Είναι πλέον καιρός να παραβεί η Ευρώπη τον όρκο της σιωπής που έχει δώσει σε ό,τι αφορά την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Οι Βρυξέλλες και οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης αρνούνται να συζητήσουν μια μείωση του χρέους της Ελλάδας προτού δεσμευθεί ουσιαστικά η χώρα πως θα προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις. Είναι κατανοητό από πολιτικής απόψεως αλλά η ελάφρυνση του ελληνικού δημοσίου χρέους αποτελεί αναγκαιότητα. Δεν είναι απλώς κάτι που θα ήταν ευχάριστο να το έχουμε.
Οι διαφωνίες ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της είναι γνώριμες σε καταθλιπτικό βαθμό. Συγκεκριμένα, οι πιστωτές ζητούν από την Αθήνα να καταργήσει τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και τις υψηλές συντάξεις. Οι πιστωτές βασίζονται στο ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός δεν έχει την εντολή του ελληνικού λαού για έξοδο της χώρας από το ευρώ και έτσι θα αναγκασθεί να υποχωρήσει.
Η συλλογιστική αυτή, όμως, έχει ένα ψεγάδι, το οποίο μπορούμε να το αποκωδικοποιήσουμε ως εξής: έπειτα από πέντε χρόνια ύφεσης και η συνεχιζόμενη απειλή για επιβολή ελέγχων στις κινήσεις κεφαλαίων (capital controls) οι Ελληνες είναι τόσο οργισμένοι ώστε τελικά θα μπορούσαν να του δώσουν ακριβώς αυτή τη λαϊκή εντολή.
Η μάχη γίνεται ακόμη πιο σκληρή, καθώς οι δανειστές της Ελλάδας αρνούνται και να συζητήσουν μια ελάφρυνση του χρέους της χώρας, το οποίο έχει ήδη εκτιναχθεί στο 180% του ελληνικού ΑΕΠ.
Aντιθέτως, οι πιστωτές της Ελλάδας επιμένουν να αφήνουν το θέμα να αιωρείται ως μια ασαφής υπόσχεση για το μέλλον. Και βέβαια κάθε άλλο παρά βοηθά την κατάσταση το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει διαγράψει την υπόσχεση που είχε δώσει στην Ελλάδα το 2012 ότι θα προχωρήσει σε «κούρεμα» του χρέους της.
Η Ευρώπη χρησιμοποιεί το χρέος της Ελλάδας ως μέσο για να την εξαναγκάσει να αποδεχθεί τις μεταρρυθμίσεις. Υστερα από χρόνια ύφεσης και πακέτων διάσωσης, το σύστημά της αυτό δεν αποδίδει.
Η σαφώς καλύτερη προσέγγιση θα ήταν να προσφέρει στην Ελλάδα μειώσεις του χρέους της από τη στιγμή που αυτή θα επιτύχει τους στόχους της. Αυτό, όμως, είναι πολιτικά απαράδεκτο για την Ευρώπη. Μια εναλλακτική όπως η επιμήκυνση του χρόνου ωρίμανσης του ελληνικού χρέους με παράλληλη μείωση των επιτοκίων θα προσέφερε στην Ελλάδα περισσότερο χρόνο για να περιορίσει τα επίπεδα του χρέους της.
Μια τέτοια επιλογή, όμως, δεν επαρκεί για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Ο κάλλιστος δυνατός συμβιβασμός θα ήταν μια ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων αξίας 20 δισ. ευρώ που βρίσκονται στα χέρια της ΕΚΤ με άλλα πιο μακροπρόθεσμα δάνεια.
Στην περίπτωση αυτή θα μειώνονταν οι ενδεχόμενες ανάγκες χρηματοδότησης της Ελλάδας κατά τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα χρόνια και θα διευκολυνόταν η χώρα να αποφύγει το τρίτο πακέτο διάσωσης από το 2010.
Η Ευρώπη απλώς θα μετέφερε κεφάλαια από έναν θεσμό της, την ΕΚΤ, σε έναν άλλο και συγκεκριμένα τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.
Προσφέροντας στην Ελλάδα μια ελάφρυνση του χρέους της από τη στιγμή που θα ολοκληρώσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις, η Ευρώπη θα βοηθήσει τον Τσίπρα να «πουλήσει» τη συμφωνία στο εσωτερικό της χώρας και θα του δώσει τη δυνατότητα να αποδείξει πως έχει αποφασίσει σοβαρά να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.
Μια τέτοια κίνηση θα προκαλούσε αντιπαραθέσεις στα κοινοβούλια άλλων χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης αν και δεν θα έπρεπε να εκφράζονται αντιρρήσεις. Σε τελική ανάλυση το χρέος της Ελλάδας πρέπει να μειωθεί είτε μέσω μιας άτακτης χρεοκοπίας είτε μέσω μιας συμφωνίας. Στο μόνο που έχει επιλογή η Ευρώπη είναι στο πώς και πότε θα γίνει αυτό.
