Μια βόλτα στα λαμπερά εμπορικά κέντρα του Ριάντ, τα γεμάτα από γνωστές ευρωπαϊκές και αμερικανικές φίρμες, δίνει την εντύπωση μιας χώρας ανοικτής στον έξω κόσμο, καθώς δραστηριοποιούνται ορισμένες από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες, από την Exxon Mobil μέχρι την Unilever. Η πλουσιότερη οικονομία στον Κόλπο με ανάπτυξη σχεδόν 4%, πληθυσμό 30 εκατομμυρίων και φθηνή ενέγεια, η Σαουδική Αραβία, έπρεπε να προσελκύει τις επιχειρήσεις όπως η ιερή πόλη της, η Μέκκα, τους πιστούς. Κι ενώ καταβάλλει προσπάθειες για να το επιτύχει, η ηγεσία της αποδεικνύεται υπερβολικά επιλεκτική.
Στην αρχή της εβδομάδας το κρατικό γραφείο για την προώθηση των επενδύσεων, το SAGIA, ανακοίνωσε τη δημιουργία υπηρεσίας fast-track που θα διεκπεραιώνει τις αιτήσεις ξένων επενδυτών εντός πέντε ημερών. Λίγες ημέρες μετά, ο επικεφαλής της υπηρεσίας, Αμπντουλατίφ αλ Ατμάν, ανακοίνωσε πως θα πετάξει έξω από τη χώρα μικρές ξένες επιχειρήσεις που δεν προσθέτουν αρκετή αξία στη σαουδαραβική οικονομία. Τους τελευταίους μήνες, η υπηρεσία έχει ανακαλέσει τις άδειες λειτουργίας δώδεκα ξένων επιχειρήσεων για παραβιάσεις των όρων λειτουργίας τους. Οι περισσότερες επιχειρήσεις κινδυνεύουν να έχουν την ίδια τύχη επειδή δεν υπάκουσαν νόμο που τέθηκε σε ισχύ πέρυσι και τις υποχρεώνει να απασχολούν έναν ελάχιστο αριθμό Σαουδαράβων.
Σύμφωνα με την αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ, την UNCTAD, οι άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα μειώθηκαν περισσότερο από τα 2/3 στα 12,2 δισ. δολάρια τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια. Ο κ. Οτμαν, όμως, υποστηρίζει πως η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται πια για εταιρείες που «έρχονται, πωλούν εξοπλισμό και φεύγουν, όπως τη δεκαετία του 1980». Διπλωμάτες και επιχειρηματίες στη Σαουδική Αραβία επισημαίνουν πως ενθαρρύνονται ακόμη επιχειρήσεις που δείχνουν πρόθυμες να προσλάβουν και να εκπαιδεύσουν ντόπιους σε υψηλή εξειδίκευση, αλλά και όσες μπορούν να βοηθήσουν τη χώρα να καλύψει τις ραγδαία αυξανόμενες ανάγκες της για νέες υποδομές, όπως οι κινεζικές. Δεν είναι, όμως, τόσο ευπρόσδεκτες όσες θα ανταγωνιστούν τις εγχώριες.
Παρά τις προσπάθειες του SAGIA να διευκολύνει την είσοδο ξένων επιχειρήσεων, ο συντονισμός ανάμεσα στους διαφορετικούς κρατικούς οργανισμούς είναι ελλιπής και χρειάζονται ακόμη οι σωστές διασυνδέσεις για τη γραφειοκρατία. Το χειρότερο είναι πως ο SAGIA ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει να αξιολογεί εγχώριες και ξένες επιχειρήσεις βάσει της συμμόρφωσής τους με τους στόχους και θα τους προσφέρει κίνητρα, από φθηνή ενέργεια μέχρι πιο μακροχρόνιες άδειες παραμονής για το προσωπικό τους.