Πώς μπορεί να ξεκινήσει μια συνέντευξη με μια 72χρονη μεγάλη σταρ του τραγουδιού και του κινηματογράφου, την Μπάρμπρα Στρέιζαντ, κάτοχο 2 Οσκαρ, 8 Γκράμι και 5 Εμμυ, που βγάζει καινούργιο δίσκο; Από… ένα κέικ μόκα. Οχι οποιοδήποτε, αλλά το αγαπημένο της, που αγόραζε όταν ήταν μικρή από το φούρνο της γειτονιάς – που έχει κλείσει από το 1974. Η ευτυχής συγκυρία ήθελε η γιαγιά του φίλου μου Κέβιν να έχει διατελέσει μάνατζερ στον συγκεκριμένο φούρνο. Ο Κέβιν βρήκε τη συνταγή και ένας φούρνος στο Μπρούκλιν ανέλαβε να το παρασκευάσει. Το συσκευάσαμε σε ένα παλιό κουτί που είχε φυλάξει η γιαγιά, με την παλιά φίρμα. Η Μπάρμπρα ενθουσιάστηκε και άρχισε να παλεύει με τα μακριά με γαλλικό μανικιούρ νύχια των χεριών της να ανοίξει το κουτί.
Βλέποντας το κέικ μόκα με φιλέ αμυγδάλου, αφήνει έναν αναστεναγμό. «Με γυρίζεις πολύ πίσω», λέει και βυθίζει τα δάχτυλά της στο γλάσο μόκα. Η Σαμάνθα, η άσπρη σκυλίτσα της που τη συντροφεύει συνεχώς, ζητάει κι αυτή λίγο. Απαγορεύεται. Η οικογένεια κάνει δίαιτα. «Αρχίσαμε εδώ και τρεις μέρες. Ο άντρας μου έχασε 750 γρ. και εγώ μισό κιλό, αλλά με αυτό το γλυκό…» Ο τρόπος που μιλάει για την οικογένειά της φανερώνει ότι στο πρόσωπο του ηθοποιού Τζέιμς Μπρόλιν (συζύγου της επί 16 χρόνια) βρήκε επιτέλους αυτόν που την κάνει ευτυχισμένη.
Αφορμή για τη συνάντησή μας ήταν το νέο άλμπουμ της, «Partners». Σε αυτό τραγουδά μαζί με τον Στίβι Γουόντερ, τον Μπίλι Τζόελ, τον Αντρέα Μποτσέλι, τον Τζον Λέτζεντ, τον Μάικλ Μπουμπλέ και τον γιο της Τζέισον Γκουλντ. Ομως, η ευδαιμονία που προκάλεσε το κέικ έβαλε στην άκρη την προβολή του άλμπουμ.
Είναι το γλυκό της νεότητάς της ή το γλυκό των ονείρων της; «Και τα δύο. Ζούσαμε σε μια φτωχογειτονιά του κέντρου. Γύρω στο 1950, πιο κάτω από το σπίτι μας, ο φούρνος «Ebinger’s» είχε εξαιρετικά κέικ σοκολάτα και μόκα. Οταν ζεις στο Μπρούκλιν ή τέλος πάντων εκεί όπου ζούσα, δεν απομακρύνεσαι από το τετράγωνο. Ποτέ, μέχρι τα 14 μου, δεν ρίσκαρα να επισκεφτώ το Μανχάταν. Γι’ αυτό, το να πάω να αγοράσω ένα γλυκό ήταν η πιο ωραία στιγμή της ημέρας».
Είναι καλοφαγού και αναρωτιέμαι αν μαγειρεύει. «Παρακολούθησα πρόσφατα μαθήματα μαγειρικής . Μου αρέσει η χημεία, γι’ αυτό και αγαπώ τα βιβλία με συνταγές. Σε μια πτήση 7½ ωρών διάβασα ένα ογκώδες βιβλίο μαγειρικής ολόκληρο, από το εξώφυλλο μέχρι το οπισθόφυλλο. Με ενθουσιάζει το πώς δύο αυγά και ένα φλιτζάνι ζάχαρη μετασχηματίζονται σε γλυκό. Οταν μαγειρεύω, δεν είμαι δημιουργική, πρέπει να έχω μια συνταγή να ακολουθήσω. Ομως, το φαγητό είναι τόσο σημαντικό για μένα. Τρώω όταν είμαι στενοχωρημένη, τρώω όταν είμαι χαρούμενη. Με δυο λόγια, μου αρέσει!»
