Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «ήταν και είναι αποφασισμένη να προστατεύσει το ευρώ», δήλωσε χθες ο πρόεδρός της Μάριο Ντράγκι, κατά την τελετή ανάληψης καθηκόντων βασικής τραπεζικής εποπτικής αρχής της Ευρωζώνης. Η ανάληψη του εποπτικού ρόλου ισοδυναμεί με νέα εντολή προς την ΕΚΤ, είπε ο κ. Ντράγκι, ο οποίος όμως αντιμετωπίζει προβλήματα με τη βασική εντολή που έχει λάβει, δηλαδή να διατηρεί τον πληθωρισμό στο 2%. Αυτή την εβδομάδα η ΕΚΤ θα αρχίσει να αγοράζει τιτλοποιημένα δάνεια στην προσπάθειά της να ενισχύσει την οικονομία.
Στις 4 Νοεμβρίου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανέλαβε την απευθείας εποπτεία των 125 συστημικών τραπεζών της Ευρωζώνης στο πλαίσιο της τραπεζικής ένωσης. «Στην περίσταση όπου απειλήθηκε η ακεραιότητα του ευρώ, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο εμπιστεύτηκαν στην ΕΚΤ εποπτικά καθήκοντα. Ημασταν και παραμένουμε αποφασισμένοι να προστατεύσουμε το ευρώ», δήλωσε χθες ο κ. Ντράγκι, εξηγώντας ότι ο εποπτικός ρόλος που αναλαμβάνει η ΕΚΤ ισοδυναμεί με επέκταση της εντολής που της έχει δοθεί. «Πυρήνας της εντολής που έχει η ΕΚΤ είναι η προστασία της σταθερότητας του ευρώ. Τώρα πρέπει να υπερασπιστούμε την οικονομία και με έναν ακόμη τρόπο, αποτρέποντας την ανάληψη υπερβολικού κινδύνου από τον τραπεζικό τομέα».
Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 έπληξε αρχικά την Ευρωπαϊκή Ενωση με τη μορφή τραπεζικής κρίσης, με τη διάσωση των προβληματικών τραπεζών να αυξάνει το δημόσιο χρέος της Ευρωζώνης κατά περίπου 13% του ΑΕΠ με αποτέλεσμα το χρέος από το 64,9% του ΑΕΠ το 2007 να εκτιναχθεί στο 83,5 το 2010. Ορισμένα κράτη όπως η Ιρλανδία και η Κύπρος αναγκάστηκαν να ζητήσουν επίσημη διάσωση από την Ευρωζώνη εξαιτίας της υπερβολικής έκθεσης που είχαν οι τράπεζές τους και την οποία είχαν επιτρέψει οι εθνικές εποπτικές αρχές. Κατά τον κ. Ντράγκι, η δημιουργία του Κοινού Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) αποτελεί «το μεγαλύτερο βήμα προς την (ευρωπαϊκή) ενοποίηση από την εποχή που δημιουργήθηκε η Οικονομική και Νομισματική Ενωση». Παράλληλα, ο κ. Ντράγκι κάλεσε τους Ευρωπαίους να αναλογιστούν «πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την ένωσή μας, όχι μόνο στον τραπεζικό τομέα αλλά και σε σχέση με τις κεφαλαιαγορές, ακόμη και στον οικονομικό και δημοσιονομικό τομέα». Η αλήθεια είναι ότι οι οικονομικές κρίσεις των τελευταίων ετών και η διαχείρισή τους από τα κράτη-μέλη, αλλά και τα συλλογικά όργανα της Ε.Ε., έχουν πλήξει την εμπιστοσύνη των πολιτών στην Ε.Ε., ενώ η διάθεση για περαιτέρω οικονομική ενοποίηση, π.χ. μέσω παραχώρησης και άλλων κυριαρχικών δικαιωμάτων, έχει ατονήσει πλήρως.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατά την εκφώνηση του πρώτου του λόγου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκτίμησε πως αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία της Κομισιόν να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στην Ε.Ε. Η κ. Ντανιέλ Νουί, επικεφαλής του εποπτικού συμβουλίου της ΕΚΤ, υποσχέθηκε ότι «θα ασκήσουμε σκληρή εποπτεία. Η προσέγγισή μας υποστηρίζεται από μεγάλες διοικητικές ποινές και ισχυρή ομάδα επιβολής των αποφάσεων και κυρώσεων».
Εν τω μεταξύ, αυτή την εβδομάδα η ΕΚΤ θα αρχίσει να αγοράζει τιτλοποιημένα δάνεια στην προσπάθειά της να ενισχύσει την οικονομία και να οδηγήσει τον πληθωρισμό από το 0,4%, όπου διαμορφώθηκε τον Οκτώβριο, πιο κοντά στον στόχο του 2%. Στόχος του κ. Ντράγκι είναι να αυξήσει τον ισολογισμό της ΕΚΤ κατά 1 τρισ. ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια. Ωστόσο, πολλοί αναλυτές αμφιβάλλουν κατά πόσο η ΕΚΤ θα πετύχει τον στόχο της, ενώ ο κ. Ντράγκι δεν έχει αποκλείσει ούτε τις αγορές κρατικών ομολόγων εφόσον επιδεινωθεί η οικονομία.