Το δημοψήφισμα στην Κριμαία «είναι παράνομο» και διεξήχθη «υπό την πίεση της ρωσικής στρατιωτικής επέμβασης» υπογραμμίζουν σήμερα τα αμερικανικά ΜΜΕ, προβάλλοντας τη θέση που διατύπωσε χθες ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, κατά την τηλεφωνική συνομιλία του με το Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν κι επισημαίνουν τις αναμενόμενες εξελίξεις από πλευράς ΗΠΑ, Ευρώπης και ΟΗΕ.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προειδοποίηση της Ουάσιγκτον ότι οι ενέργειες της Μόσχας παραβίασαν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και «σε συντονισμό με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, είμαστε έτοιμοι να επιβάλουμε πρόσθετες κυρώσεις στη Ρωσία», όπως δήλωσε χθες ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, προσθέτοντας ωστόσο ότι «ο πρόεδρος Ομπάμα τόνισε ότι εξακολουθεί να υπάρχει ένα μονοπάτι που οδηγεί στη διπλωματική επίλυση αυτής της κρίσης, με έναν τρόπο που θα καλύπτει τα συμφέροντα τόσο της Ρωσίας όσο και του λαού της Ουκρανίας».
Οι δυνατότητες αντίδρασης από μέρους των Ηνωμένων Εθνών, σε επίπεδο Συμβουλίου Ασφαλείας, θεωρούνται περιορισμένες, αν όχι ανύπαρκτες, ιδιαίτερα μετά το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στο Σώμα το περασμένο Σάββατο με το ρωσικό βέτο και την αποχή της Κίνας. Το σχέδιο της απόφασης έλαβε 13 ψήφους υπέρ και απορρίφθηκε, αφού αρκεί το βέτο ενός από τα πέντε μόνιμα μέλη του ΣΑ για να μπλοκάρει οποιαδήποτε απόφαση. Το ίδιο αποτέλεσμα αναμένεται να προκύψει, όπως εκτιμάται, αν οι ΗΠΑ ή η Βρετανία ή η Γαλλία επανέλθουν στο ίδιο θέμα, ζητώντας μέτρα-κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Σε σχέση με τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας, εμφανίζονται διχογνωμίες για το εύρος, το περιεχόμενο και την προοπτική υλοποίησής τους. Ενδεικτικό είναι δημοσίευμα-ανάλυση του ειδησεογραφικού πρακτορείου Μπλούμπεργκ, στο οποίο σημειώνεται ότι «οι κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας φαίνεται να προσκρούουν στην εξάρτηση της Ευρώπης, κυρίως, αλλά και των ΗΠΑ, από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, με συναλλαγές ύψους 160 δισεκ. ευρώ το 2012».
Την ίδια στιγμή, υπογραμμίζεται η πιθανότητα οι κυρώσεις και οι αντιδράσεις της Δύσης να εξαρτηθούν όχι μόνο από το δημοψήφισμα και τις περαιτέρω εξελίξεις σε σχέση με το αποτέλεσμά του, αλλά τι θα ακολουθήσει απ' εδώ και πέρα εντός της Ουκρανίας. «Τι θα συμβεί αν ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει τη δύναμη να αποτρέψει την αιματοχυσία στην Ουκρανία, ακόμη και αν θέλει να το πράξει;» σημειώνεται σε σχετικό άρθρο στη Νιου Γιορκ Τάιμς, προβάλλοντας το ερώτημα «είναι η Κριμαία η επόμενη Γιουγκοσλαβία;».
Η Γουόλ Στριτ Τζέρναλ, αναφερόμενη στο χθεσινό δημοψήφισμα των κατοίκων της Κριμαίας για την απόσχισή τους από την Ουκρανία και την ένταξή τους στη Ρωσία και στην τηλεφωνική συνομιλία που είχαν οι πρόεδροι Ομπάμα και Πούτιν, επισημαίνει ότι «Αμερικανοί αξιωματούχοι εξετάζουν την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το πρώτο κύμα των οποίων αναμένεται να ανακοινωθεί σήμερα».
Όπως αναφέρεται, σήμερα επίσης θα συναντηθούν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι για να αποφασίσουν την επιβολή κυρώσεων, οι οποίες, σύμφωνα με τους διπλωμάτες, θα αφορούν αρχικά 20 Ρώσους αξιωματούχους, ενώ θα διευρυνθούν στην περίπτωση που δεν υπάρξει υποχώρηση από το Κρεμλίνο.
Στο δημοσίευμα τονίζεται ότι το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται στη Μόσχα και στην Ανατολική Ουκρανία, καθώς η ρωσική Βουλή και το Κρεμλίνο θα αποφασίσουν εάν θα προσαρτήσουν άμεσα την Κριμαία, αψηφώντας τις κυρώσεις Ευρωπαίων και ΗΠΑ και κλιμακώνοντας περαιτέρω τις διεθνείς εντάσεις. Στην Ανατολική Ουκρανία χιλιάδες κάτοικοι πραγματοποίησαν φιλορωσικές διαδηλώσεις, επισημαίνεται χαρακτηριστικά, εντείνοντας την ανησυχία για μια στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην περιοχή. Η Ρωσία θα μπορούσε να κινηθεί γρήγορα και να προβεί στην προσάρτηση της Κριμαίας εντός των προσεχών εβδομάδων ή όπως ευελπιστούν οι Δυτικοί διπλωμάτες θα μπορούσε να δώσει χρόνο για την διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και άλλες χώρες.