Αρσενικό-θηλυκό
Φοράει ένα γκρι κοστούμι της Ντόνα Καράν – είναι φίλη της εδώ και τρεις δεκαετίες. Κάποια εποχή σχεδίαζε και η ίδια. Είχα διαβάσει μάλιστα κάπου ότι είχε φτιάξει τις κουρτίνες για το πρώτο της διαμέρισμα. Το ένα φύλλο ήταν απαλό βελούδο και το άλλο από αντρικό τουίντ ύφασμα. «Πάντα μου άρεσε η ένταση των αντιθέτων. Μου αρέσει, επίσης, να καλύπτω το αρσενικό ξύλο οξιάς με ροζ βελούδο. Και αυτό εμπεριέχει την αρσενική και θηλυκή όψη των πραγμάτων».
Εδώ είναι η ουσία. Είναι άραγε τόσο σημαντικό γιατί σε αυτά αναγνωρίζει τον εαυτό της; «Ακριβώς. Δίνεις βέβαια μια ψυχολογική ερμηνεία που δεν είχα σκεφτεί. Αν και δεν γνώρισα ποτέ τον πατέρα μου, έχω πολλά στοιχεία από εκείνον – αυτή είναι η αρσενική μου πλευρά». (Ο καθηγητής γυμνασίου Εμάνουελ Στρέιζαντ πέθανε στα 34 του χρόνια, όταν εκείνη ήταν μόλις 15 μηνών.) Αναζητά όσα θα μπορούσε να της προσφέρει εκείνος; «Ναι», απαντά θλιμμένα. Στη συνέχεια, το πρόσωπό της φωτίζεται. «Υπάρχει όμως και η θηλυκή μου πλευρά, που αγαπά τις δαντέλες και τα μεταξωτά».
Βρίσκω πολύ θηλυκό το να ψάχνει να βρει τον πατέρα της μια ζωή. «Δεν τον βρήκα όμως. Στη διάρκεια των γυρισμάτων του “Yentl” τον δημιούργησα. Ημουν η σκηνοθέτις, αυτή που είχε τον έλεγχο, η αντρική φιγούρα. Ηταν κάθαρση».
Ο πολυτάλαντος γιος της
Η Νεοϋορκέζα Μπάρμπρα δεν διαθέτει σπίτι στην πόλη της. «Δυστυχώς. Είχα αγοράσει πριν από 35 χρόνια ένα τριώροφο με θέα στο Σέντραλ Παρκ, αλλά το πούλησα πριν από το κραχ στο real estate. Οταν γεννήθηκε ο γιος μου, το 1966, ζούσαμε σε ένα διαμέρισμα 6 δωματίων και δεν μπόρεσα να βρω μεγαλύτερο. Δεν με δέχονταν είτε γιατί ήμουν Εβραία είτε τραγουδίστρια. Γι’ αυτό και μετακόμισα στο Λος Αντζελες», λέει.
Εκεί μπορούσε να κυνηγήσει καλύτερα το όνειρό της να γίνει ηθοποιός. Πάντα είχε κοντά της τον μοναδικό γιο της Τζέισον (από το γάμο της με τον ηθοποιό Ελιοτ Γκουλντ), σήμερα καλλιτέχνη, συγγραφέα και σκηνοθέτη. Σαν να ήθελε να του χαρίσει μια παιδική ηλικία γεμάτη με την αγάπη και την αποδοχή που εκείνη δεν είχε. Την τελευταία φορά που την είχα δει καυχιόταν για τη σκηνοθετική του δουλειά και τώρα, στον νέο δίσκο, οι δυο τους τραγουδούν μαζί το «How deep is the ocean». Είναι ένα από τα highlights του άλμπουμ. Το φωνητικό του ταλέντο ήταν μια έκπληξη ακόμη και για εκείνη. «Τραγουδούσαμε κάθε βράδυ που τον έβαζα για ύπνο, έτσι ως παιδί ήξερε πολλά τραγούδια. Δεν τον ξανάκουσα παρά μόνο στα 15 του. Σιγοτραγουδούσε πίσω από μια κλειστή πόρτα και του είπα: “Τζέισον, αυτό είναι το πιο όμορφο τραγούδι”».
