ΛΟΝΔΙΝΟ. Ο πρώην κατάσκοπος της KGB Αλεξάντερ Λιτβινένκο, ο οποίος πέθανε επειδή ήπιε δηλητηριασμένο τσάι με ένα σπάνιο ραδιενεργό ισότοπο, είχε ενημερώσει τη βρετανική αστυνομία ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν προσωπικά υπεύθυνος για τη δολοφονία του. Η αποκάλυψη έγινε στο πλαίσιο της έρευνας που εγκαινιάστηκε γύρω από τις συνθήκες θανάτου του, τρεις εβδομάδες αφότου ήπιε το μολυσμένο με πολώνιο-210 πράσινο τσάι του στο Pine Bar του ξενοδοχείου Millennium στο κεντρικό Λονδίνο τον Νοέμβριο του 2006, στη διάρκεια συνάντησης με δύο Ρώσους, τον Αντρέι Λουγκοβόι και τον Ντμίτρι Κοβτούν.
Οι μετέχοντες στην έρευνα άκουσαν χθες ότι ο Λιτβινένκο προέβη στην καταγγελία σε βάρος του Πούτιν στο κρεβάτι του νοσοκομείου, λίγο προτού πεθάνει. «Δεν έχω αμφιβολία ότι οργανώθηκε από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες», εκμυστηρεύθηκε σε Βρετανούς αστυνομικούς ο Λιτβινένκο. «Εχοντας γνώση του συστήματος, ξέρω ότι η διαταγή για μια τέτοιου είδους δολοφονία πολίτη σε μια άλλη χώρα, ειδικά αν έχει σχέση με τη Βρετανία, θα μπορούσε να έχει δοθεί από έναν και μόνο άνθρωπο. Και αυτός ο άνθρωπος είναι ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντιμίρ Πούτιν», είχε πει.
Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα αρνηθεί την ανάμειξη στη δολοφονία, όπως και οι δύο βασικοί ύποπτοι. Η Μόσχα έχει εξάλλου απορρίψει όλα τα βρετανικά αιτήματα για έκδοση των δύο ανδρών, αλλά ο επικεφαλής της έρευνας άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να κληθούν να καταθέσουν αμφότεροι μέσω βιντεοσύνδεσης από τη Ρωσία.
Η υπόθεση είχε προκαλέσει ψυχροπολεμικού τύπου κρίση στις αγγλορωσικές σχέσεις και στη συνέχεια η βελτίωσή τους ώθησε τη Βρετανία να παγώσει οιαδήποτε απόπειρα έρευνας. Μετά την περσινή ουκρανική κρίση όμως και τη νέα επιδείνωση στις σχέσεις της Δύσης με τη Μόσχα, η βρετανική κυβέρνηση άλλαξε γνώμη τον περασμένο Ιούλιο.
Ο δικηγόρος που ανέλαβε την έρευνα ανέφερε ότι είχαν υπάρξει και παλαιότερες απόπειρες σε βάρος του Λιτβινένκο σε συναντήσεις με τον Λουγκοβόι και τον Κοβτούν. Τεστ εντόπισαν ίχνη πολώνιου σε γραφεία, ξενοδοχεία και αεροπλάνα που χρησιμοποίησαν οι δύο Ρώσοι.
Επικριτής του Πούτιν
Ο Λιτβινένκο, ο οποίος εγκατέλειψε τη Ρωσία έξι χρόνια προτού δηλητηριαστεί, είχε γίνει σκληρός επικριτής του Πούτιν και των μυστικών υπηρεσιών, ενώ είχε υιοθετήσει τους στόχους των Τσετσένων αυτονομιστών και είχε συνάψει φιλία με την Αννα Πολιτκόφσκαγια, η οποία δολοφονήθηκε το 2006 στη Μόσχα.
«Τα ζητήματα τα οποία εγέρθηκαν με τον θάνατο του Λιτβινένκο είναι πολύ σοβαρά και έχουν προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον και ανησυχία», δήλωσε ο πρόεδρος του δικαστηρίου του Λονδίνου Ρόμπερτ Οουεν.
Παράλληλα επεσήμανε ότι ο φόνος έχει περιγραφεί ως «μια μικρής κλίμακας πυρηνική επίθεση στους δρόμους του Λονδίνου» και «μια κρατικά υποκινούμενη δολοφονία μέσω δηλητηρίασης με ραδιενέργεια».
Πάντως υπάρχουν και άλλες θεωρίες για το ποιος κρύβεται πίσω από τον θάνατο του πρώην πράκτορα της KGB, από τη βρετανική κυβέρνηση και τον πρώην φίλο του Ρώσο ολιγάρχη Μπόρις Μπερεζόφσκι έως και ότι δηλητηρίασε ο ίδιος κατά λάθος τον εαυτό του στη διάρκεια μιας συμφωνίας λαθρεμπορίου ή ακόμη και ότι αυτοκτόνησε. Η σύζυγός του Μαρίνα Λιτβινένκο έχει πει ότι πιστεύει ότι η έρευνα θα ρίξει επιτέλους φως στα αίτια θανάτου του συζύγου της, καθώς και στη δουλειά του για λογαριασμό της βρετανικής υπηρεσίας MI6.