Οι ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων υφίστανται τόσο ισχυρές στρεβλώσεις ώστε πλέον οι επενδυτές απαιτούν την εισαγωγή ρήτρας που θα τους προστατεύει από την καταβολή χρημάτων στις περιπτώσεις όπου η απόδοση ομολόγων που έχουν αγοράσει γίνει αρνητική.
Εταιρείες, από την αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen μέχρι θυγατρικές της ολλανδικής τράπεζας Rabobank, αρχίζουν να εισάγουν ρήτρα που προστατεύει τους επενδυτές τους από την καταβολή επιπλέον χρημάτων για το «προνόμιο» να δανείσουν την εταιρεία, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg. «Η ιδέα ότι ένας επενδυτής θα πληρώνει αντί να λαμβάνει το αντίτιμο του κουπονιού είναι δίχως προηγούμενο και παράλογη», λέει η Τρέισι Τσεν, διαχειρίστρια κεφαλαίων στην Brandywine Global Investment Management στις ΗΠΑ. Το διατραπεζικό επιτόκιο Εuribor, δηλαδή το επιτόκιο που καλούνται να πληρώσουν μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες για να δανείσουν η μία την άλλη, υποχώρησε φέτος για πρώτη φορά στην ιστορία κάτω από το μηδέν εξαιτίας του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων που άρχισε να εφαρμόζει η ΕΚΤ στις 9 Μαρτίου. Το Εuribor για δανεισμό διάρκειας τριών μηνών έγινε αρνητικό τον Απρίλιο και σήμερα κυμαίνεται στο επίπεδο ρεκόρ του -0,013%. Το πρόβλημα για τους επενδυτές είναι ότι οι αποδόσεις πολλών χρηματοπιστωτικών εργαλείων διαμορφώνονται με βάση το Εuribor.
Η ονομαστική αξία τιτλοποιημένων ομολόγων, εταιρικών ομολόγων, τίτλων με κυμαινόμενο επιτόκιο και χρηματιστηριακών παραγώγων υπολογίζεται στα 180 τρισ. ευρώ, σύμφωνα με το European Money Markets Institute.Η ισπανική τράπεζα Banco Popular Espanol δεν ζήτησε από τους κατόχους τιτλοποιημένων ομολόγων της να καταβάλουν χρήματα τον Απρίλιο όταν το επιτόκιο αναφοράς είχε ήδη υποχωρήσει κάτω από το μηδέν. Αντιθέτως, εκπρόσωποι της σκανδιναβικής τράπεζας Nordea δήλωσαν εντός του Μαΐου ότι σκοπεύουν να ζητήσουν χρήματα από όσους έχουν επενδύσει σε ορισμένα από τα νέα ομόλογα που έχει εκδώσει στην περίπτωση που θα γίνει αρνητικό το επιτόκιό τους. Η Volkswagen, η οποία τιτλοποιεί τα δάνεια που χορηγεί σε πελάτες για να αγοράσουν αυτοκίνητά της, εισήγαγε ρήτρα στα ομόλογά της προκειμένου να προστατεύσει τους επενδυτές της. Πλέον τα τιτλοποιημένα ομόλογα της εταιρείας, ύψους 1,03 δισ. ευρώ, περιλαμβάνουν όρο, σύμφωνα με τον οποίο δεν θα ζητηθεί ποτέ από τους κατόχους τους να πληρώσουν τόκο.
Καλυμμένοι τίτλοι, ακάλυπτοι επενδυτές
Οι νέοι επενδυτές στην αγορά καλυμμένων ομολόγων της Δανίας, τη δεύτερη μεγαλύτερη της Ευρώπης, ενδέχεται να μην έχουν ανάλογη προστασία από τα αρνητικά επιτόκια. Την περασμένη εβδομάδα, η Nordea ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να χρεώσει όσους επένδυσαν σε νέα ομόλογα με κυμαινόμενο επιτόκιο στην περίπτωση που θα υποχωρήσει το επιτόκιο δανεισμού κάτω από το μηδέν. Ωστόσο, αυτό δεν θα ισχύσει για ομόλογα που έχουν εκδοθεί πριν από τις 19 Μαΐου. Τον ίδιο δρόμο με τη Nordea ανακοίνωσε ότι αναμένεται τελικά να ακολουθήσει και η Danske Bank. Το διατραπεζικό επιτόκιο αναφοράς της Κοπεγχάγης για δανεισμό έξι μηνών υποχώρησε για πρώτη φορά κάτω από το μηδέν τον Φεβρουάριο, αλλά ξανάγινε θετικό τον Μάρτιο. Τώρα κυμαίνεται γύρω από το 0,0267%. Υπενθυμίζεται πως η κεντρική τράπεζα της Δανίας αναγκάστηκε να μειώσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού στο -0,75% στα τέλη Ιανουαρίου στην προσπάθειά της να υπερασπιστεί τη σταθερή ισοτιμία ευρώ – δανικής κορώνας αφότου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε το πρόγραμμα μαζικών αγορών κρατικών ομολόγων στις 22 Ιανουαρίου.