Ο γιος της είχε συναίσθηση του ταλέντου του, αλλά δεν έλεγε τίποτα. «Με μεγάλη μου έκπληξη, πριν από λίγα χρόνια, τον άκουσα να μου λέει “νομίζω ότι θέλω να τραγουδήσω”. Υπέροχα, του απάντησα. Και γιατί δεν το έκανες ποτέ μέχρι τώρα; Μου απάντησε ότι φοβόταν τη σύγκριση μ’ εμένα. “Μέχρι που η ανάγκη μου να εκφραστώ έγινε μεγαλύτερη από αυτόν μου το φόβο”». «Είναι αξιοθαύμαστο πλάσμα και έχει δουλέψει πολύ για να γίνει αυτός ο απίστευτος καλλιτέχνης. Ασχετα από το τι κάνει, αν γράφει, φτιάχνει κάποιο κεραμικό ή ζωγραφίζει, είναι απίθανος. Συμπτωματικά και οι δύο αρχίσαμε να ζωγραφίζουμε ταυτόχρονα…» Ξεχειλίζει από ενθουσιασμό – να ζωγραφίζεις και να τραγουδάς μαζί με τον γιο σου! Ψάχνει στο κινητό της για να μου δείξει μερικές εικόνες. «Είμαι πολύ υπερήφανη γι’ αυτόν». Το ίδιο υπερήφανη είναι για το νέο της άλμπουμ «Partners», που είναι γεμάτο ευαίσθητα τραγούδια.
Το λαρύγγι που ακούμπησε ο Θεός
Ο Μάικλ Μπουμπλέ έχει πει ότι η Στρέιζαντ έχει λαρύγγι που ακούμπησε ο Θεός, ένα αλλόκοτο ταλέντο να διηγείται ιστορίες. Και αυτό πράγματι μπορεί να το κάνει. Σε αγγίζει γιατί, ανεξάρτητα από το είδος της αγάπης που τραγουδά -χωρίς ανταπόκριση, παθιασμένη, αφοσιωμένη-, νιώθεις ότι την αισθάνεται. Και κάθε τραγούδι το προσλαμβάνεις σαν μοναδική συναισθηματική εμπειρία, την ιστορία μιας σχέσης με αρχή, μέση και τέλος.
«Ναι, γιατί άρχισα να τραγουδώ στα 18 μου σε ένα κλαμπ. Ηθελα να γίνω ηθοποιός. Τότε δεν είχα βιώσει ούτε τα μισά από αυτά για τα οποία τραγουδούσα. Τα ζούσα όμως στη φαντασία μου, όπως θα ήθελα να αισθάνομαι στη ζωή μου. Παρακολoύθησα μαθήματα υποκριτικής, και όχι τραγουδιού. Είμαι δεμένη με πολλά τραγούδια του νέου άλμπουμ, γιατί ήταν σημαντικά για μένα στο ξεκίνησμα της καριέρας μου».
Οι ελκυστικοί άντρες της
Η Μπάρμπρα είχε πάντα συναρπαστικούς συντρόφους. Κυρίαρχους χαρακτήρες – Γουόρεν Μπίτι, Ράιαν Ο’ Νιλ, Ντον Τζόνσον, Αντρέ Αγκάσι. Εμοιαζαν μεταξύ τους; «Ολοι μου οι αντρες ήταν ελκυστικοί. Μου αρέσει η ομορφιά είτε πρόκειται για ένα βαζο, ένα έπιπλο, ένα σχέδιο. Ο άντρας μου έχει τέλειο μέτωπο. Τέλειο σαγόνι, τέλεια δόντια, τέλεια μύτη. Καταλαβαίνετε τι εννοώ. Ακόμη κι αν με θυμώνει κάποιες φορές αυτό, απολαμβάνω τα συμμετρικά του χαρακτηριστικά».
Eίναι φανερό ότι την ελκύουν για κάτι που εκείνη αισθάνεται πως δεν έχει. Πιστεύει ότι οι άντρες της, εκτός από την ομορφιά τους, έχουν κάτι άλλο κοινό; Μήπως έψαχνε τον πατέρα της σε αυτούς; Σταματά να το σκεφτεί. «Οχι, μολονότι ο Πιερ Τριντό (πρωθυπουργός του Καναδά, με τον οποίο είχε σχέση το 1969 για δύο χρόνια) ήταν σαν πατέρας μου – ήταν πολύ μεγαλύτερος από εμένα και τον θαύμαζα. Ημουν τότε μόνο 29 ετών, πολύ νέα κι εκείνος έτοιμος για γάμο. Δεν θέλησα, όμως, να εγκαταλείψω την καριέρα μου και να μετακομίσω στον Καναδά».
