Εμείς οι ίδιοι μαθαίνουμε το αλκοόλ στα παιδιά μας, η οικογένεια είναι το σχολείο εκμάθησης του αλκοόλ, αφού είναι πλήρως απενοχοποιημένο στην Ελλάδα. Γι’ αυτό και στη χώρα μας, όπως και στην Ιταλία, παρατηρούνται οι χαμηλότερες ηλικίες έναρξης χρήσης του αλκοόλ, γύρω στα 12 έτη! «Οι πρώτοι που το συστήνουν; Δεν είναι οι παρέες, αλλά οι γονείς! Κι αυτό, παρότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι το αλκοόλ είναι η πρώτη αιτία θανάτου νέων ανθρώπων στην Ευρώπη, κυρίως γιατί η χρήση του προκαλεί τροχαία δυστυχήματα», τονίζει στην «Κ» η κ. Στέλλα Χρηστίδη, ψυχίατρος και πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Κλαμπ Οικογενειών με Προβλήματα από το Αλκοόλ.
Ο ΕΣΚΟΠΑ (www.escopa.gr) είναι μια εθελοντική προσπάθεια για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλεί η χρήση αλκοόλ. Στηρίζεται στην προσέγγιση του Κροάτη ψυχιάτρου και ειδικού σε θέματα αντιμετώπισης του αλκοόλ Vladimir Hudolin, σύμφωνα με την οποία ο αλκοολισμός δεν είναι ασθένεια, αλλά τρόπος ζωής. Η αιτία του δεν βρίσκεται σε ατομικές επιλογές, αλλά σε λόγους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς με την ευρεία έννοια του όρου, στη «διαταραχή του συστήματος» στο οποίο κινείται το άτομο. «Εχουμε μια οικολογική κοινωνική προσέγγιση των προβλημάτων που σχετίζονται με το αλκοόλ. Ηδη από τον παραπάνω όρο διαφαίνεται μία ριζική αλλαγή απόψεων, όπου δεν μιλάμε πια για αλκοολισμό αλλά για προβλήματα που σχετίζονται με το αλκοόλ, καθώς επίσης και για σύνθετα προβλήματα, όταν προστίθενται και προβλήματα από τη χρήση άλλων ουσιών, ψυχιατρικές ασθένειες, προβλήματα με τον νόμο, έλλειψη στέγης κ.λπ.», λέει η κ. Χρηστίδη.
Υποχρεωτική συνάντηση
Ο τρόπος παρέμβασης είναι η δημιουργία ενός κλαμπ, στο οποίο συμμετέχουν οικογένειες που έχουν άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα από τη χρήση αλκοόλ. Κάθε κλαμπ αποτελείται από δύο έως δώδεκα οικογένειες κι από έναν εκπαιδευμένο στη μεθοδολογία εθελοντή. Υπάρχει μία υποχρεωτική και απαραβίαστη συνάντηση όλου του κλαμπ μία φορά την εβδομάδα, διάρκειας μιάμισης ώρας, όπου συζητούνται τα προβλήματα και οι εμπειρίες των συμμετεχόντων. «Επιδιώκουμε να είναι ολόκληρη η οικογένεια που αντιμετωπίζει προβλήματα από το αλκοόλ, αλλά μπορεί να έρθουν τελικά όσοι θέλουν ή ακόμα και στενοί φίλοι του προσώπου, που θα λειτουργούν ως άτυπη οικογένειά του. Δίνουμε μεγάλο βάρος στην οικογένεια και τον ρόλο της, αλλά και στην κοινή συζήτηση και στην ανταλλαγή εμπειριών, η οποία συχνά αποδεικνύεται λυτρωτική. Επίσης προωθούμε την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των οικογενειών και πέρα από τον περιορισμένο χρόνο της συνάντησης», λέει η ίδια. Στόχος είναι όχι μόνο η διακοπή χρήσης αλκοόλ, αλλά και η αλλαγή του τρόπου ζωής. «Επιδίωξή μας όσοι διακόπτουν τη χρήση να συνεχίσουν να συμμετέχουν στο κλαμπ», συμπληρώνει η πρόεδρος του ΕΣΚΟΠΑ.
Η μέθοδος Hudolin μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα απεξάρτησης από το αλκοόλ σε ποσοστό 50-60%, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ανάλογων συλλόγων στην Ιταλία. Στη γειτονική χώρα έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα η συγκεκριμένη προσέγγιση, με 2.200 κλαμπ! Δεν είναι τυχαίο μάλιστα, πως και όσοι δραστηριοποιούνται εθελοντικά στην Ελλάδα σε αυτή την κατεύθυνση είτε έχουν σπουδάσει είτε έχουν σχέσεις με την Ιταλία.
Στη χώρα μας το πρώτο κλαμπ δημιουργήθηκε το 2000. Σήμερα λειτουργούν 14, στην Αθήνα, στον Πειραιά, στην Πάτρα και στην Κρήτη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι πως στα οκτώ κλαμπ της Κρήτης, την πρωτοβουλία πήραν πρώην χρήστες. Η συμμετοχή στα κλαμπ είναι δωρεάν και οι συναντήσεις γίνονται σε δημόσιους χώρους, που συνήθως διαθέτουν οι δήμοι.
Πέρα από τις εσωτερικές συναντήσεις του, το κάθε κλαμπ μπορεί να πάρει και πρωτοβουλίες για την ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας, με στόχο την πρόληψη, που αποτελεί και τον βασικό στόχο της συγκεκριμένης προσέγγισης. Ηδη λειτουργεί συμβουλευτικός σταθμός για τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξαιτίας του αλκοόλ, ο οποίος φιλοξενείται στα δημοτικά ιατρεία Παγκρατίου (Πρωταγόρα 3) και στελεχώνεται από μία διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών ψυχικής υγείας, αλλά και μέλη των κλαμπ.
«Πώς είναι τα πράγματα στην εποχή της κρίσης;» ρωτάμε την κ. Χρηστίδη; «Υπάρχει επέκταση της χρήσης. Η κρίση δημιουργεί τις ρωγμές μέσα από τις οποίες μπαίνει συχνότερα στις μέρες μας το αλκοόλ στις οικογένειες. Δυστυχώς, όμως, δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πως το αλκοόλ είναι εξάρτηση και συχνά το πρώτο βήμα για τα ναρκωτικά», απαντά η πρόεδρος του ΕΣΚΟΠΑ.
