίγιου και του καρότου, στην οποία φαίνεται να καταφεύγει η Μόσχα.
Ο προσωρινός πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Αρσένι Γιατσένιουκ, ο οποίος παραβρέθηκε στη χθεσινή συνάντηση των «28» στις Βρυξέλλες, χαρακτήρισε παράνομη την απόφαση για δημοψήφισμα. Διεμήνυσε ότι η χώρα του είναι και θα παραμείνει «ενιαίο έθνος» και προειδοποίησε ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα υπερασπιστούν την εδαφική της ακεραιότητα εφόσον υπάρξει περαιτέρω ρωσική επέμβαση.
Στην ίδια την Κριμαία, η ένταση διατηρήθηκε και χθες σε υψηλά επίπεδα. Η αποστολή 40 παρατηρητών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), η οποία προσπάθησε να εισέλθει στη χερσόνησο προερχόμενη από την Οδησσό, εμποδίστηκε από ένοπλους χωρίς διακριτικά, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Αμυνας της Πολωνίας, Τομάζ Σιέμιονακ. Μία ημέρα νωρίτερα, ένοπλοι είχαν διακόψει την αποστολή του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ στην περιοχή, Ρόμπερτ Σέρι, τον οποίο εξανάγκασαν να αναχωρήσει αεροπορικώς από την Κριμαία, με κατεύθυνση την Κωνσταντινούπολη.
Τις διεθνείς ανησυχίες για την κατάσταση στην Κριμαία ενίσχυσε η είδηση ότι το αμερικανικό αντιτορπιλικό «Truxtun» αναχώρησε από τη βάση της Σούδας, στα Χανιά, και κατευθύνεται στη Μαύρη Θάλασσα για να συμμετάσχει σε γυμνάσια βουλγαρικών και ρουμανικών ναυτικών δυνάμεων. Μία ημέρα νωρίτερα, το Πεντάγωνο είχε ανακοινώσει ότι θα ενισχύσει τις περιπολίες αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών στη Βαλτική.
Ηλεκτρισμένη ήταν η ατμόσφαιρα και στην πόλη Ντονέτσκ της Ανατολικής Ουκρανίας, όπου το κτίριο της τοπικής κυβέρνησης κατά τις τελευταίες ημέρες αλλάζει διαρκώς χέρια, με τη ρωσική και την ουκρανική σημαία να εναλλάσσεται στη στέγη του. Αστυνομικές δυνάμεις εισέβαλαν χθες στο κτίριο και συνέλαβαν δεκάδες φιλορώσους ακτιβιστές, συμπεριλαμβανομένου του επιχειρηματία και αυτόκλητου κυβερνήτη της πόλης, Πάβελ Γκουμπάρεφ.
Στο μεταξύ, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα επέβαλε κυρώσεις σε Ρώσους αξιωματούχους οι οποίοι «ευθύνονται προσωπικά για την αποσταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία». Oπως έγινε γνωστό από τον Λευκό Οίκο, ο Πούτιν δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο.
Με χθεσινοβραδινές του δηλώσεις, ο Ομπάμα χαρακτήρισε «παράνομο» το αναγγελθέν δημοψήφισμα στην Κριμαία, προσθέτοντας ότι οι όποιες αποφάσεις πρέπει να ληφθούν με τη συμμετοχή και της κυβέρνησης του Κιέβου. Πάντως, οι διπλωματικοί δίαυλοι μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας παραμένουν ανοικτοί, όπως υποδηλώνει η νέα συνάντηση που είχαν χθες οι υπουργοί Εξωτερικών, Τζον Κέρι και Σεργκέι Λαβρόφ, στη Ρώμη, για το ουκρανικό πρόβλημα. Αν και δεν έγινε δυνατό να υπάρξει συμφωνία, και οι δύο πλευρές τάχθηκαν υπέρ της συνέχισης των διαβουλεύσεων.