Σκίτσο λιτό και άγαρμπο, λόγος αθυρόστομος και βαθιά πολιτικός

Σκίτσο λιτό και άγαρμπο, λόγος αθυρόστομος και βαθιά πολιτικός

2' 58" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεν τους άρεσαν οι σελίδες του. Δεν συμφωνούσαν με τα σχόλιά του. Προσβάλλονταν από τα σκίτσα του. Και ήταν φανατισμένοι. Οι δύο οπλισμένοι άντρες που μπήκαν στα γραφεία του σατιρικού γαλλικού περιοδικού Charlie Hebdo στο Παρίσι και άνοιξαν πυρ, μάρτυρες λένε πως φορούσαν κουκούλες και φώναζαν «Allahu Akbar». Δολοφονούσαν με καλάσνικοφ. Το αποτέλεσμα; Δέκα νεκροί και είκοσι τραυματίες, εκ των οποίων οι πέντε σοβαρά (έως τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές). Μεταξύ των νεκρών, ορισμένοι από τους πιο διάσημους σκιτσογράφους της Γαλλίας: ο διευθυντής της εφημερίδας Σαρμπ, ο Ζαν Καμπί, ο Τινιούς και ο Ζορζ Βολίνσκι.

Το σκίτσο τους πάνω-κάτω έμοιαζε: Aγαρμπες, λιτές γραμμές, ασύμμετρο ύφος, άκομψη αισθητική. Eμοιαζε επίσης και ο λόγος τους: σκληρός, αθυρόστομος και βαθύτατα πολιτικός. «Παιδιά» του Altan και του Reizer, με τα αιχμηρά τους πενάκια ενοχλούσαν. Ενοχλούσαν πολιτικούς και θρησκόληπτους, επιχειρηματίες και τράπεζες, φανατικούς και αδρανείς, Εβραίους και ισλαμιστές. Από τα σαρκαστικά τους σχόλια δεν άφηναν κανέναν και τίποτε. Και οι φανατικοί ισλαμιστές τούς είχαν πάντοτε στο στόχαστρο, ιδίως από το 2006, οπότε το περιοδικό είχε γίνει παγκοσμίως γνωστό όταν αναδημοσίευσε σειρά σκίτσων του Μωάμεθ, που είχαν δημοσιευθεί μία εβδομάδα νωρίτερα σε έντυπο της Δανίας και είχαν πυροδοτήσει διαδηλώσεις σε μουσουλμανικές χώρες.

Είχαν πέσει και παλαιότερα θύματα τρομοκρατικών ενεργειών από ισλαμιστές. Μάλιστα, ύστερα από εμπρηστική επίθεση τον Νοέμβριο του 2011, το περιοδικό είχε φιλοξενηθεί για περίπου δύο μήνες στα γραφεία της εφημερίδας «Λιμπερασιόν». Ωστόσο, συνέχιζαν με το ίδιο καυστικό ύφος και με αμείωτη ζέση να γελοιογραφούν τους αδίστακτους που σκοτώνουν στο όνομα του Προφήτη, ειδικά μετά τα τελευταία δρώμενα με το ISIS στη Μέση Ανατολή.

Ο ίδιος ο Σαρμπ είχε δηλώσει πριν από δύο χρόνια στη γαλλική εφημερίδα Le Monde: «Μπορεί να ακούγεται λίγο πομπώδες αυτό που λέω, αλλά θα προτιμούσα να πεθάνω παρά να ζω και να έχω πέσει στα γόνατα». Και τι ειρωνεία: σε ένα από τα σκίτσα του είχε βάλει τον τίτλο «Δεν έχουν γίνει ακόμα τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία», και από κάτω ένας αρματωμένος τζιχαντιστής αναφωνεί: «Περιμένετε! Εχουμε ακόμα μέχρι το τέλος του Γενάρη για να σας ευχηθούμε».

Η δουλειά των Καμπί και Τινιούς παραμένει άγνωστη στη χώρα μας, ειδικά από τότε που τα περιοδικά που θα μπορούσε και θα ταίριαζε να φιλοξενήσουν τα σκίτσα τους, όπως η Βαβέλ, σταμάτησαν να κυκλοφορούν. Και μπορεί να έχουμε δει στα ελληνικά βιβλιοπωλεία σκίτσα του Σαρμπ, συγκεκριμένα, εικονογραφήσεις στο χιουμοριστικά πολιτικό «Μαρξ: Τρόπος χρήσης» (εκδ. ΚΨΜ) του Ντανιέλ Μενσάιντ, και στο σκανδαλιάρικο «Η αγωνία της ψείρας πριν από τη συνουσία» (εκδ. Αστάρτη) του Αντόνιο Φισκέτι, ωστόσο το εγχώριο κοινό μάλλον είναι πιο εξοικειωμένο με τον Ζορζ Βολίνσκι.

Ο Βολίνσκι είναι η παλαιότερη καραβάνα από τους τέσσερις αδικοχαμένους σκιτσογράφους. Ο αιχμηρός και «σεξομανής» σκιτσογράφος γεννήθηκε το 1934 στην Τύνιδα και, εγκαταλείποντας τις σπουδές του στην αρχιτεκτονική στο Παρίσι, άρχισε το 1960 να συνεργάζεται με το θρυλικό σατιρικό περιοδικό Hara-Kiri δημοσιεύοντας πολιτικές και ερωτικές γελοιογραφίες. Στην επανάσταση του Μάη του ’68 τα σκιτσάκια του πήραν φωτιά και συγκεκριμένη πολιτική θέση, ενώ όταν τα χρόνια πέρασαν επέστρεφε θεματικά εκεί με πικρία. Στα ελληνικά γνωρίσαμε τις ερωτομανείς του πτυχές με το περιοδικό «Πάρα Πέντε», μέσω της αφελούς, ασυγκράτητης και ανικανοποίητης Πωλέτ (σε κείμενα του ιδίου και σχέδια του επίσης Γάλλου George Pichard), ενώ από τις εκδόσεις Ροές είδαμε τα βιβλία «Ανοιχτή επιστολή στη γυναίκα μου» και «Σκέψεις», όπου συγκεντρώνονται κάποια από τα αφοριστικά του σκίτσα και σχόλια που στοχεύουν στις αγαπημένες του γυναίκες.

Ο γυναικάς Βολίνσκι έγραφε: «Νοσταλγώ την εποχή που δεν ήμασταν υποχρεωμένοι να π…ε τις γυναίκες που καλούσαμε σε δείπνο», ενώ ο πολιτικός: «Είμαι χαζός, σύμφωνοι, αλλά με πιάνει τρόμος όταν βλέπω πώς έχουν καταντήσει τον κόσμο όλοι αυτοί οι έξυπνοι».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή