Προσπάθησα πολύ να μην κηδεύσω μια τηλεόραση που αιφνιδίως υπέστη «εγκεφαλικό». Την πήγα σε δύο καταστήματα που υπόσχονται επιδιορθώσεις στα ηλεκτρικά είδη. Φευ, όμως, μου είπαν μια λέξη που δεν απαντάται στα λεξικά αλλά είναι σαφέστατη: «ανεπισκεύαστη». Μην τα πολυλογώ, μπήκα στη διαδικασία αντικατάστασής της και ένας φίλος μού συνέστησε αντί να τρέχω στα μαγαζιά, να μπω στο skroutz.gr. Την ιστοσελίδα, δηλαδή, που εντοπίζει τις καλύτερες τιμές ανά προϊόν. Είχα επισκεφθεί και στο παρελθόν το site, αλλά τούτη τη φορά εντυπωσιάστηκα. Εχει μια τρομερά εύχρηστη μηχανή αναζήτησης που βρίσκει π.χ. τις τηλεοράσεις και τις προδιαγραφές τους, ανά μάρκα και μέγεθος, αναδεικνύοντας αμέσως ποιο κατάστημα πουλάει κάθε μοντέλο φθηνότερα. Αν κάτι, ωστόσο, με εξέπληξε ήταν οι μεγάλες αποκλίσεις που υπήρχαν από μαγαζί σε μαγαζί. Π.χ. η ίδια ακριβώς 42άρα τηλεόραση σε ένα πολυκατάστημα επωλείτο 399 ευρώ και στο ακριβώς διπλανό του 459 ευρώ!
Από δημοσιογραφική περιέργεια, άρχισα να επισκέπτομαι τακτικά το skroutz για να παρακολουθώ τις τιμές σε 3-4 μοντέλα. Γρήγορα κατάλαβα ότι τα μαγαζιά παρακολουθούν το ένα τ’ άλλο γιατί μέρα με τη μέρα έβλεπα να χαμηλώνουν τις τιμές τους βάσει εκείνου που έκανε την καλύτερη προσφορά. Αφορμή όμως για όσα διαβάζετε στάθηκε η επίσκεψή μου σε ένα πολυκατάστημα. Οταν ρώτησα τον υπάλληλο γιατί ένα συγκεκριμένο μοντέλο το πωλούν 170 ευρώ ακριβότερα από έναν ανταγωνιστή τους, τι νομίζετε ότι έκανε; Μπήκε στο skroutz! Κι όταν διαπίστωσε ότι είχα δίκιο, πραγματικά με αιφνιδίασε. «Αν αγοράσετε την τηλεόραση από μας, σας “ματσάρω” την τιμή της με αυτήν που έχετε βρει. Σας κάνω έκπτωση 170 ευρώ»!
Δεν επέλεξα τυχαία να αναδείξω ένα τόσο εξειδικευμένο θέμα. Στην αγορά των ηλεκτρονικών παρατηρείται τα τελευταία χρόνια ένας πραγματικά υγιής ανταγωνισμός. Είναι προφανές ότι σε αυτό έχει συμβάλει και η νέα τεχνολογία – μια τηλεόραση που προ δεκαετίας έκανε 5.000 ευρώ σήμερα κοστίζει λιγότερα από 500 και είναι κλάσεις καλύτερη. Αλλά ύστερα από τη μικρή έρευνα που έκανα, έχω πλέον πεισθεί ότι στον ανταγωνισμό και κυρίως στην πτώση των τιμών έχει συμβάλει καθοριστικά ο skroutz.
Κάπως έτσι μπήκα στον πειρασμό να επικοινωνήσω με τους υπευθύνους του site. Απασχολούν 58 άτομα (!), στην πλειονότητά τους νέους κάτω των 30. Τα κέρδη τους δεν προκύπτουν μόνον από διαφημίσεις, αλλά από τα λεγόμενα CPC (cents per click). Με απλά λόγια, όλες οι επιχειρήσεις του κλάδου που εμφανίζονται στο site έχουν αποδεχθεί να δίνουν μέχρι πέντε λεπτά του ευρώ για κάθε μία από τις χιλιάδες διαδικτυακές επισκέψεις που δέχονται μέσω του skroutz. Τα δε πολυκαταστήματα, συνειδητοποιώντας την ισχύ του ανεξάρτητου αυτού site, αποδέχθηκαν σταδιακά να δίνουν και ποσοστά επί των διαδικτυακών πωλήσεών τους μέσω του skroutz, ενώ το site ενθάρρυνε να ανοίξουν και δεκάδες παντελώς άγνωστα e-shops, τα οποία, μη έχοντας μισθολογικά βάρη, προσφέρουν ακόμη καλύτερες τιμές.
Με απλά λόγια, αυτό που πέτυχε μια ιδιωτική ιντερνετική εταιρεία είναι όχι μόνον να επιβάλει υγιή ανταγωνισμό σε έναν ολόκληρο κλάδο, αλλά κυρίως να δημιουργήσει καταναλωτική συνείδηση. Αυθόρμητα ρώτησα τους ιθύνοντες γιατί δεν επεκτείνονται και σε κλάδους που όλοι υποψιαζόμαστε ότι υπάρχουν εναρμονισμένες πρακτικές, όπως π.χ. τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ. «Θα μπορούσαμε ακόμη και να δείχνουμε καθημερινά ποιο σούπερ μάρκετ κάθε γειτονιάς είναι φθηνότερο στα προϊόντα που αγοράζει ο καθένας», μου είπε. «Αλλά δεν μπορούμε, γιατί ο συγκεκριμένος κλάδος δεν δείχνει προθυμία συνεργασίας»…
Ιδού λοιπόν μια πρόκληση για την κυβέρνηση. Από το να καταγγέλλει άπραγη τους επιχειρηματίες που δεν ρίχνουν τις τιμές τους, ας κάνει το αυτονόητο. Να υποχρεώσει όλους τους «ύποπτους» κλάδους να δημοσιοποιούν καθημερινά στο Διαδίκτυο τις τιμές όλων ανεξαιρέτως των προϊόντων τους. Υπάρχουν εκατοντάδες νέοι άνθρωποι που μπορούν να επεξεργαστούν αυτά τα δεδομένα και να φτιάξουν sites όπως ο skroutz, για να λειτουργήσουν επ’ ωφελεία των πολιτών. Παρακαλώ τον κ. Κωστή Χατζηδάκη να μη μου αντιτάξει ότι υπάρχει ήδη ανάλογο site του υπουργείου για τα σούπερ μάρκετ. Το επισκέφθηκα. Είναι τόσο δύσχρηστο, που σου προκαλεί αμέσως τη σκέψη μήπως έχει εσκεμμένα κατασκευαστεί με τόσο αφιλόξενο τρόπο για να αποκρύπτει τις στρεβλώσεις του κλάδου. Είμαι δε κάτι παραπάνω από βέβαιος ότι το κρατικό αυτό site έχει κοστίσει καμιά δεκαριά φορές ακριβότερα από τον skroutz. Και όπως με διαβεβαίωσαν κι οι ειδικοί, δεν χρήζει καν βελτίωσης. Είναι ανεπισκεύαστο…