Ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, δεσμεύτηκε για τη δημιουργία μιας νέας τάξης πραγμάτων στη χώρα, υποσχόμενος την προάσπιση της ευημερίας μέσα από οργανώσεις όπου το Πεκίνο θα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο όπως η πρόσφατη δέσμευση για τη δημιουργία της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης Υποδομών. Ομως, οι υποσχέσεις αυτές δόθηκαν σε σαθρό έδαφος. Ο Κινέζος πρόεδρος παρέδωσε την ομιλία του το περασμένο Σαββατοκύριακο στο Φόρουμ Μποάο που έλαβε χώρα στο Χαϊκού, πρωτεύουσα της Χαϊνάν. Είναι το μεγαλύτερο νησί της χώρας, ενώ η τοπική κυβέρνηση φαίνεται πως δεν έχει τη δυνατότητα να αποπληρώσει το χρέος της.
Πολλά έχουν γραφτεί για την Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης Υποδομών, μια ιδέα που έχει εισπράξει την υποστήριξη στενών συμμάχων των ΗΠΑ όπως η Αυστραλία, η Νότια Κορέα και η Βρετανία. Προτού, όμως, αρχίσει να υπογράφει επιταγές, ο Κινέζος πρόεδρος θα πρέπει να εξετάσει λεπτομερέστερα τα δημοσιονομικά δεδομένα της ίδιας της χώρας του. Το Χαϊκού δεν είναι παρά μόνον ένα κομμάτι από την τεράστια πίτα του κινεζικού χρέους, ύψους 4 τρισ. δολαρίων ή 3,72 τρισ. ευρώ. Εάν οι Κινέζοι ηγέτες είναι αποφασισμένοι να ικανοποιήσουν τις φιλοδοξίες τους, θα πρέπει πρώτα να τακτοποιήσουν το χρέος της χώρας.
Σύμφωνα με έρευνα του McKinsey Global Insitute, του ερευνητικού παραρτήματος της McKinsey, το συνολικό χρέος στην Κίνα ανέρχεται στο 282% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας το 269% στις ΗΠΑ και το 258% στη Γερμανία. Αναμένεται να αυξηθεί στο μέλλον, προσεγγίζοντας το 400% του ΑΕΠ έως το 2018. Σε αυτά τα επίπεδα, η Κίνα θα ήταν ιδιαίτερα εκτεθειμένη σε μια αύξηση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, που μπορεί να πυροδοτήσουν σειρά από επισφάλειες σε ζωτικούς κλάδους της οικονομίας όπως είναι τα ακίνητα. Ακόμη και εάν η Κίνα αποφύγει μια κρίση σαν αυτή της Νότιας Κορέας, μια επιβράδυνση στην οικονομία θα μπορούσε να προκαλέσει νέο κύμα επισφαλειών και κατ’ επέκταση μια κατάσταση χάους στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό κλάδο, ο οποίος θα χρειαζόταν ολόκληρα χρόνια για να ανακάμψει. Ξαφνικά, η Κίνα θα εξήγε αποπληθωρισμό και όχι αναπτυξιακή βοήθεια.
Βέβαια, η Κίνα συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμό πάνω από 7%, με τεράστιες προοπτικές και ικανούς πολιτικούς που γνωρίζουν πολύ καλά τα ελαττώματα του οικονομικού συστήματος της χώρας. Παρ’ όλα αυτά, ανάλογη άποψη είχε επικρατήσει προ μιας 25ετίας για την Ιαπωνία. Προκειμένου να συγκρατήσει το χρέος της χώρας, η κυβέρνηση του κ. Σι θα πρέπει να προχωρήσει σε τρία βασικά βήματα: να θέσει όρια στη «φούσκα» χρέους της Κίνας, να βελτιώσει τη διοίκηση των κρατικών εταιρειών και να δημιουργήσει ένα μηχανισμό για τη διαχείριση του προβληματικού χρέους. Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση του κ. Σι δεν κάνει αρκετά.
Δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος ως προς τη συγκράτηση στην αύξηση των δανείων. Πέραν της ρητορικής για το κλείσιμο της στρόφιγγας δανεισμού, η συνολική χρηματοδότηση συνέχισε να αυξάνεται τον Φεβρουάριο στα 216 δισ. δολάρια ή 201 δισ. ευρώ. Τα νέα δάνεια σε γουάν διαμορφώθηκαν στα 164 δισ. δολάρια ή 152,7 δισ. ευρώ και η προσφορά χρήματος Μ2 (τρεχούμενοι λογαριασμοί, ταμιευτηρίου και μεγάλες καταθέσεις) ενισχύθηκε κατά 12,5%. Σε ό,τι αφορά τα προβληματικά δάνεια, δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα επισφαλή δάνεια των εμπορικών τραπεζών αυξάνονται σταθερά επί 12 συναπτά τρίμηνα, φθάνοντας τα 136 δισ. δολάρια ή 126,61 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό δεν είναι μείζον ζήτημα για μια οικονομία 9,2 τρισ. δολαρίων ή 8,5 τρισ. ευρώ, αλλά προβλέπεται μεγαλύτερη αύξηση όσο, μάλιστα, επιβραδύνεται η οικονομία. Εάν έχει υπάρξει ένα μάθημα από την Ιαπωνία είναι ότι η όποια καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του προβλήματος εντείνει το «φλερτ» με τον αποπληθωρισμό, μια πάθηση της οικονομίας που, κατά τα φαινόμενα, είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμη.