Ποια είναι τα οικονομικά σενάρια μετά την εκλογή ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά αν ληφθεί υπ’ όψιν η διεθνής συγκυρία και ειδικότερα η πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης (με στόχο τη μείωση του κόστους χρήματος στις χώρες της Ευρωζώνης) την οποία ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι;
Απαντώ στο ερώτημα αυτό «τρέχοντας» ένα απλό υπόδειγμα της ελληνικής οικονομίας, το οποίο εξηγεί τον ρυθμό ανάπτυξης με βάση την παγκόσμια ανάπτυξη (με θετικό πρόσημο), την επενδυτική/πολιτική αβεβαιότητα (με αρνητικό πρόσημο) και τον δείκτη κυβερνητικής αποτελεσματικότητας στην Ελλάδα (με θετικό πρόσημο) από τη βάση δεδομένων του Political Risk Services. Προσεγγίζω την επενδυτική αβεβαιότητα από το 10ετές spread μεταξύ του ελληνικού και του γερμανικού ομολόγου. Αρκούν λοιπόν διαφορετικές εκτιμήσεις ως προς την παγκόσμια ανάπτυξη, το spread και την κυβερνητική αποτελεσματικότητα έτσι ώστε να προβλέψουμε το τι θα συμβεί στην οικονομική μας ανάπτυξη το 2015 και το 2016.
Οσον αφορά τη διεθνή ανάπτυξη, χρησιμοποιώ τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ για παγκόσμια ανάπτυξη 3,8% το 2015 και 4% το 2016. Στην περίπτωση όμως του 10ετούς spread και της κυβερνητικής αποτελεσματικότητας, «τρέχω» δύο διαφορετικά σενάρια:
Σενάριο 1: Η νέα κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ επιλέγει μια (ας την ονομάσουμε έτσι) «ελεγχόμενη σύγκρουση», μέσω για παράδειγμα της κατάργησης νομοθετικών διατάξεων σε σχέση με τη διαθεσιμότητα και κατάργησης (όλων) των διαρθρωτικών αλλαγών. Ο δείκτης κυβερνητικής αποτελεσματικότητας μειώνεται κατά 4% το 2015 και παραμένει σε αυτό το επίπεδο και το 2016. Οι δε αγορές «αντιδρούν», με αποτέλεσμα το spread να αναρριχάται στο 13% το 2015. Κατόπιν, όμως, και με τη βοήθεια της ποσοτικής χαλάρωσης (βλέπε Ντράγκι), το spread αποκλιμακώνεται στο 6% το 2016.
Σενάριο 2: Η κυβέρνηση με κορμό ΣΥΡΙΖΑ, και λόγω του υψηλού δανειακού βρόχου των 22,5 δισ. ευρώ (που πρέπει να αποπληρώσουμε εντός του 2015), ακολουθεί μια πιο ρεαλιστική πολιτική (μη σύγκρουσης) με αποτέλεσμα τη γοργή σύγκλιση με την τρόικα. Στην περίπτωση αυτή, το spread αποκλιμακώνεται (με τη βοήθεια της ποσοτικής χαλάρωσης του Μάριο Ντράγκι) στο 6% το 2015 και περαιτέρω στο 4% το 2016. Σε αυτό το σενάριο, ο δείκτης κυβερνητικής αποτελεσματικότητας δεν παρουσιάζει καμία μείωση την περίοδο 2015-2016.
Οσον αφορά το σενάριο 1 (της «ελεγχόμενης σύγκρουσης»), το μοντέλο «δείχνει» ύφεση 0,5% το 2015 και, κατόπιν, επιστροφή σε ανάπτυξη 2,4% το 2016. Οσον αφορά το σενάριο 2 (της ρεαλιστικής πολιτικής με άμεσα οφέλη από το πρόγραμμα Ντράγκι), το μοντέλο «δείχνει» ανάπτυξη 2% το 2015 και περαιτέρω ανάπτυξη 3% το 2016.
Η διαφορά στις εκτιμήσεις μεταξύ σεναρίου 1 και σεναρίου 2 θα πρέπει (λογικά) να οδηγήσει το επιτελείο ΣΥΡΙΖΑ στην ανάληψη ρεαλιστικής πολιτικής η οποία, αποφεύγοντας τη σύγκρουση, μας οδηγεί εκτός ύφεσης το 2015 και, επιπλέον, μας εξασφαλίζει ισχυρή ανάπτυξη 3% το 2016. Η συγκεκριμένη ανάπτυξη, αν και μικρότερη του ρυθμού ανάπτυξης 3,7% (που εκτιμούσε το ΔΝΤ πριν από την «περιπέτεια» των εκλογών), παραμένει εξαιρετικά ισχυρή για τα διεθνή δεδομένα.
* Ο κ. Κώστας Μήλας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool.