Η γενικευμένη αβεβαιότητα αποτελεί το βασικό βαρίδι σε κάθε προσπάθεια ανάληψης επενδυτικού ρίσκου από τον ιδιωτικό τομέα και είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μόλις το 18% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων κάνει αίτηση για δάνειο. Ο ίδιος λόγος φαίνεται ότι υπονομεύει και τις προσπάθειες των τραπεζών να στηρίξουν πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα, στοιχείο που αποτυπώνεται ξεκάθαρα στις χαμηλές εκταμιεύσεις ακόμη και των δανείων που εγκρίνονται από τις τράπεζες. Η τάση αυτή διαπερνά οριζόντια όλες τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται για τη διοχέτευση ρευστότητας στην αγορά και διαπιστώνεται και στις εκταμιεύσεις χρημάτων με τη μορφή επιδοτήσεων από τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει σχεδιάσει η Πολιτεία με κεφάλαια από τα Διαρθρωτικά Ταμεία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ οι εγκρίσεις δανείων φθάνουν πλέον σε ποσοστό 65%, την ίδια στιγμή οι τελικές εκταμιεύσεις υπολείπονται του στόχου και περιορίζονται στο 35%. Δηλαδή ένα στα δύο ευρώ εγκεκριμένων δανείων δεν εκταμιεύεται. Η ίδια εικόνα αποτυπώνεται τόσο στα δάνεια του ΕΤΕΑΝ, αλλά και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως του Εγγυητικού Ταμείου, του Jeremie, για τα οποία το Δημόσιο έχει δεσμεύσει κεφάλαια περί τα 2 δισ. ευρώ. Ενδεικτική προς αυτή την κατεύθυνση είναι και η ζήτηση που είχε το πρόγραμμα του υπουργείου Ανάπτυξης για την ενίσχυση επιχειρηματικών σχεδίων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στο οποίο ένας σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων που φθάνει ακόμη και το 50% δεν προσήλθε τελικώς να πάρει την εγκεκριμένη επιχορήγηση.
Κοινός παρονομαστής είναι η αβεβαιότητα που αναστέλλει κάθε επενδυτική διάθεση και η οποία δεν εξαντλείται στις πολιτικές εξελίξεις, αλλά αφορά και τις εκτιμήσεις για την ιδιωτική κατανάλωση των νοικοκυριών. «Οι Ελληνες είναι πλέον ένας φτωχός λαός», σχολιάζει χαρακτηριστικά κορυφαίος τραπεζίτης και παρά τα δειλά σημάδια ανάκαμψης της εσωτερικής ζήτησης, οι εκτιμήσεις είναι ότι αυτή δεν μπορεί να στηρίξει μια γενναία επενδυτική δαπάνη, που θα έδινε ισχυρή ώθηση στην οικονομία.
Με αυτά τα δεδομένα οι υπολογισμοί για τη χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα το 2015 είναι συντηρητικοί. Αν και οι τράπεζες, για πρώτη φορά έπειτα από πέντε χρόνια, διαθέτουν επαρκή ρευστότητα, που υπολογίζεται στα 5 δισ. ευρώ και εμφανίζονται πρόθυμες να τη διαθέτουν στην αγορά, κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα για νέες εκταμιεύσεις που θα οδηγούσαν την πιστωτική επέκταση σε θετικό πεδίο την επόμενη χρονιά. Ολες άλλωστε οι εκτιμήσεις συνδέουν αυτή την προσδοκία με τις πολιτικές εξελίξεις, που θα κρίνουν τελικώς και τις οικονομικές.