Τέλος, σημειώνονται οι χθεσινές φιλορωσικές εκδηλώσεις των κατοίκων της Κριμαίας, οι οποίες επεκτάθηκαν και στις άλλες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας, όπου κυριαρχεί ο ρωσόφωνος πληθυσμός, προσθέτοντας ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι συνειδητοποιούν ότι δεν έκριναν σωστά τις προθέσεις του προέδρου Πούτιν και προσπαθούν τώρα να προβλέψουν τις επόμενες κινήσεις του. «Παρερμηνεύσαμε τον Πούτιν. Δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει» δήλωσε ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης Ομπάμα στην αμερικανική εφημερίδα.
Επίσης στη Νιου Γιορκ Τάιμς, σε άλλο δημοσίευμα, γίνεται αναφορά, μεταξύ άλλων, στα προβλήματα που ανακύπτουν για τον πρόεδρο Πούτιν μετά το δημοψήφισμα στην Κριμαία, καθώς θα πρέπει τώρα να αποφασίσει εάν θα προβεί στην άμεση προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, μέσω διαπραγματεύσεων με την ουκρανική κυβέρνηση, που αρνείται ωστόσο έως τώρα να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, ή εάν θα προχωρήσει μονομερώς, δημιουργώντας μια έντονη σύγκρουση για το νερό, την ενέργεια και άλλες ουσιαστικές ανάγκες της περιοχής, καθώς η Κριμαία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ουκρανική ενδοχώρα.
Ο πρόεδρος Πούτιν, σύμφωνα με το δημοσίευμα, θα πρέπει επίσης να λάβει αποφάσεις και για τον ουκρανικό στρατό ο οποίος παραμένει εγκλωβισμένος σε στρατόπεδα, σε διάφορες περιοχές της Κριμαίας, και αρνείται να παραδοθεί.
Οι ταραχές συνεχίσθηκαν χθες και σε άλλες περιοχές της Αν. Ουκρανίας, ενώ τα ρωσικά στρατεύματα ενισχύονται κατά μήκος των συνόρων, αυξάνοντας τους φόβους μιας νέας ρωσικής επέμβασης.
Στο σχετικό δημοσίευμα του Μπλούμπεργκ υπογραμμίζεται το γεγονός ότι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, που συναντώνται σήμερα στις Βρυξέλλες, «διαθέτουν ελάχιστους μοχλούς πίεσης» για να αποτρέψουν την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία από τον Πούτιν, ενώ οι απειλές για απαγόρευση έκδοσης βίζας και παγώματος των περιουσιακών στοιχείων δεν φάνηκε να προβληματίζει έως τώρα το Κρεμλίνο. Όπως τονίζεται, η Ρωσία, η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο, εξήγε, το 2012, υδρογονάνθρακες αξίας 160 δις δολαρίων, προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ και όπως δήλωσε ο Jeff Sahadeo, διευθυντής του Ινστιτούτου για τις ευρωπαϊκές, ρωσικές και ευρασιατικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κάρλτον, εάν η Δύση παίξει το χαρτί των ενεργειακών κυρώσεων δεν είναι σίγουρο ποιος θα δεχτεί το μεγαλύτερο πλήγμα, καθώς το κόστος για τους Ευρωπαίους καταναλωτές θα ήταν υψηλό, ενώ δεν είναι βέβαιο εάν θα λειτουργούσαν αποτρεπτικά για τον πρόεδρο Πούτιν.
Επίσης, αναλυτές της Goldman Sachs, της Bank of America και της Morgan Stanley σημειώνουν ότι το πιθανότερο είναι ότι δεν θα υπάρξουν κυρώσεις για τον περιορισμό των εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Σύμφωνα με τη Διεθνή Επιτροπή Ενέργειας, οι Ευρωπαίοι εισήγαγαν το 2012, το 32% των υδρογονανθράκων τους από τη Ρωσία, ενώ σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας, η ΕΕ, η Τουρκία, η Νορβηγία, η Ελβετία και οι βαλκανικές χώρες εισήγαγαν συνολικά το 30% του φυσικού τους αερίου από τη Ρωσία, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου διέρχεται μέσο του ουκρανικού εδάφους.
«Εκτός συζήτησης» είναι για τους Ευρωπαίους η απαγόρευση στην εισαγωγή ρωσικών υδρογονανθράκων, επισημαίνει και ο αναλυτής Marc Lanthemann, θεωρώντας ως πιθανότερη εξέλιξη την επανάληψη της προ εξαετίας αποτυχίας για την τιμωρία της Ρωσίας όταν ενεπλάκη σε πόλεμο με τη Γεωργία, καθώς αναγνώρισαν την εξάρτησή τους από τη ρωσική ενέργεια. «Δεν αναμένουμε την λήψη πολύ σκληρών κυρώσεων», σημείωσε ο Marc Lanthemann, κρίνοντας ως πιθανότερη τη λήψη κυρώσεων σε βάρος ρωσικών τραπεζών και Ρώσων ολιγαρχών.