«Στο συρτάρι», υπό τον φόβο του πολιτικού κόστους που θα προκαλούσε η πιθανή σύγκρουση με συντεχνίες, την ώρα μάλιστα που στον ορίζοντα διαφαινόταν η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, έμειναν μεταρρυθμίσεις στους κλάδους του χονδρεμπορίου και του ηλεκτρονικού εμπορίου. Μεταρρυθμίσεις, οι οποίες εάν εφαρμόζονταν θα βελτίωναν πιθανότατα το επιχειρηματικό περιβάλλον και παράλληλα θα οδηγούσαν σε αποκλιμάκωση των τιμών καταναλωτή.
Οι κυριότερες στρεβλώσεις στο χονδρεμπόριο, σύμφωνα με τη μελέτη που αποκαλύπτει σήμερα η «Κ», είναι οι ακόλουθες:
• Απαγορεύεται σε χονδρεμπορικές επιχειρήσεις που ασκούν αποκλειστικά εμπόριο και δεν έχουν και παραγωγική δραστηριότητα να διεκπεραιώνουν τις μεταφορές τους προς τους πελάτες τους με φορτηγά ιδιωτικής χρήσης (ΦΙΧ) άνω των 4 τόνων. Υποχρεούνται δηλαδή να πληρώνουν φορτηγά δημόσιας χρήσης (ΦΔΧ).
• Οι μη μεταφορικές επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες μη μεταφορείς μπορούν να μισθώνουν ΦΙΧ από άλλες μη μεταφορικές επιχειρήσεις, χωρίς περιορισμό στο μεικτό βάρος. Ωστόσο θα πρέπει το μεταφορικό έργο του φορτηγού που μισθώνεται να είναι ίδιο με το μεταφορικό έργο του μισθωτή. Με άλλα λόγια, απαγορεύεται στις επιχειρήσεις να εκμισθώσουν περιουσιακό τους στοιχείο για μεταφορικό έργο διαφορετικό από το δικό τους.
• Σε όλες τις φορτοεκφορτωτικές εργασίες ξηράς-λιμένος, ανεξαρτήτως του νομικού καθεστώτος φόρτωσης, εκφόρτωσης, μεταφοράς και στοιβασίας των εμπορευμάτων ή άλλων κινητών πραγμάτων υπάρχει υποχρέωση απασχόλησης εργαζομένων που έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Εκφορτωτών. Μάλιστα, προβλέπεται από τον νόμο εκπαίδευση και πιστοποίηση των φορτοεκφορτωτών ακόμη και για στοιχειώδεις χειρωνακτικές εργασίες.
• Από την υποχρέωση απασχόλησης εργαζομένων ενταγμένων στο Εθνικό Μητρώο Εκφορτωτών εξαιρούνται οι φορτώσεις γεωργικών προϊόντων στους τόπους παραγωγής, ενώ το ίδιο ισχύει και για φορτώσεις ή εκφορτώσεις ειδών σε χώρους βιομηχανικής παραγωγής. Σύμφωνα με τη μελέτη, από την ανομοιόμορφη αντιμετώπιση προκύπτει διαφορετικό κόστος, κάτι που δεν δικαιολογείται εάν δεν συντρέχουν πραγματικές διαφορές των συνθηκών φορτοεκφόρτωσης.
• Διαφορετική μεταχείριση των αλιέων ανάλογα με την περιοχή που δραστηριοποιούνται. Συγκεκριμένα, ενώ σε ορισμένες περιοχές οι αλιείς είναι υποχρεωμένοι να διακινούν τα αλιεύματά τους εντός της ιχθυόσκαλας και να φορολογούνται, σε κάποιες περιοχές -που μάλιστα δεν είναι όλες ακριτικές- δεν έχουν αυτή την υποχρέωση. Μπορούν δηλαδή κάποιοι να διαθέσουν ανεξέλεγκτα και χωρίς τα απαιτούμενα φορολογικά παραστατικά την παραγωγή τους, ενώ άλλοι όχι.
• Οι επιχειρήσεις αμιγούς εμπορίας σπόρων (πολλαπλασιαστικού υλικού) υποχρεούνται να διαθέτουν παραπλήσιες υποδομές και επιστημονικό προσωπικό με αυτές της παραγωγής υλικού. Η υποχρέωση αυτή, σύμφωνα με τη μελέτη, δεν δικαιολογείται από το αντικείμενο των εργασιών των χονδρεμπόρων και με δεδομένο ότι οι σχετικοί έλεγχοι έχουν πραγματοποιηθεί κατά το στάδιο παραγωγής του υλικού.
Στη μελέτη εντοπίζονται και χρεώσεις υπέρ τρίτων, οι οποίες επίσης επιβαρύνουν τις τιμές. Υπενθυμίζεται ότι από τη μελέτη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για τις συνθήκες ανταγωνισμού στους κλάδους της βιομηχανίας τροφίμων, του λιανεμπορίου, των δομικών υλικών και του τουρισμού είχαν διαπιστωθεί χρεώσεις υπέρ τρίτων, ενώ ανάλογη λίστα είχε καταρτίσει και η Γενική Γραμματεία Εμπορίου, αξιοποιώντας καταγγελίες των πολιτών.
