Τέλη Αυγούστου, σε παρουσίαση (road show) που διοργάνωσε στη Νέα Υόρκη η βρετανική Barclays με τη συμμετοχή ελληνικών τραπεζών, τα στελέχη τους με ικανοποίηση έκαναν την εξής διαπίστωση: από τους περίπου 30 διαχειριστές μεγάλων ξένων funds που συνάντησαν σε εκείνο το event, οι 25 ήταν νεόκοποι. Δηλαδή πρώτη φορά εμφανίζονταν σε ελληνικού ενδιαφέροντος παρουσίαση. «Δεν χρειαζόταν να το ξέρεις. Το καταλάβαινες από τις ερωτήσεις», λέει στην «Κ» Eλληνας τραπεζίτης που ήταν παρών σ’ εκείνη τη διαδικασία και έφυγε από το Μεγάλο Μήλο, εξ αυτού του γεγονότος, γεμάτος αισιοδοξία.
Περίπου 40 ημέρες μετά, ωστόσο, η εικόνα είναι τελείως διαφορετική. «Οι πελάτες μας μάς τηλεφωνούν καθημερινά και ρωτούν να μάθουν αν και κατά πόσο ισχύουν τα περί πολιτικού ρίσκου στην Ελλάδα, για τα οποία ακούν και διαβάζουν, και πόσο ρευστά είναι πραγματικά τα πράγματα, για να δουν τι θα κάνουν», έλεγε στην «Κ», στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε, στέλεχος μεγάλης αμερικανικής τράπεζας, που στο παρελθόν η αλήθεια είναι «έφερε» στη χώρα μας πολλά και γνωστά ξένα funds, αρκετά από τα οποία επένδυσαν κιόλας. Για να προσθέσει: «Περί νέου ενδιαφέροντος, βεβαίως, ούτε λόγος».
Το συμπέρασμα; Μετά τον πολιτικό χρόνο, στην Ελλάδα της κρίσης συμπιέστηκε απελπιστικά και ο επιχειρηματικός. Ισως επειδή, πλέον, ο ένας είναι πολύ στενά συνδεδεμένος με τον άλλο. Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί πλέον το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, τα επιτελεία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, αλλά και πλήθος μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, είναι αν αυτό το περίφημο «πολιτικό ρίσκο» είναι ικανό να απομακρύνει από την Ελλάδα επενδυτές που στο πρόσφατο παρελθόν ήρθαν για να μείνουν. Για όσους, δε, πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο θα αποτελούσε μια σύνθετη διαδικασία, αρκεί να αναφερθούν δύο παρατηρήσεις που έκαναν στην «Κ», αντίστοιχα, ένα στέλεχος μεγάλης ναυτιλιακής εταιρείας και ένας ξένος τραπεζίτης.
Σύμφωνα με τον πρώτο, «στην πραγματικότητα, οι ξένοι που ήρθαν για να επενδύσουν mid και long term στη χώρα μας την τελευταία τριετία δεν είναι περισσότεροι από 40 – 50. Αν κάνουν την αρχή δύο – τρεις μεγάλοι, τότε είναι πολύ πιθανό αρκετοί να ακολουθήσουν και πολλοί να προβληματιστούν».
Σύμφωνα με τον δεύτερο, «είναι και η χρονική συγκυρία περίεργη. Τέτοια εποχή στη Νέα Υόρκη ξεκινούν οι απολογισμοί της χρονιάς. Αν μια επένδυση έχει δώσει παραπάνω απ’ ό,τι αναμενόταν και παράλληλα έχει αρχίσει να προβληματίζει, τότε, το πιθανότερο είναι ότι “αδειάζει”. Η “ποιότητα του ύπνου” ξέρετε παίζει μεγάλο ρόλο».
Αυτή η τελευταία περιγραφή, βεβαίως, ταιριάζει περισσότερο σε hedge funds. Αλλά από την άλλη, τα funds αυτής της κατηγορίας δεν είναι που επένδυσαν κυρίως στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια; Υπάρχουν, βεβαίως, και οι εξαιρέσεις, οι οποίες ευτυχώς στην ελληνική περίπτωση είναι αρκετές. Ωστόσο, ακόμα και γι’ αυτές λένε συνήθως ότι απλώς υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Ο,τι κι αν ισχύει πάντως, αυτό το οποίο θα πρέπει να γίνει άμεσα είναι να μειωθεί με κάποιο τρόπο το πολιτικό ρίσκο. Αλλιώς θα υπάρχει πάντα ο φόβος τα περίφημα πάρτι των Χριστουγέννων στη Γουόλ Στριτ να ξεκινήσουν με την κατοχύρωση των κερδών από την Ελλάδα. Ακόμη και αυτοί που χάνουν ή που έμειναν έξω από την άνοδο των τελευταίων 18 μηνών δεν είναι διατεθειμένοι να περιμένουν εσαεί.