Το περιστατικό έλαβε χώρα πριν από δύο Σαββατοκύριακα. Υπεργολάβοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (σ.σ. ο όρος δεν μπαίνει σε εισαγωγικά, γιατί, όπως θα αποδειχθεί παρακάτω, αποτυπώνει την πραγματικότητα), με ένα νοικιασμένο Ι.Χ., έκαναν βόλτες σε διάφορες περιοχές της Αθήνας και με βάση την πυκνότητα των αδιάθετων διαμερισμάτων, ανά γειτονιά, κατέληγαν στο συμπέρασμα αναφορικά με το πόσο έχουν υποτιμηθεί οι αξίες των ακινήτων και κατά συνέπεια, πόσο μεγαλύτερες προβλέψεις θα πρέπει να κάνουν οι τράπεζες που χορήγησαν στεγαστικά δάνεια για την αγορά τους.
Το γεγονός άφησε άφωνα κορυφαία τραπεζικά στελέχη, που την επόμενη μέρα («Δευτέρα, πρωί πρωί», όπως έλεγαν) καλούνταν να κάνουν αναδιάρθρωση στεγαστικών δανείων, ανά περιοχή, έως και κατά 50%, στη βάση της… βόλτας. «Οταν τους ρωτήσαμε αν έλεγξαν την ποιότητα κατασκευής, τις υποδομές των πολυκατοικιών, τον χρόνο που τα διαμερίσματα είναι κενά και άλλες τέτοιες, κρίσιμες για την περίπτωση, παραμέτρους, η απάντηση ήταν απλά “όχι”», διηγούνταν στην «Κ» κορυφαίος τραπεζίτης, που ζήτησε να μάθει, όπως ήταν φυσικό, περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ποιόν των «ελεγκτών». Και κάπου εκεί έγιναν τα αποκαλυπτήρια.
«Μάθαμε ότι πρόκειται για εξωτερικούς συνεργάτες, που προσλήφθηκαν ως εμπειρογνώμονες, αλλά είναι άγνωστο με ποιον βαθμό επάρκειας και τι… περγαμηνές». Στην πορεία, επίσης, έγινε γνωστό ότι δεν προέρχονταν καν από κάποια γνωστή ελεγκτική εταιρεία, αλλά ήταν απλώς «υπεργολάβοι». Και κάπου εκεί ακολούθησε η έκρηξη.
Αν όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση η κατάσταση διασώθηκε, μαζί με τα προσχήματα, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι το ίδιο ίσχυσε σε όλους τους –πάρα πολλούς– ελέγχους που έλαβαν χώρα την τελευταία 4ετία επί ελληνικού χρηματοπιστωτικού και όχι μόνον εδάφους.
«Φέτος, κάναμε Πάσχα, γιατί απλά αυτό των Ορθοδόξων συνέπεσε με εκείνο των Καθολικών. Συνεπώς, αφού πήραν οι ελεγκτές άδειες, πήραμε και εμείς», έλεγε έτερος ελεγχόμενος στην «Κ». Και πρόσθετε: «Για να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης, πέρυσι τον Δεκαπενταύγουστο, μας ανέθεσαν δουλειά στις 14 Αυγούστου, με τον όρο να την παραδώσουμε στις 16».
Δύσκολη εξίσωση
Η όλη ιστορία αρχίζει να παίρνει διαστάσεις εξίσωσης, που ζητείται να λυθεί με λανθασμένες παραμέτρους, από τη στιγμή που γίνεται γνωστό ότι η διεθνούς φήμης ελεγκτική εταιρεία BlackRock, η οποία είχε προσληφθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) για να πραγματοποιήσει τον έλεγχο στα συστημικά τραπεζικά χαρτοφυλάκια, αλλά αμφισβητήθηκε πολύ από τους ελεγκτές της χώρας, προσλήφθηκε τώρα από αυτούς για να κάνει το ίδιο έργο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Στην ΤτΕ ακόμα προσπαθούν να καταλάβουν τι έγινε.
Μάλιστα, στη Φρανκφούρτη, όπου βρίσκεται ως γνωστόν η έδρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αγοράστηκε πρόσφατα ένα νέο πολυώροφο κτίριο, κοντά στα κεντρικά της, προκειμένου να στεγασθούν οι πάνω από τους 700 ελεγκτές (και της BlackRock) που θα φέρουν εις πέρας το project. Από το μικροσκόπιο θα περάσουν οι 130 ευρωπαϊκές συστημικές τράπεζες, οι επικεφαλής των οποίων, τον περασμένο Νοέμβριο, συναντήθηκαν στο κεντρικό αμφιθέατρο για να ενημερωθούν σχετικά. Ενας από αυτούς επέμενε μιλώντας στην «Κ» ότι «επέστρεψε με περισσότερες απορίες απ’ ό,τι πηγαίνοντας».
Υποστήριζε, για παράδειγμα, ότι δεν κατάλαβε ποτέ «τι νόημα έχει να απορρίπτεται συλλήβδην το σύνολο των υπό έλεγχο φακέλων που αφορούν σε 50 ή 100 στεγαστικά δάνεια, αν ένας από αυτούς είναι ελλιπής, έστω και από κεκτημένη ταχύτητα».
Λίγο καιρό μετά, είχε την ευκαιρία να διατυπώσει και πάλι το ίδιο ερώτημα, αλλά αυτή τη φορά στην πράξη. Οταν ελεγκτές επέστρεφαν συλλήβδην πακέτα δανείων «επειδή ένα κουτάκι ήταν προβληματικό». Ο ίδιος τραπεζίτης, δύο μήνες μετά, επιμένει ότι «αυτό ποτέ δεν το κατάλαβα, είχα την αίσθηση ότι από κάποια στιγμή και μετά δεν είχε κάποια λογική εξήγηση». Εκ του αποτελέσματος, αυτό το οποίο προκύπτει είναι ότι «με την απορία θα μείνει»…