Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε πως η μεσαία τάξη συμπιέζεται επειδή οι μισθοί μένουν στάσιμοι, είναι λίγες οι καινούργιες θέσεις εργασίας, ενώ έχουν αυξηθεί ακόμη και τα δίδακτρα του πανεπιστημίου. Πρόσφατη έκθεση αποκαλύπτει πως όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ συνθλίβονται με άλλο τρόπο: αναγκάζονται να δεχθούν ανεπαρκή προγράμματα συνταξιοδότησης από τους μεγαλύτερους εργοδότες της χώρας.
Πρόσφατη έρευνα της Towers Watson σκιαγραφεί τους ταχύτατους ρυθμούς με τους οποίους οδεύει προς την εξαφάνισή του το παραδοσιακό σύστημα, που εγγυάται κάποιο εισόδημα στους εργαζομένους μετά τη συνταξιοδότησή τους. Το 1998, πάνω από τους μισούς εργοδότες προσέφεραν στους νεοπροσληφθέντες ένα σαφώς καθορισμένο πρόγραμμα συνταξιοδότησης. Το 2013 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν κάτω από 7%. Σύμφωνα, πάντα, με την έρευνα της Towers Watson, φέτος δεν πρόκειται να προσφέρουν συνταξιοδοτικό πρόγραμμα στους νεοπροσληφθέντες τουλάχιστον τρεις από τις 34 εκ των 500 μεγαλύτερων εταιρειών του καταλόγου του Fortune οι οποίες είχαν προσφέρει τέτοια προγράμματα πέρυσι.
Αντί για τα συνταξιοδοτικά προγράμματα, οι εργοδότες τοποθετούν χρήματα σε έναν επενδυτικό λογαριασμό στο όνομα του υπαλλήλου. Θεωρητικά μπορούν ακόμη να εξοικονομήσουν αρκετά για τη συνταξιοδότηση των υπαλλήλου τους αν αποταμιεύουν, επενδύουν με σύνεση και προχωρούν σε ορθολογιστικό σχεδιασμό. Δεν συμβαίνει, όμως, αυτό συνήθως και σύμφωνα με μιαν άλλη έρευνα του Towers Watson μεταξύ των μεγάλων εργοδοτών, το γνωρίζουν. Το 2012 η Towers Watson ρώτησε 371 εταιρείες σχετικά με τα συνταξιοδοτικά τους προγράμματα, καθώς και πόσο τα κατάλαβαν οι υπάλληλοί τους και πόσο σωστά τα χρησιμοποίησαν. Στις περισσότερες περιπτώσεις η απάντηση ήταν αρνητική. Το 1/3 των επιχειρήσεων δήλωσε πως οι υπάλληλοι έχουν υπερβολικές προσδοκίες από αυτά τα επενδυτικά προγράμματα και το 36% πως οι υπάλληλοι δεν ενημερώνουν προτού λάβουν αποφάσεις σχετικές με τη συνταξιοδότησή τους. Αυτά τα επενδυτικά προγράμματα βασίζονται στην υπόθεση πως οι υπάλληλοι λαμβάνουν ορθολογιστικές αποφάσεις για τη συνταξιοδότησή τους κατόπιν επαρκούς ενημέρωσης. Γι’ αυτό και οι περισσότερες επιχειρήσεις παραδέχονται πως το σύστημα δεν εξυπηρετεί τους υπαλλήλους τους. Και προκύπτει το ερώτημα: αν οι εργοδότες δεν πιστεύουν πως οι υπάλληλοι μπορούν να διαχειριστούν σωστά το νέο σύστημα, τότε γιατί το εφαρμόζουν;
Στο ερώτημα αυτό οι επιχειρήσεις απάντησαν με αξιοσημείωτη ειλικρίνεια. Το 63% επικαλέστηκε το χαμηλότερο κόστος, το 46% υποστήριξε πως διασφαλίζει τη δυνατότητα των υπαλλήλων να συνταξιοδοτηθούν με επαρκή εισοδήματα. Ενώ μόλις το 9% υποστήριξε ότι «το προτιμούν οι υπάλληλοι». Πού οδηγούν όλα αυτά; Το χειρότερο σενάριο είναι πως επιστρέφουμε σε μια παλιά αντίληψη που θέλει την τρίτη ηλικία να είναι περίοδος ένδειας για πολλούς ανθρώπους. Η εκδοχή αυτή μπορεί να είναι αρκετά απωθητική ώστε να αποφασίσει στο μέλλον το Κογκρέσο να ενισχύσει τις πληρωμές για την κοινωνική ασφάλιση.
Μια άλλη δυνατότητα θα ήταν να βρουν τρόπο οι αμερικανικές επιχειρήσεις να βοηθήσουν τους υπαλλήλους τους να λάβουν καλύτερες αποφάσεις, ίσως μέσω κάποιου συνδυασμού αυτασφάλισης και κάποιας άλλης ασφάλισης για πιο γενναιόδωρες παροχές. Ο Ομπάμα υποσχέθηκε πως «δεν θα επιτρέψει σε κανένα να διαλύσει» τα θεμέλια της οικονομικής ασφάλειας που χαρακτηρίζει τη μεσαία τάξη. Η υπόσχεση αυτή συνεπάγεται πως θα πρέπει να αντιμετωπίσει την αστραπιαία εξαφάνιση των κατάλληλων συνταξιοδοτικών προγραμμάτων. Το ερώτημα είναι κατά πόσον θέλουν να βοηθήσουν και οι επιχειρήσεις.
