Η αγορά αντέδρασε με έντονη άνοδο, αντιστρέφοντας την τάση των προηγούμενων εβδομάδων μετά την πιο πρόσφατη συνεδρίαση της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed). Με μια αριστοτεχνική κίνηση, η πρόεδρος της Fed, Τζάνετ Γέλεν, αφαίρεσε την λέξη «υπομονή» σε σχέση με τη βραχυπρόθεσμη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ από την ανακοίνωση Τύπου, χωρίς όμως να στείλει το μήνυμα ότι σκληραίνει την πολιτική της.
Οι αγορές μετοχών ανέκαμψαν και οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων υποχώρησαν. Η αμείλικτη άνοδος του δολαρίου ανακόπηκε καθώς το δολάριο κατέγραψε μία από τις μεγαλύτερες πτώσεις του τελευταίου έτους. Θεωρούμε ότι η άνοδος του δολαρίου ήταν αφύσικη και δεν μπορούσε να συνεχιστεί. Αναμένουμε ότι θα υπάρξει μια περίοδος διόρθωσης, δυνητικά ταραχώδης, καθώς θα επιστρέφουν στην αγορά επενδυτές με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Γενικότερα το σημαντικότερο ζήτημα είναι η απόκλιση μεταξύ των ΗΠΑ και της πλειονότητας των υπόλοιπων πλούσιων χωρών. Δεν πρόκειται απλώς για διαφορές στην ανάπτυξη. Η απόκλιση στη νομισματική πολιτική είναι το ουσιαστικό θέμα.
Η εν λόγω απόκλιση δεν έχει ακόμη φτάσει στο ανώτατο σημείο της και ούτε γνωρίζουμε πότε θα συμβεί. Δεν είναι μόνο ότι οι 15 από τους 17 αξιωματούχους της Fed που αποφασίζουν για τα επιτόκια δανεισμού προβλέπουν αύξησή τους αργότερα φέτος. Είναι επίσης και ότι ο ισολογισμός της Fed πιθανότατα θα αρχίσει να συρρικνώνεται το 2016 καθώς θα αρχίσουν να ωριμάζουν τα ομόλογα που είχε αγοράσει παλαιότερα.
Η ΕΚΤ έχει δεσμευτεί να επεκτείνει τον ισολογισμό της τουλάχιστον έως τον Σεπτέμβριο του 2016, ενώ σαφή ημερομηνία λήξεως δεν έχει ούτε το πρόγραμμα αγορών της κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας (BoJ).
Το θέμα είναι ότι η απόκλιση δεν έχει φτάσει στο μέγιστο σημείο της, το οποίο απέχει τουλάχιστον έξι τρίμηνα από σήμερα. Επίσης, δεν γνωρίζουμε πόσο μεγάλη θα είναι η απόκλιση και, συνεπώς, δεν μπορεί να έχει προεξοφληθεί από την αγορά, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι που θεωρούν ότι έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της η ενίσχυση του δολαρίου. Πολύ περισσότερο, δεν έχουμε ενσωματώσει τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και την αβεβαιότητα που προκαλεί η επιβολή αρνητικών επιτοκίων δανεισμού. Ομως ακόμη και αν η αγορά είχε προεξοφλήσει το γεγονός πως οι ΗΠΑ σκληραίνουν τη νομισματική πολιτική τους τη στιγμή που Ευρωζώνη και Ιαπωνία τη χαλαρώνουν, τέτοιου είδους ζητήματα δεν αντιμετωπίζονται μια και έξω. Δημιουργούν κίνητρα για νέες ροές επενδύσεων και λήψης μέτρων για προστασία από μελλοντικούς κινδύνους.
Ο μηχανισμός προεξόφλησης των κινήσεων των σύγχρονων εθνικών νομισμάτων (δηλαδή των νομισμάτων που η αξία τους δεν βασίζεται στο αποθεματικό άλλων εμπορευμάτων, όπως ο χρυσός ή το ασήμι) είναι υπερβολικά πολύπλοκος ώστε να περιγραφεί από την ιδέα των οικονομολόγων περί εύλογης αξίας.
Υποψιαζόμαστε πως οι αγορές υπερεκτίμησαν την πρόθεση της Fed να διατηρήσει χαμηλά τα επιτόκια δανεισμού με βάση τις προβλέψεις κάθε αξιωματούχου της επιτροπής που παίρνει την απόφαση γι’ αυτά (FOMC). Κυριαρχεί επίσης μεγάλη σύγχυση σε σχέση με τις απόψεις της Fed περί δολαρίου. Σε αντίθεση με ό,τι περίμεναν ορισμένοι, δεν υπήρξε αναφορά στο δολάριο στην ανακοίνωση Τύπου της Fed. Τα περισσότερα από τα σχόλια της κ. Γέλεν σχετικά με το δολάριο δεν προκλήθηκαν από την ίδια αλλά από ερωτώντες δημοσιογράφους, πολλοί εκ των οποίων έγραψαν στη συνέχεια άρθρα για το πόσο αυξάνεται η επίδραση που έχει η ενίσχυση του δολαρίου στον καθορισμό της πολιτικής της Fed.
Η κ. Γέλεν δέχτηκε ότι η ενίσχυση του δολαρίου είναι ένας από τους παράγοντες που επιβραδύνουν τις αμερικανικές εξαγωγές. Πιστεύουμε ότι το στοιχείο που παραβλέπουμε είναι το σημαντικότερο για τις αμερικανικές εξαγωγές: είναι να υπάρχει ισχυρή ανάπτυξη παγκοσμίως. Η κ. Γέλεν σημείωσε ότι το ισχυρό δολάριο πιέζει τον πληθωρισμό, αλλά το θεώρησε παροδική εξέλιξη. Η κ. Γέλεν αναγνώρισε ακόμη ότι η ενίσχυση του δολαρίου είναι εν μέρει αποτέλεσμα της ενίσχυσης της αμερικανικής οικονομίας.
* Ο κ. Marc Chandler είναι αντιπρόεδρος και επικεφαλής αναλυτής παγκοσμίων αγορών της επενδυτικής τράπεζας Brown Brothers Harriman.