Η επικριτική μητέρα
Ενα πρόσωπο που σημάδεψε τη ζωή της ήταν η μητέρα της, επίσης τραγουδίστρια, Νταϊάνα. Λένε πως ήταν επικριτική και άστοργη, πως λειτουργούσε ανταγωνιστικά και γεννούσε ενοχές στην κόρη της – όπως συμβαίνει συχνα σε όσους έχουν ναρκισσιστικές μητέρες. «Δεν ξέρω αν η μητέρα μου ήταν νάρκισσος. Συχνά σκέφτομαι ότι υπάρχουν γονείς που δεν αγαπούν τον εαυτό τους, ούτε και τα παιδιά τους. Με αγαπούσε όσο καλύτερα μπορούσε. Είχε όνειρα για τον εαυτό της και ήθελε να είναι τραγουδίστρια».
Ζήλευε; «Ναι. Ποτέ δεν με εγκωμίαζε κατά πρόσωπο, αλλά έχω την αίσθηση ότι έλεγε καλά λόγια για μένα στους άλλους». Αυτό δεν αρκούσε φυσικά. «Οχι. Και ποτέ δεν με αγκάλιασε ή δεν μου είπε ότι με αγαπά». Η ίδια είναι χαδιάρα; «Περισσότερο από τη μητέρα μου. Και τώρα που είμαι μεγαλύτερη, μπορώ να ακουμπήσω τον άλλο. Για πολύ καιρό αισθανόμουν άβολα. Είχα μια επικριτική μητέρα», λέει, «που δεν μπορούσα να ικανοποιήσω. Της χρωστάω όμως την καριέρα μου. Ηταν επίπονο. Προσπαθούσα να της αποδείξω ότι άξιζα… Οταν με πρωτοείδε να τραγουδώ, είχα ψωνίσει από τα μεταχειρισμένα. Φορούσα ένα βικτωριανό δαντελένιο τζάκετ με μια ροζ κορδέλα και μια άσπρη βαμβακερή φούστα που είχα ράψει μόνη μου. Πίστευα ότι ήταν μια ωραία εμφάνιση. Η μαμά μου μου είπε: τραγουδάς με τα εσώρουχά σου. Και η φωνή σου χρειάζεται δυνάμωμα. Βάλε ένα αυγό σε γάλα και πιες το. Οι άλλοι παίνευαν τη φωνή μου, αλλά η μητέρα μου έλεγε πως δεν ήταν αρκετά καλή, δεν ήταν δυνατή».
Στην τελευταία της περιοδεία, η Μπάρμπρα σαν να ήθελε να κλείσει ένα κεφάλαιο με οικογενειακούς δαίμονες. Επαιξε ένα δίσκο της μητέρας της. «Είχε προσλάβει έναν πιανίστα για την ηχογράφηση στη διάρκεια των διακοπών, όταν ήμουν 13. Σε αυτές τις ηχογραφήσεις μού επιτρεπόταν να τραγουδώ κι εγώ. Μου έδινε κίνητρο να αποδείξω ότι το άξιζα. Εκείνη είχε εξαιρετική φωνή. Κι εγώ όμως είχα καλή. Στη γειτονιά ήμουν γνωστή σαν το κορίτσι με την καλή φωνή, χωρίς πατέρα. Αυτή ήταν η ταυτότητά μου».
Τα παιδικά της χρόνια τη στοιχειώνουν ακόμα. Τη ρωτώ αν προτιμά σε μια ερωτική σχέση να είναι αυτή που αγαπά περισσότερο ή που την αγαπούν. «Αυτή που αγαπούν – και αυτό ισχύει από τότε που ήμουν παιδί. Οσοι έχουν δύο γονείς που τους αγαπούν είναι πολύ τυχεροί. Δεν τους μένει ένα κενό. Και είναι πολύ δύσκολο. Πρέπει να το καλύψεις μόνος σου τελικά». Πότε τα κατάφερε; Πότε κατάλαβε ότι είναι όμορφη; Φαίνεται να ντρέπεται. «Ακόμη και σήμερα… Εχει δύο όψεις το πρόσωπό μου. Από κάποιες γωνίες ίσως να είμαι όμορφη. Από άλλες είμαι φριχτή. Αυτή είναι η αλήθεια μου. Αυτό είναι αυτό που βλέπω».