ΒΕΡΟΛΙΝΟ. Μια σειρά γραμμών χαραγμένων σε έναν βράχο σπηλιάς στο νοτιοδυτικό άκρο της Ευρώπης θα μπορούσε να αποτελέσει την απόδειξη ότι οι Νεάντερταλ ήταν πιο έξυπνοι και δημιουργικοί από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Οι χαρακιές στη σπηλιά Γκόρχαμ του Γιβραλτάρ είναι τα πρώτα δείγματα τέχνης των Νεάντερταλ, σύμφωνα με μια ομάδα επιστημόνων που μελέτησε το σημείο. Το εύρημα είναι σημαντικό επειδή αποδεικνύει ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι και οι εξαφανισμένοι πρόγονοί τους μοιράζονταν την ίδια δεξιοτεχνία στο πεδίο της αφηρημένης καλλιτεχνικής έκφρασης.
Η μελέτη, που δημοσιοποιήθηκε χθες από την επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, ερεύνησε τις κοιλότητες σε έναν βράχο που είχε καλυφθεί με ίζημα. Αρχαιολόγοι είχαν νωρίτερα ανακαλύψει έργα τέχνης που σχετίζονταν με τον πολιτισμό των Νεάντερταλ, στο πάνω στρώμα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι χαρακιές ήταν προγενέστερες, εξήγησε ο Κλάιβ Φινλέισον, ένας από τους συντάκτες της μελέτης.
«Είναι το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της υπόθεσης πως οι Νεάντερταλ ήταν πνευματικά κατώτεροι των σύγχρονων ανθρώπων». συμπλήρωσε ο Πολ Τάκον, ειδικός σε θέματα τέχνης στο Πανεπιστήμιο Γκρίφιθ της Αυστραλίας, ο οποίος σημειωτέον δεν συμμετείχε στην έρευνα.
«Δεν θα μάθουμε ποτέ τη σημασία των σχεδίων που φιλοτέχνησε ο ένοικος του σπηλαίου. Το γεγονός όμως ότι οι Νεάντερταλ σημάδευαν την περιοχή τους με αυτόν τον τρόπο, προτού φτάσουν οι σύγχρονοι άνθρωποι στην περιοχή, έχει τεράστια σημασία στον διάλογο που αφορά το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος αλλά και τη γέννηση της τέχνης», είπε ο Τάκον. Δεν είναι όλοι πεπεισμένοι επ’ αυτών.
Ερευνα που αμφισβητεί
Μια άλλη πρόσφατα δημοσιευθείσα έρευνα, που μελετά την ηλικία ποικίλων αρχαιολογικών τόπων κατά μήκος της Ευρώπης, εγείρει την πιθανότητα τα έργα τέχνης να έχουν φιλοτεχνηθεί από σύγχρονους ανθρώπους και όχι Νεάντερταλ. Υπενθυμίζεται ότι οι τελευταίοι εξαφανίστηκαν πριν από 41.030-39.260 χρόνια, ενώ οι σύγχρονοι άνθρωποι έφτασαν στην Ευρώπη πριν 45.000-43.000 χρόνια, σύμφωνα με αυτήν την έρευνα, που διατείνεται ότι υπήρξαν μερικές χιλιάδες χρόνια κατά τα οποία συνυπήρξαν.
«Κάθε εύρημα που βελτιώνει τη δημόσια εικόνα για τους Νεάντερταλ είναι ευπρόσδεκτη», σχολίασε από την πλευρά του ο Κλάιβ Γκαμπλ, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον. «Ξέρουμε ότι μιλούσαν, ζούσαν σε μεγάλες κοινωνικές ομάδες, φρόντιζαν τους ασθενείς, έθαβαν τους νεκρούς και ήταν εξαιρετικά ανθεκτικοί στο περιβάλλον των παγετώνων. Συνεπώς η τέχνη στα σπήλαια είναι απολύτως μέσα στις δυνατότητές τους», διευκρίνισε.