Μπορεί το 90% των προαπαιτούμενων μέτρων να έχει «κλειδώσει» μεταξύ Αθήνας και δανειστών, αλλά προς το παρόν δεν έχει διασφαλιστεί και η επίτευξη συνολικής συμφωνίας επί του νέου Μνημονίου. Ο λόγος δεν είναι τόσο ότι ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί το υπόλοιπο 10% των μέτρων, αλλά το γεγονός ότι η Γερμανία φέρεται να θεωρεί πως οι συζητήσεις δεν έχουν εμβαθύνει όσο θα έπρεπε.
Ωστόσο, στελέχη με γνώση των διαβουλεύσεων υποστηρίζουν ότι η άποψη της Γερμανίας –και του ούτως ή αλλιώς γνωστού για την άκαμπτη στάση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών κ. Β. Σόιμπλε– δεν συμβαδίζει ούτε με τις προθέσεις της Αθήνας, και όπως φαίνεται κατ’ αρχήν ούτε με εκείνες της Κομισιόν. Γι’ αυτό και το διαπραγματευτικό «παιχνίδι» είναι ακόμη σε εξέλιξη, με κανέναν να μην μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια το τι θα συμβεί τελικά.
Πάντως, αίσθηση προκάλεσε το γεγονός ότι την Παρασκευή συνεδρίασε το συμβούλιο των εκπροσώπων των υπουργείων Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (EFC) και όχι της Ευρωζώνης (EWG) για να αξιολογήσει την κατάσταση στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα. Παράγοντες που γνωρίζουν τον τρόπο λειτουργίας των ευρωπαϊκών οργάνων ανέφεραν ότι η συμμετοχή και των χωρών εκτός ευρώ στη συζήτηση ενδεχομένως να παραπέμπει στη διαμόρφωση των συνθηκών εκείνων για την έγκριση ενός νέου δανείου-γέφυρας, αντί της ολοκλήρωσης της συμφωνίας που θα οδηγούσε σε εκταμίευση της πρώτης δόσης του προγράμματος. Υπενθυμίζεται πως το δάνειο-γέφυρα θα προέλθει –αν τελικά προέλθει– από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSM), στον οποίο συμμετέχουν και οι ευρωπαϊκές χώρες εκτός Ευρωζώνης.
Σε κάθε περίπτωση, κυβέρνηση και θεσμοί, όπως προαναφέρθηκε, έχουν καταλήξει στο 90% των μέτρων που θα περιληφθούν στο νέο νομοσχέδιο προαπαιτούμενων δράσεων, που θα πρέπει να ψηφιστεί, είτε για την εκταμίευση της πρώτης δόσης του νέου προγράμματος είτε για την παροχή δανείου-γέφυρας. Στο πακέτο αυτό θα περιλαμβάνονται «πολλά από τα προαπαιτούμενα μέτρα που είχαν συμφωνηθεί στη Σύνοδο Κορυφής της 12ης Ιουλίου», υποστηρίζουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι μιλώντας στην «Κ». Διευκρινίζουν, δε, ότι το ποια τελικά θα περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες «μικρή σημασία έχει, καθώς τα υπόλοιπα θα περιληφθούν σε αντίστοιχο νομοσχέδιο τον ερχόμενο Οκτώβριο».
Σε ό,τι αφορά το 10% του νέου πακέτου που δεν είχε συμφωνηθεί με τους δανειστές, αυτό κατά πληροφορίες έχει να κάνει με:
1. Τις αλλαγές στη φορολόγηση των αγροτών. Η κυβέρνηση δεν θέλει να περάσει τώρα αυτές τις επιβαρυντικές αλλαγές, ενώ ταυτόχρονα το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται σε διαδικασία εξεύρεσης μέτρων που θα καταστήσουν «ελαφρύτερες» τις αυξήσεις στη φορολόγηση των αγροτών. Μάλιστα, φαίνεται πως και η πλευρά της Κομισιόν αποδέχεται οι εν λόγω παρεμβάσεις να υιοθετηθούν ύστερα από λίγους μήνες.