Ενδεικτικά αναφέρεται η εισφορά υπέρ ΕΛΟΓΑΚ (Ελληνικός Οργανισμός Γάλακτος και Κρέατος), η οποία ανέρχεται σε 0,2% στην ανά κιλό αξία όλων των ειδών κρέατος, εγχώριου και εισαγόμενου. Η συγκεκριμένη εισφορά δεν έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα, καθώς ήδη οι χονδρέμποροι καταβάλλουν άλλα τέλη για τους κτηνιατρικούς ελέγχους. Αλλο παράδειγμα είναι η εισφορά υπέρ του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), η οποία ανέρχεται σε 1% επί της καθαρής χονδρικής τιμής πώλησης καλλυντικών και επίσης δεν έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα.
Δωρεάν μελέτη από τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου
Οι μελέτες για τον εντοπισμό των κανονιστικών εμποδίων στους κλάδους του χονδρεμπορίου και του ηλεκτρονικού εμπορίου, οι οποίες περιλαμβάνουν και τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις, καθώς και σειρά στοιχείων για τη διάρθρωση των εξεταζόμενων οικονομικών δραστηριοτήτων, δεν είναι το αποτέλεσμα της εργασίας κάποιου καλοπληρωμένου διεθνούς οργανισμού. Συντάχθηκαν από απλούς δημοσίους υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου, με τη συνδρομή της Επιτροπής Ανταγωνισμού και εκπροσώπων της αγοράς.
Ο πρώην γενικός γραμματέας Εμπορίου και Καταναλωτή, κ. Στέφανος Κομνηνός, ο οποίος είχε και την πρωτοβουλία για τη διενέργεια των δύο μελετών σχετικά με τα εμπόδια ανταγωνισμού στο χονδρικό και στο ηλεκτρονικό εμπόριο, απέστειλε, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τον περασμένο Νοέμβριο τις μελέτες στα συναρμόδια υπουργεία, αλλά και στο Μέγαρο Μαξίμου. Οι μελέτες, μάλιστα, συνοδεύονταν από ένα αιχμηρό σημείωμα για την ικανότητα των υπηρεσιών του υπουργείου να αντεπεξέρχονται στις αυξημένες απαιτήσεις, χωρίς μάλιστα να λάβουν κάποια πρόσθετη αμοιβή. Οι συστάσεις, αρκετές εκ των οποίων έχουν επισημανθεί ήδη από το 2010, όταν ξεκίνησε η συζήτηση για την απελευθέρωση επαγγελμάτων, όπως για παράδειγμα στις οδικές μεταφορές, έμειναν «στα χαρτιά». Ενας λόγος ήταν βεβαίως η προκήρυξη των εθνικών εκλογών. Βασική αιτία, όμως, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ήταν οι αντιδράσεις που υπήρξαν από συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους, τα συμφέροντα των οποίων θίγονταν, καθώς η προτεινόμενη κατάργηση των κανονιστικών εμποδίων θα διευκόλυνε την είσοδο στην αγορά και άλλων επιχειρήσεων.
Για την ιστορία, αξίζει να θυμίσουμε ότι η μελέτη που ανατέθηκε στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), γνωστή ως «εργαλειοθήκη ΟΟΣΑ», με στόχο τον εντοπισμό των κανονιστικών εμποδίων ανταγωνισμού στους κλάδους της βιομηχανίας τροφίμων, του λιανεμπορίου, του τουρισμού και των δομικών υλικών, κόστισε 900.000 ευρώ και συγχρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ.
Τον περασμένο Ιούνιο περιλήφθηκε στο αναθεωρημένο Μνημόνιο η υποχρέωση της Ελλάδας να προχωρήσει σε «εργαλειοθήκη Νο 2» για τους κλάδους του χονδρεμπορίου, του ηλεκτρονικού εμπορίου, της βιομηχανίας και των τηλεπικοινωνιών. Οι μήνες περνούσαν χωρίς να υπάρξει νέα σύμβαση με τον ΟΟΣΑ και μελέτη είχε ξεκινήσει να γίνεται μόνο για τον κλάδο της βιομηχανίας από την Task Force. Η πρωτοβουλία για τη διενέργεια από τη ΓΓΕ των μελετών για το ηλεκτρονικό εμπόριο και το χονδρεμπόριο ελήφθη το φθινόπωρο, υπό την πίεση μάλιστα του γεγονότος ότι οι μελέτες αυτές είχαν συμφωνηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση ως προαπαιτούμενη δράση για την ολοκλήρωση του ελέγχου από την τρόικα. Οι υπάλληλοι που συνέταξαν τις μελέτες έχουν πιστοποιηθεί από τον ΟΟΣΑ.
Μελέτη για τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών έχει ξεκινήσει να υλοποιείται, σύμφωνα με πληροφορίες, από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων.
