Τα τραπεζικά τεστ αντοχής του 2014 δεν θ’ αποτελέσουν, αναγκαστικά, τον περίγελο που είχαν αποτελέσει οι αντίστοιχες ασκήσεις που είχαν διενεργηθεί το 2010 και το 2011.
Οι μακροοικονομικές παραδοχές της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (EBA), οι οποίες περιλαμβάνονται στις εφετινές δοκιμασίες αντοχής και παρουσιάστηκαν χθες, θα μπορούσαν να είναι πιο σκληρές. Ωστόσο, ο συνδυασμός αυστηρότερης μεθοδολογίας και του γενικότερου πλαισίου ανάκαμψης της οικονομίας λογικά θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες κοροϊδίες.
Βασική παραδοχή της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής στο «δυσμενές» σενάριό της είναι ότι το ευρωπαϊκό ΑΕΠ θα είναι, μέχρι και το τέλος του 2016, κατά 7% χαμηλότερο από την ανάπτυξη 5% που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στα τεστ αντοχής του 2011 η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή είχε περιλάβει την παραδοχή ότι το ευρωπαϊκό ΑΕΠ θα ήταν χαμηλότερο από το προβλεπόμενο κατά 4% στα δύο επόμενα χρόνια. Αν συγκριθούν με τις παραδοχές που περιλαμβάνονται σε άλλα τραπεζικά τεστ αντοχής, οι παραδοχές της ΕΒΑ δεν φαίνονται τόσο σκληρές. Το πλέον δυσμενές σενάριο που περιλαμβάνεται στ’ αμερικανικά τραπεζικά τεστ αντοχής προβλέπει ΑΕΠ μικρότερο κατά 9,8% στη διάρκεια εννέα τριμήνων, σε σχέση με τις επίσημες προβλέψεις για την ανάπτυξη της οικονομίας. Σε πρόσφατη μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η οποία βασίστηκε στα στοιχεία των τελευταίων 30 χρόνων για το ΑΕΠ των ανεπτυγμένων οικονομιών, αφήνεται να εννοηθεί ότι ένα πραγματικά δυσμενές σενάριο θα πρέπει να προβλέπει πτώση του ΑΕΠ κατά 13,9% τα επόμενα τέσσερα χρόνια, από αυτό που περιλαμβάνεται στις επίσημες προβλέψεις για την ανάπτυξη. Το ελάχιστο όριο του δείκτη βασικών ιδίων κεφαλαίων που έχει οριστεί στο 5,5% (υπό το δυσμενές σενάριο), επίσης φαντάζει χαμηλό. Το ίδιο χαμηλή φαντάζει και η παραδοχή για πτώση της τιμής των μετοχών κατά 19%, κατά μέσο όρο.
Τουλάχιστον, όμως, με την ακολουθούμενη μεθοδολογία καταβάλλεται προσπάθεια ώστε ν’ αποτυπωθεί ποιες συνέπειες θα είχε ένα αρνητικό οικονομικό σοκ στον σταθμισμένο κίνδυνο των τραπεζών, στο κόστος χρηματοδότησης και στις αγορές συναλλάγματος.
Προς υπεράσπιση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής, η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζει αυτό το διάστημα η Ευρωζώνη, δηλαδή ο αποπληθωρισμός, είναι λιγότερο τρομακτική από την απειλή της πλήρους διάλυσης που αντιμετώπιζε το 2011. Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ν’ αγοράσει κρατικά ομόλογα και τα διάφορα πακέτα διάσωσης που έχουν ήδη χορηγηθεί, καθιστούν την παραδοχή της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής περί αύξησης του κόστους δανεισμού της Ελλάδας κατά 316 μονάδες βάσης (3,16%) το 2014 περισσότερο πιστευτή.
Επίσης, σε αντίθεση με τα προηγούμενα τραπεζικά τεστ αντοχής, εφέτος δεν θα επιτραπεί στις τράπεζες να κρύψουν στα χαρτοφυλάκια κρατικών ομολόγων ζημίες που έχουν υποστεί.
Με τη μεθοδολογία των τραπεζικών τεστ αντοχής να είναι πλέον γνωστή, κρίσιμος παράγοντας θα είναι αν οι επενδυτές θα έχουν εμπιστοσύνη στον τρόπο με τον οποίο τα οικονομικά δεδομένα που θα προκύψουν από τα τεστ θα συνδυαστούν με τον «ποιοτικό έλεγχο περιουσιακών στοιχείων» (AQR) που θα διενεργήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Στόχος του «ποιοτικού ελέγχου» είναι να εναρμονιστεί ανά την Ευρωζώνη η μεθοδολογία που χρησιμοποιούν οι τράπεζες προκειμένου να χαρακτηρίσουν ένα δάνειο ως μη εξυπηρετούμενο. Τουλάχιστον, αυτή τη φορά η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή έχει την ευκαιρία να εμφανιστεί ως αξιόπιστη.