Η «νέα κανονικότητα» μπορεί να είναι νέα. Μετά βίας είναι κανονικότητα. Η «νέα ανωμαλία» θα ήταν πιο ταιριαστή ονομασία, σύμφωνα με μελέτες που δημοσιεύτηκαν τον Νοέμβριο από τον Εντ Γιαρντένι της Yardeni Research στη Νέα Υόρκη και τον Μαρκ Κλιφ της ING στο Λονδίνο.
«Τα λεξικά ορίζουν την κανονικότητα ως το τακτικό, συνηθισμένο, υγιές, φυσικό, τακτικό, συνηθισμένο, λογικό», γράφει ο Κλιφ. «Είναι δύσκολο να χρησιμοποιήσει κανείς αυτές τις λέξεις ώστε να περιγράψει τη σημερινή επίδοση της παγκόσμιας οικονομίας και των χρηματοπιστωτικών αγορών».
Μεταξύ των σημάτων ανωμαλίας που εμφανίζονται από τότε που η Pimco διέδωσε το 2009 την έκφραση «νέα κανονικότητα» για να περιγράψει ένα περιβάλλον ανάπτυξης χαμηλότερης από τον μέσο όρο διακρίνουμε: Οι κεντρικές τράπεζες εξακολουθούν να διατηρούν τα επιτόκια δανεισμού κοντά στο μηδέν ή να εφαρμόζουν πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης έξι χρόνια μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Παρ’ όλα αυτά η παραγωγή, ο πληθωρισμός, οι ιδιωτικές επενδύσεις και οι μισθοί παραμένουν ως επί το πλείστον κάτω από το συνηθισμένο.
Την ίδια στιγμή, στις χρηματιστηριακές αγορές οι μετοχές φτάνουν σε νέα υψηλά επίπεδα, ενώ οι αποδόσεις των ομολόγων υποχωρούν σε νέα χαμηλά επίπεδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αμερικανικοί δείκτες Dow Jones και S&P 500 κινούνται στα υψηλότερα επίπεδα της ιστορίας τους. Ακόμη και όταν η αμερικανική οικονομία δείχνει σημάδια ευρωστίας, οι τιμές των εμπορευμάτων υποχωρούν. Για τον Γιαρντένι το δίδαγμα είναι ότι η συνήθεια των κεντρικών τραπεζιτών να τρέχουν να διασώσουν τις αγορές κάθε φορά που καταρρέουν, έχει διαστρεβλώσει τις οικονομίες.
«Αν η κεντρική τράπεζα μετριάζει τις επιπτώσεις των υφέσεων, τότε είναι πιθανό να εκδηλώνονται πολύ περισσότερες κερδοσκοπικές υπερβολές κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης της οικονομίας και ποτέ να μην καθαρίζει η οικονομία» έγραψε σε μελέτη ο κ. Γιαρντένι, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank. «Οπότε κάθε χρηματοπιστωτική κρίση γίνεται σταδιακά χειρότερη από την προηγούμενη, αναγκάζοντας τους κεντρικούς τραπεζίτες να παρέχουν ακόμη περισσότερο εύκολο χρήμα ώστε να αποτρέψουν την οικονομική κατάρρευση».
Από την πλευρά του ο Μαρκ Κλιφ της ING είναι λιγότερο πρόθυμος από τον Γιαρντένι να καυτηριάσει τη στάση των κεντρικών τραπεζιτών, λέγοντας ότι είναι δύσκολο να κρίνει κανείς πόσο άγρια θα ήταν μια ύφεση αν δεν είχαν παρέμβει. Παρ’ όλα αυτά συμφωνεί ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες είναι πλέον αναγκασμένοι να παρακολουθούν και τις αγορές εκτός από την οικονομία όταν παίρνουν αποφάσεις.
Παρατηρήστε πόσο γρήγορα αντέδρασαν τον περασμένο μήνα αξιωματούχοι όπως ο Τζιμ Μπούλαρντ της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve) και ο Χαρουχίκο Κουρόντα, διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας ώστε να καθησυχάσουν τους αγχωμένους επενδυτές. Ο κίνδυνος είναι ότι η εποχή των νομισματικών παρεμβάσεων θα αφήσει τις αγορές ευάλωτες όταν οι κεντρικοί τραπεζίτες όντως κινηθούν προς την έξοδο.
Οι αξιωματούχοι «ανησυχούν σαφώς ότι ενδεχόμενη οξεία υποχώρηση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να εκτροχιάσει την προσπάθειά τους να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη» λέει ο Κλιφ. «Πράγμα που αφήνει μεγάλο περιθώριο για λάθη και ξαφνικούς πανικούς από την πλευρά των επενδυτών».