Ποιοι είναι οι πρώτοι που φεύγουν από τα τυχερά παιχνίδια σε περιόδους capital controls; Οι λιγότερο εθισμένοι, είναι η απάντηση που δίνεται από τους άμεσα εμπλεκόμενους επαγγελματίες του κλάδου. Για παράδειγμα τους πράκτορες του ΟΠΑΠ, οι οποίοι, αν τους ρωτήσεις σχετικά, σου απαντούν ότι «οι λιγότερο εθισμένοι είναι εκείνοι που γρήγορα αντικαθιστούν την ενασχόλησή τους με την τύχη, με κάτι άλλο. Αυτοί μπορεί και να μην επιστρέψουν ποτέ». Και αυτό είναι το μεγάλο άγχος τους, και δικαιολογημένα. Σύμφωνα με ειδικούς, στην αγορά τυχερών παιγνίων ο καταναλωτής συμπεριφέρεται διαφορετικά απ’ ό,τι στις αγορές καταναλωτικών αγαθών (π.χ. ρούχα, ηλεκτρονικά κ.λπ.). Μια έντονη κρίση μπορεί να συντρίψει την ψυχολογία του καταναλωτή, αλλά όχι την προσδοκία κέρδους. Η τελευταία μάλιστα μπορεί να εντείνεται σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Ωστόσο, μια αγορά που έχει μάθει να συναλλάσσεται αποκλειστικά με μετρητά, από μια απόφαση επιβολής περιορισμού της κυκλοφορίας των μετρητών (capital controls) πλήττεται σοβαρά. Ετσι όλοι εκτιμούν μια σημαντική υποχώρηση της αγοράς τυχερών παιγνίων, για όσο τουλάχιστον διαρκούν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι. Απλώς, ορισμένοι εκτιμούν πως η πτώση θα διατηρηθεί και μετά τους κεφαλαιακούς ελέγχους…
Στα λόμπι των ξενοδοχείων
Υστερα από πέντε μήνες δημιουργικής ασάφειας, η τρόικα επέστρεψε αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα, ενισχυμένη. Πλέον έχει μετατραπεί σε «καρέ», καθώς έχει προστεθεί και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM). Επίσης, στελέχη των δανειστών επισκέφτηκαν το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και ορισμένα υπουργεία, ενώ οι επικεφαλής των θεσμών είχαν συναντήσεις και με υπουργούς (κ. Τσακαλώτο και Σταθάκη για αρχή). Ωστόσο, οι συναντήσεις μεταξύ υπουργών και επικεφαλής των τεσσάρων θεσμών δεν πραγματοποιήθηκαν στο υπουργείο Οικονομικών, όπως συνέβαινε παλαιότερα, αλλά σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας. Το ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει και πρέπει να μας προβληματίσει, είναι το εξής: Είναι καλύτερα να εισέρχονται 5-10 στελέχη των δανειστών στο υπουργείο Οικονομικών, όπου πραγματοποιούνταν οι συναντήσεις μεταξύ των υπουργών με τους επικεφαλής των θεσμών και τους συνεργάτες τους, ή είναι καλύτερο να βλέπουμε τους υπουργούς της ελληνικής κυβέρνησης να εισέρχονται σε ένα ξενοδοχείο για να συνομιλήσουν με τους δανειστές για το μέλλον της χώρας;
Η εμπειρία της Κύπρου
Το αρχικό σοκ των επιχειρήσεων από την επιβολή των capital controls έχει δώσει τη θέση του στην αποτίμηση των ζημιών αυτές τις 25 εργάσιμες ημέρες που διαρκεί ο έλεγχος στη διακίνηση κεφαλαίων. Πάντως, όσες εισηγμένες –και είναι πάνω από 20– είχαν την εμπειρία της Κύπρου, είχαν ήδη στοκάρει εμπόρευμα για να μπορέσουν να ανταποκριθούν τις δύο πρώτες εβδομάδες. Αύριο αρχίζει η 6η εβδομάδα των capital controls και οι εταιρείες προσπαθούν να αποκρυσταλλώσουν το ύψος των ζημιών για το φετινό καλοκαίρι, με χαμένους μήνες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
Βελτιώσεις για το fast track
Ουσιαστική, αλλά και με έντονο συμβολισμό την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση, είναι η επικείμενη συνεδρίαση της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων. Η ΔΕΣΕ, εκτός απροόπτου, θα εγκρίνει την υπαγωγή στο καθεστώς ταχείας αδειοδότησης (γνωστό ως fast track) τουριστικής επένδυσης στα Κεραμεία Χίου. Πρόκειται για επένδυση περίπου 100 εκατ. ευρώ, που θα δημιουργήσει 120 μόνιμες θέσεις εργασίας. Ηδη, πάντως, η Enterprise Greece, που υποδέχεται και διερευνά τους σχετικούς φακέλους, ετοιμάζει τις προτάσεις της σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομίας, αλλά και τη Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων για βελτιώσεις στον νόμο για το fast track.`
Καθυστερήσεις στον Αναπτυξιακό
Μόνο με αύξηση φόρων και χωρίς την υιοθέτηση αναπτυξιακών μέτρων για την αναθέρμανση του επενδυτικού περιβάλλοντος σε κλάδους που έχουν δυνατότητες, όπως ο τουρισμός, δεν έχει μέλλον η ελληνική οικονομία, επισημαίνουν επιχειρηματικοί κύκλοι από τον χώρο του τουρισμού. Και στέκονται στην τραγική καθυστέρηση του υπουργείου Οικονομίας να προχωρήσει τη διαδικασία ενεργοποίησης του αναπτυξιακού νόμου, αντιμετωπίζοντας με επιφύλαξη τελευταίες ανακοινώσεις που κάνουν λόγο ότι θα είναι έτοιμος έως τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, ο αναπτυξιακός νόμος μπορεί τα επόμενα χρόνια να λειτουργήσει ως καταλύτης ιδιωτικών επενδύσεων για την αναβάθμιση των καταλυμάτων με τη διάθεση 2 δισ. ευρώ, που θα οδηγήσουν σε ιδιωτική συμμετοχή 8 δισ. ευρώ, πενταπλασιάζοντας δηλαδή το συνολικό ποσό της επένδυσης. Και το κυριότερο θα είναι ότι θα διαχυθούν οι ενισχύσεις στους μικρότερους επιχειρηματίες του κλάδου, που επιθυμούν να βελτιώσουν τις υπηρεσίες τους.