Μετά την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έθεσαν στο στόχαστρό τους τις πολυεθνικές λόγω φοροαποφυγής, ήρθε και η σειρά τις Αυστραλίας. Η κυβέρνηση της χώρας συγκροτεί δέσμη μέτρων κατά τουλάχιστον 30 πολυεθνικών, οι οποίες μεταφέρουν τα κέρδη τους εκτός Αυστραλίας σε φορολογικούς παραδείσους. «Πρόκειται για μια πρωτόγνωρη σε διεθνές επίπεδο εκστρατεία για την πάταξη της φοροαποφυγής», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Αυστραλίας, Τζο Χόκεϊ στo BBC. Χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες για τους στόχους της εκστρατείας, τόνισε ότι «αφορά μεγάλους οργανισμούς, οι οποίοι τα όσα κέρδισαν στην Αυστραλία τα διοχετεύουν σε προορισμούς, όπου δεν τα φορολογούν ή τους επιβάλλουν χαμηλή φορολογία». Συνεχίζοντας ο Αυστραλός υπουργός διευκρίνισε ότι δεν χρειάζεται να δοθούν τα ονόματα αυτών των ομίλων, γιατί είναι προφανές. Εταιρείες – κολοσσοί, όπως οι Google, Apple και Microsoft, αλλά και η Starbucks, έχουν κατηγορηθεί ότι ακολουθούν την τακτική αυτή. Κατά τον κ. Χόκεϊ, η νομοθεσία της Αυστραλίας θα υπερβεί την αντίστοιχη της Βρετανίας για την πάταξη της φοροαποφυγής εκ μέρους μεγάλων ομίλων. Η ανακοίνωση αυτή από την κυβέρνηση της Αυστραλίας γίνεται μία ημέρα πριν από τη δημοσίευση του προσχεδίου του προϋπολογισμού. H νέα νομοθεσία, αφού ψηφιστεί από το κοινοβούλιο, θα τεθεί σε εφαρμογή από 1ης Ιανουαρίου 2016. Στο πλαίσιο αυτό ενδέχεται οι υπόλογες εταιρείες να κληθούν να καταβάλουν έως και το 100% του αποφευχθέντος φόρου.
Εχουν προηγηθεί η Βρετανία μεμονωμένα και η Ευρωπαϊκή Ενωση συνολικά, καθώς και οι ΗΠΑ, οι οποίες έχουν στραφεί κατά των πολυεθνικών και της χαμηλής φορολογίας τους. Ερευνα του Reuters είχε αποκαλύψει ότι επί σειράν ετών κολοσσοί της τεχνολογίας (Apple, Google) και της εστίασης (McDonalds, Starbucks) με δραστηριότητες στη Βρετανία, στην Ιρλανδία και σε άλλες χώρες της Ε.Ε. ουδέποτε κατέβαλαν τον φόρο, ο οποίος θα αναλογούσε στα κέρδη τους. Τα «παροχέτευαν» νομότυπα σε θυγατρικές τους στο Βέλγιο, στο Λουξεμβούργο, στην Ολλανδία κ.λπ. ή είχαν κάνει ευνοϊκές συμφωνίες με ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά την υπόθεση εις βάθος. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Βελγίου, το οποίο παρέχει φοροελαφρύνσεις στις πολυεθνικές από 50%-90% των φορολογητέων κερδών τους.
Κίνητρα από Ομπάμα
Οι τελευταίες εκτιμήσεις για τους αμερικανικούς κολοσσούς οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε πολλές διεθνείς αγορές εκτός της εγχώριας φέρουν τα κέρδη τους στα 2 τρισ. δολάρια. Πρόθεση του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα είναι να επιβάλει έκτακτο φόρο «μετάβασης» 14%, ο οποίος σαφώς και είναι χαμηλότερος από τον ισχύοντα του 35% στις επιχειρήσεις επί αμερικανικού εδάφους. Οι ασκούντες κριτική στον κ.Ομπάμα επισημαίνουν ότι με ένα τέτοιο φορολογικό συντελεστή οι επιχειρήσεις θα παρακινούνται να μην επενδύουν στις ΗΠΑ και να σωρεύουν στο εξωτερικό τα κέρδη τους. Οι επιχειρήσεις από πλευράς τους αντιτείνουν πως η όλη κατάσταση φανερώνει το μη ανταγωνιστικό φορολογικό καθεστώς στις ΗΠΑ. Επιπλέον, ο Αμερικανός πρόεδρος στόχο έχει να επιβάλει φορολογικό συντελεστή 19% στα μελλοντικά κέρδη των πολυεθνικών κολοσσών. Ενα από τα φετινά βραβεία Πούλιτζερ δόθηκε σε άρθρο-έρευνα του Bloomberg σχετικά με το θέμα αυτό. Αναφέρεται στο κείμενο συγκεκριμένα ότι με τα ισχύοντα στις ΗΠΑ, μία αμερικανική εταιρεία, δημιουργώντας ή αγοράζοντας μία ξένη μητρική, αποφεύγει φόρους.
