Σε δυσχερή θέση περιήλθε αυτή την εβδομάδα ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Τζον Κέρι, ο οποίος, σε συνέντευξη που παραχώρησε την περασμένη Κυριακή, άφησε υπονοούμενα για το ενδεχόμενο να συμπεριληφθεί ο Σύρος πρόεδρος, Μπασάρ αλ Ασαντ, σε ενδεχόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες, με σκοπό τη λήξη του εμφύλιου πολέμου στη χώρα.
Ερωτηθείς από την εκπομπή «Face the Nation» για τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Ομπάμα στο Συριακό, ο κ. Κέρι είπε: «Εργαζόμαστε σκληρά για την επίτευξη διπλωματικής λύσης, καθώς όλοι συμφωνούν ότι δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στη συριακή κρίση. Για να πεισθεί, όμως, το καθεστώς Ασαντ να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, πρέπει να του καταστεί σαφές ότι όλοι επιδιώκουν πολιτική λύση. Θα πρέπει, στο τέλος, να διαπραγματευθούμε και με αυτόν».
Μία ημέρα αργότερα, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζεν Ψάκι, υποστήριζε ότι ο υπουργός είχε υποπέσει σε ένα απλό λεκτικό σφάλμα, «αφήνοντας μια αντωνυμία να γλιστρήσει», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, για να προσθέσει ότι ουδέποτε η Ουάσιγκτον θα συνομιλούσε με τον Σύρο πρόεδρο, αλλά μόνο με εκπροσώπους της κυβέρνησής του.
Η υπόνοια και μόνο ότι η Ουάσιγκτον θα σκεφτόταν να συνομιλήσει με τον Μπασάρ αλ Ασαντ ήταν αρκετή για να οδηγήσει τον Τούρκο πρωθυπουργό, Αχμέτ Νταβούτογλου, σε οξύτατες δηλώσεις. «Συνομιλίες με τον Ασαντ θα ήταν σαν να σφίγγει κάποιος το χέρι του Αδόλφου Χίτλερ. Μία χειραψία με τον Ασαντ θα έμενε για πάντα στην ιστορική μνήμη. Μία χειραψία μαζί του δεν έχει καμιά διαφορά από μία χειραψία με τον Σαντάμ, τον Κάρατζιτς ή τον Μιλόσεβιτς» είπε ο κ. Νταβούτογλου, μιλώντας σε κομματική εκδήλωση στην Αγκυρα και υπογραμμίζοντας, με τον γλαφυρό αυτό τρόπο, την κάθετη αντίθεση της τουρκικής κυβέρνησης σε κάθε προσέγγιση με το καθεστώς της Δαμασκού.
Τη γραμμή του Λευκού Οίκου επανέλαβε την Τετάρτη ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, στρατηγός Τζον Αλεν, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην τουρκική πρωτεύουσα. «Συνεχίζουμε να επιδιώκουμε διπλωματική λύση στη συριακή κρίση, η οποία δεν θα περιλαμβάνει τον Ασαντ», είπε ο στρατηγός Αλεν.
Ανάλογη άποψη εξέφρασε και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς, λέγοντας ότι κάθε εμπλοκή του Ασαντ σε ειρηνευτικές συνομιλίες και η ενδεχόμενη διατήρησή του στην εξουσία, θα αποτελούσε «σκανδαλώδες δώρο στο Ισλαμικό Κράτος».
Τη μοναδική παραφωνία στην «αντι-ασαντική» αυτή ομοφωνία προσέφερε ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο οποίος σε συνέντευξή του σε γερμανικό φύλλο, την Τετάρτη, ανέφερε: «Ο μόνος τρόπος να δοθεί τέλος στη βία είναι μέσω διαπραγματεύσεων, που θα οδηγήσουν σε πολιτική λύση, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνομιλήσουμε με το καθεστώς Ασαντ».
Το λεκτικό ατόπημα του κ. Κέρι, όμως, ίσως να αποδειχθεί εντέλει προφητικό. Η αντοχή του καθεστώτος της Δαμασκού, ύστερα από τέσσερα χρόνια σκληρού εμφύλιου πολέμου, αποδεικνύει αφενός ότι ο Μπασάρ αλ Ασαντ διατηρεί σαφές λαϊκό έρεισμα, ιδιαίτερα μεταξύ των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων της χώρας, και αφετέρου ότι οι ένοπλες δυνάμεις του καθεστώτος παραμένουν ισχυρές και ικανές να αποκρούσουν την εσωτερική επιβουλή.
Την ίδια στιγμή, η τρομοκρατική επίθεση στην Τύνιδα, την Τετάρτη, είναι άλλη μια ένδειξη της χρησιμότητας του Μπασάρ αλ Ασαντ, που αποτελεί ακόμη ένα αξιόπιστο ανάχωμα απέναντι στον μαχητικό, εξτρεμιστικό ισλαμισμό, παρά την καιροσκοπική του επιλογή να μην κινηθεί αποφασιστικά εναντίον μεμονωμένων ισλαμικών ομάδων στο συριακό έδαφος.
Η γεωπολιτική αναγκαιότητα, όπως αυτή διαμορφώνεται από την επικράτηση του «Ισλαμικού Κράτους» ως σημείου αναφοράς των απανταχού εξτρεμιστών του σουνιτικού Ισλάμ, ίσως υποχρεώσει ακόμη και τους πλέον λυσσαλέους επικριτές του Ασαντ -σε Δύση και Μέση Ανατολή- να τον αποδεχθούν εντέλει ως αξιόπιστο συνομιλητή, ευνοώντας ακόμη και την παραμονή του Ασαντ στην εξουσία.