2. Την κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων που είναι συνδεδεμένοι με τη χρηματοδότηση των ασφαλιστικών ταμείων. Η Αθήνα θέλει το θέμα να παραπεμφθεί για τον Οκτώβριο, οπότε θα υπάρξει η συνολική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος.
3. Την εφαρμογή κάποιων μέτρων της εργαλειοθήκης ΙΙ του ΟΟΣΑ, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει διευκρινισθεί ποια είναι αυτά.
4. Την απελευθέρωση κάποιων επαγγελμάτων, όπως αυτό των μηχανικών.
5. Τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
«Το θέμα δεν είναι ποια από τα προαπαιτούμενα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί στη Σύνοδο Κορυφής θα ψηφιστούν τώρα, αλλά το τι κεφάλαια θα εξασφαλίσει η ψήφισή τους», αναφέρουν με νόημα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη. Επί της ουσίας, η Αθήνα εμφανίζεται διατεθειμένη, στην παρούσα φάση, να νομοθετήσει όσο το δυνατόν περισσότερα μέτρα μπορεί, προκειμένου να διασφαλίσει την εκταμίευση 25 δισ. ευρώ, ως πρώτη δόση του νέου προγράμματος. Και αυτό γιατί το συγκεκριμένο ποσό αποτελεί περίπου το 50% του δανείου που θα διαθέσει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (ESM) στην Ελλάδα τα επόμενα τρία χρόνια.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχονται πως η δόση που θα εκταμιευθεί, εφόσον καταλήξει η διαπραγμάτευση συμφωνίας, θα είναι ανάλογη των μέτρων που θα ψηφιστούν. Επίσης, σημειώνουν ότι η Κομισιόν θα αποφασίσει τελικά για το μέγεθος της πρώτης δόσης, χωρίς να αποκλείεται αυτή να φθάσει ή και να ξεπεράσει τα 20 δισ. ευρώ.
Χρονοδιάγραμμα με στόχο 25 δισ. ευρώ
Στην περίπτωση που οριστικοποιηθεί το κείμενο του νέου μνημονίου αύριο ή μεθαύριο το πολύ, τότε το χρονοδιάγραμμα των επόμενων κινήσεων είναι ξεκάθαρο: Την Πέμπτη 13 Αυγούστου η Ελλάδα θα πρέπει να έχει ψηφίσει το νέο πρόγραμμα και το πακέτο των προαπαιτούμενων μέτρων. Την επομένη θα συνεδριάσει το Eurogroup (ίσως και διά ζώσης) για να εγκρίνει τη συμφωνία, ενώ από τις 14 Αυγούστου (με πρώτη τη Φινλανδία) έως τις 18 του μήνα θα έχει ψηφιστεί η συμφωνία και από τα άλλα εθνικά κοινοβούλια. Ετσι, έως τις 20 Αυγούστου, ο ESM θα έχει εκταμιεύσει προς την Ελλάδα την πρώτη δόση του νέου δανείου. Η κυβέρνηση επιδιώκει να φθάσει στα 25 δισ. ευρώ, τα οποία θα αφορούν:
• 12,5 δισ. ευρώ αποπληρωμή χρέους (προς ΕΚΤ, ΔΝΤ, δάνειο γέφυρα του Ιουλίου και τόκους).
• 10 δισ. ευρώ ως προκαταβολή για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Τα κεφάλαια αυτά, όπως και τα 12,5 δισ. ευρώ, θα είναι δεσμευμένα για τους συγκεκριμένους σκοπούς. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, ενδεχομένως τα 10 δισ. ευρώ να μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση για να αντλήσουν οι τράπεζες φθηνότερη ρευστότητα εκτός ELA.
• 2,5 δισ. ευρώ για την εξόφληση μέρους των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου (ήταν στα 5,3 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου).
Αν, όμως, δεν οριστικοποιηθεί η συμφωνία, τότε η Ελλάδα θα λάβει νέο δάνειο γέφυρα ύψους 5-6 δισ. ευρώ. Με το ποσό αυτό απλώς θα καλυφθούν η αποπληρωμή των ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ και οι υποχρεώσεις προς το ΔΝΤ για τον Σεπτέμβριο.