Εναν κόσμο βαθιάς αβεβαιότητας σκιαγραφεί στην τελευταία της έκθεση για την απασχόληση η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO). Οι άνεργοι έφθασαν τα 201 εκατομμύρια παγκοσμίως το 2014. Τη χρονιά αυτή χάθηκαν διεθνώς 61 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, κυρίως λόγω της μη συμμετοχής των αποθαρρυμένων εργαζομένων –ιδίως γυναικών– στην αγορά εργασίας. Αυτό το φαινόμενο είναι οξύτερο στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Μόνο το ένα τέταρτο των απανταχού εργαζομένων έχει αυτήν τη στιγμή σταθερή εργασία, ενώ το υπόλοιπο 75% βρίσκεται σε ένα καθεστώς προσωρινής απασχόλησης ή σε σύμβαση συγκεκριμένου χρόνου, σε ανεπίσημη εργασία χωρίς σύμβαση, σε αυτοαπασχόληση ή σε απλήρωτη εργασία. Το 60% και πλέον όλου του εργατικού δυναμικού του πλανήτη δεν έχει κανενός είδους σύμβαση και στην πλειονότητά τους οι εν λόγω εργαζόμενοι αυτοαπασχολούνται ή συμβάλλουν στη συντήρηση και φροντίδα της οικογένειας ειδικά στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Εντούτοις, ακόμα και μεταξύ των μισθωτών και όσων πληρώνονται με ωρομίσθιο, λιγότεροι από τους μισούς, και συγκεκριμένα ποσοστό 42%, έχουν σύμβαση προσωρινής απασχόλησης.
Στην τελευταία της έκθεση με τίτλο «Η μεταβαλλόμενη φύση της εργασίας», η ILO καταδεικνύει ότι η έμμισθη εργασία αυξάνεται διεθνώς. Ωστόσο, ισοδυναμεί μόνο με το ήμισυ της παγκόσμιας απασχόλησης, εμφανίζοντας μεγάλες διακυμάνσεις σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου. Παραδείγματος χάριν, στις ανεπτυγμένες οικονομίες και στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη σχεδόν 8 στους 10 εργάζονται ως υπάλληλοι, όταν στη Νότια Ασία και την Υποσαχάρια Αφρική η αναλογία πλησιάζει το δύο προς δέκα.
Μία ακόμη τάση, την οποία περιγράφει η ILO στην έκθεσή της, αφορά την αύξηση της ημιαπασχόλησης, ιδίως μεταξύ των γυναικών. Την περίοδο 2009 – 2013 στις περισσότερες χώρες, οι οποίες διαθέτουν σχετικά στατιστικά, οι θέσεις εργασίας στην ημιαπασχόληση είναι περισσότερες από εκείνες της μόνιμης απασχόλησης. «Η μετατόπιση που διαπιστώνουμε από τις παραδοσιακές σχέσεις απασχόλησης σε λιγότερο δεσμευτικές μορφές σχετίζεται σε πολλές περιπτώσεις με την όξυνση της ανισότητας και την αύξηση της φτώχειας σε πολλές χώρες», ανέφερε ο γενικός γραμματέας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, Γκι Ράιντερ. «Ακόμα περισσότερο, οι προαναφερθείσες τάσεις στην απασχόληση ενισχύουν τον κίνδυνο διαιώνισης του φαύλου κύκλου της ασθενικής παγκόσμιας ζήτησης και της βραδείας δημιουργίας θέσεων εργασίας».
Προοπτικές
Σε διεθνές επίπεδο η αύξηση της απασχόλησης έχει ακινητοποιηθεί σχεδόν στο 1,4% σε ετήσια βάση από το 2011. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες και στην Ευρωπαϊκή Ενωση την τελευταία επταετία η αύξηση της απασχόλησης διαμορφώνεται μόλις στο 0,1% ετησίως εν συγκρίσει με το 0,9% την περίοδο 2000 – 2007. Επίσης, βραδεία είναι και η αύξηση των μισθών, κάτι το οποίο μεταφράζεται σε μείωση κατά 485 δισ. δολάρια στο συνολικό μισθολογικό κόστος της Ε.Ε. Οπως αναφέρει στην έκθεσή της η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, οι κυβερνήσεις καλούνται να συνεκτιμήσουν την εξέλιξη του τρόπου με τον οποίο εργαζόμαστε σήμερα. «Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να δοθούν επενδυτικές ευκαιρίες για την τόνωση της απασχόλησης και της παραγωγικότητας, ενώ παράλληλα θα πρέπει να διασφαλιστεί εισοδηματική ασφάλεια σε όλους τους εργαζομένους, ανεξαρτήτως του είδους της σύμβασής τους», προσέθεσε εν κατακλείδι ο Γκι Ράιντερ.
