Τον ασκό του Αιόλου άνοιξαν τα στοιχεία που διέρρευσαν για ενδεχόμενη φοροδιαφυγή πλουσίων μέσω της ελβετικής HSBC.
Οι έρευνες τώρα επεκτείνονται και σε άλλες τράπεζες σε ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Βέλγιο και Αργεντινή, με τις αμερικανικές και τις βρετανικές αρχές να διερευνούν εκτός από τη φοροδιαφυγή και τη χειραγώγηση της αγοράς συναλλάγματος, καθώς και τη χειραγώγηση του επιτοκίου διατραπεζικής Euribor.
Οι αμερικανικές αρχές διεξάγουν νέες έρευνες στην ελβετική τράπεζα UBS, η οποία επίσης κατέβαλε πρόστιμο 780 εκατ. δολαρίων το 2009 στο πλαίσιο εξωδικαστικού συμβιβασμού για συνέργεια σε φοροδιαφυγή. Η τράπεζα επιβεβαίωσε χθες ότι οι αμερικανικές αρχές διερευνούν συγκεκριμένα κατά πόσον πούλησε σε πελάτες της μια κατηγορία ομολόγων που μπορούν να μεταβιβασθούν χωρίς αναφορά στον κάτοχό τους με αποτέλεσμα να διευκολύνεται η απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων.
Τις έρευνες προκάλεσαν παγκοσμίως τα έγγραφα που έδωσε στη δημοσιότητα η Διεθνής Ενωση Δημοσιογράφων και αποδεικνύουν πως η ελβετική θυγατρική της βρετανικής τράπεζας HSBC βοηθούσε πλούσιους πελάτες της να φοροδιαφύγουν. Η αποκάλυψη οδηγεί τις αρχές τουλάχιστον πέντε χωρών να εγκαινιάσουν έρευνες κατά της τράπεζας και παράλληλα να ξανανοίξουν τους φακέλους παλαιότερων τραπεζικών σκανδάλων που είχαν κλείσει με εξωδικαστικούς συμβιβασμούς και την καταβολή προστίμων.
«Είναι σαφές πως είναι τεράστιος ο αριθμός των σκανδάλων και οι τελευταίες αποκαλύψεις είναι εξίσου σκανδαλώδεις» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μάρτιν Γουίτλεϊ, επικεφαλής της βρετανικής Αρχής Δεοντολογίας του Χρηματοπιστωτικού Τομέα. Oι Financial Times κάνουν λόγο για «πολιτική καταιγίδα» που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις περί της HSBC. Στις ΗΠΑ, άλλωστε, παράλληλα με τις έρευνες για τη φοροδιαφυγή το υπουργείο Δικαιοσύνης εξετάζει ακόμα και την προοπτική να ανοίξει εκ νέου τον φάκελο υπόθεσης που έκλεισε το 2012 όταν η βρετανική τράπεζα κατέβαλε πρόστιμο ύψους 2 δισ. δολαρίων ώστε να αποφύγει την εναντίον της δικαστική δίωξη για τη συνδρομή της σε ξέπλυμα χρήματος και στη μεταφορά εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων από εμπόριο ναρκωτικών.
«Η κορυφή του παγόβουνου»
Στη Βρετανία, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει την προοπτική να τροποποιήσει τη νομοθεσία ώστε να δοθεί στις αρχές η δυνατότητα να κινηθούν νομικά εναντίον ανώτατων τραπεζικών στελεχών για συνέργεια σε φοροδιαφυγή. Ερευνες διεξάγουν, άλλωστε, Γαλλία, Βέλγιο και Αργεντινή που πέρυσι κατηγόρησε την HSBC ότι διευκόλυνε 4.000 πολίτες της να φοροδιαφύγουν. Την έκταση που προσλαμβάνει το θέμα καταδεικνύει η παρέμβαση του ισπανικού κόμματος Podemos, που σκοπεύει να ζητήσει συνεργασία με σκοπό την πάταξη της φοροδιαφυγής από τον Ερβέ Φαλτσιάνι, το πρώην στέλεχος της HSBC που το 2008 έκλεψε τα ηλεκτρονικά αρχεία της τράπεζας και τα παρέδωσε στις γαλλικές αρχές. Από την πλευρά της, πάντως, η Ελβετία έχει εκδώσει διεθνές ένταλμα σύλληψης εναντίον του Ερβέ Φαλτσιάνι για παραβίαση του τραπεζικού απορρήτου. Ο ίδιος τονίζει ότι όσα έχουν ως τώρα αποκαλυφθεί για τα κεφάλαια που «έκρυβαν» στην ελβετική HSBC διασημότητες του κινηματογράφου, του αθλητισμού και της πολιτικής δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου, καθώς υπάρχουν στοιχεία σχετικά με εταιρείες που φοροδιαφεύγουν ή δημιουργούνται με δόλιο τρόπο.